نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدامین شعبانی ¹
• مهدی ایران ن‍‍ژاد ²
• امیررضا آزادمهر ³

¹ دانشجوی دکترا، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

² دانشیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

³ استادیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

چکیده

روش معمول برای فروشویی کانسنگ اکسیدی مس، فروشویی با استفاده از اسید سولفوریک است. با توجه به اثرات نامطلوب اسید سولفوریک بر محیط‌ زیست، استفاده از روش‌های جایگزین و سازگار با محیط ‌زیست ضروری است. دو روش فروشویی زیستی و فروشویی با اسید سیتریک به عنوان روش‌های سازگار با محیط ‌زیست در این پژوهش مطالعه شده است. کانسنگ مورد استفاده، کانسنگ اکسیده مس منطقه طارم سفلی بود و مقدار مس موجود در نمونه با استفاده از روش تجزیه تر 4/3 درصد تعیین شد. به دلیل عدم وجود گوگرد و منابع سولفیدی در کانسنگ مورد آزمایش، استفاده از باکتری‌های متداول در عملیات فروشویی زیستی مقدور نبود. بنابراین، از یک گونه هتروترف به نام سودوموناس آئروجینوزا(Pseudomonas aeruginosa) استفاده شد که این باکتری در شرایط مناسب قادر به تولید اسیدهای آلی مانند سیتریک، اگزالیک و گلوکونیک است. این اسیدها به عنوان عامل فروشویی عمل می‌کنند و سبب انحلال مس می‌شوند. در ادامه پژوهش، عملیات فروشویی با استفاده از اسید سیتریک به عنوان یکی از اسیدهای آلی تولیدی توسط این باکتری بررسی شد. شرایط بهینه فروشویی زیستی عبارت است از: درصد گلوکز محیط کشت 6 درصد ، مدت زمان 8 روز و مقدار ماده معدنی افزوده شده به cc80 محیط کشت یک گرم و شرایط بهینه فروشویی عبارت است از: غلظت 2/0 مولار اسید، نسبت جامد به مایع(g/mL) 1:20، مدت زمان فروشویی نیم ساعت و دما °C40، تحت شرایط بهینه 53 درصد مس در عملیات فروشویی زیستی و 92 درصد مس در عملیات فروشویی بازیابی شد.  

کلیدواژه‌ها

• کانسنگ اکسیدی مس
• فروشویی زیستی
• فروشویی
• اسید سیتریک
• باکتری هتروتروف
• سودوموناس آئروجینوزا