نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهام اسدی مهماندوستی ¹
• محمدحسین آدابی ²

¹ استادیار، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

² استاد، گروه زمین‎شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

سازند سروک از گروه بنگستان با سن آلبین پسین تا سنومانین به عنوان یکی از مهم‌ترین مخازن نفتی ایران به‎شمار می‎آید که در 5 مقطع سطح‎الارضی در پهنه ایذه شامل کوه بنگستان به عنوان مقطع نمونه با ستبرای 5/831 متر، کوه منگشت با ستبرای 426 متر، کوه پیون با ستبرای 480 متر، یال شمالی کوه میش با ستبرای 252 متر و یال جنوبی کوه میش با ستبرای 348 متر از نظر ژئوشیمی رسوبی مطالعه شده است. مطالعه مقادیر عناصر اصلی (شامل Ca و Mg)، عناصر فرعی (شامل Sr، Na، Mn و Fe) و ایزوتوپ‎های اکسیژن و کربن نشان‌دهنده تغییر ویژگی‌هایژئوشیمیایی سازند سروک در طول پهنه ایذه است. بالاتر بودن نسبت Sr/Mn و نسبت استرانسیم بهنجار شده توسط کلسیت و همچنین سنگین‎تر بودن ایزوتوپ اکسیژن در نمونه‎های کربناتی سازند سروک در یال شمالی کوه میش و برخی نمونه‎های کوه بنگستان می‎تواند نشانگر کم ‎بودن میزان انحلال و بسته‎تر بودن سیستم دیاژنزی این برش‎ها نسبت به نمونه‎های کربناتی سازند سروک در یال جنوبی کوه میش و کوه پیون باشد. تغییرات ایزوتوپ اکسیژن در برابر ایزوتوپ کربن در نهشته‎های آهکی سازند سروک در یال شمالی کوه میش و کوه بنگستان بیانگر دیاژنز در یک سیستم فریاتیک دریایی و در یال جنوبی کوه میش، کوه منگشت و کوه پیون نشان‌دهنده تأثیر دیاژنز جوی در نمونه‎های مورد مطالعه است. اختلافات ژئوشیمیایی مشاهده شده در مقاطع مورد مطالعه در پهنه ایذه را می‎توان به فعالیت دوباره ساختارهای پی‎سنگی مانند گسل هندیجان و بهرگانسر (ایذه) که باعث تغییراتی در ستبرا، نوع رخساره‎ها و شرایط دیاژنزی حاکم در منطقه شده است، نسبت داد.

کلیدواژه‌ها

• ژئوشیمی رسوبی
• عناصر اصلی و فرعی
• ایزوتوپ اکسیژن و کربن
• سازند سروک