نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 استادیار، گروه زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

 آلودگی‌های  انسان‏زاد و یا زمین‏زاد ‏ مهم‌ترین تهدیدکننده‏های  منابع آبی هستند که ارتباط مستقیم با سلامت عمومی جامعه دارد و توسعه انسانی منابع آب را به شدت تهدید می‏کند. مخزن سد لتیان، یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب تهران است که در این نوشتار، مطالعات ژئوشیمی زیست‌محیطی همزمان آب و رسوب در آن مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور 8 ایستگاه در سطح دریاچه انتخاب و نمونه‏برداری آب (برای دو فاز معلق و حلشده) و رسوبات سطحی بستر بر اساس استانداردها و دستورالعمل‌های معتبر انجام گرفت. نتایج تجزیه ژئوشیمیایی انجام شده به روشICP-OES ، بر روی نمونه‏های برداشت شده از آب و رسوب مخزن سد لتیان، نشان داد که غلظت عناصر بالقوه سمی در بیشتر نمونه‏ها زیر حد آشکارسازی دستگاه و در حد استانداردهای EPA برای آب آشامیدنی است و نمونه‏های رسوب برای بیشتر عناصر  جزو آرسنیک و سرب که تأثیرات مضری برای گونه‏های زیستی دارند، در محدوده مجاز معیارهای کیفی قرار گرفته‏ است. همچنین ضریب EF و شاخص Igeo حالت بدون آلودگی نمونه‏های رسوبی را نشان داد. غنی‏شدگی فلزی بسیار شدید رسوبات  نسبت به آب در این محدوده در مقایسه با مطالعات انجام شده در دیگر نقاط جهان نشانگر نقش آشکار و چشمگیر فرایندهای جذب سطحی در جذب آلاینده‏ها از آب و نیز خطر احتمالی برگشت عناصر از رسوب به ستون آب باشد.

کلیدواژه‌ها