نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد، واحد مهندسی، شرکت کیسون، تهران، ایران
2 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
3 کارشناسی ارشد، سازمان اترژی اتمی ایران، تهران، ایران
4 کارشناسی ارشد، پروژه قطار شهری اهواز، شرکت کیسون، اهواز، ایران
چکیده
شهر اهواز، مرکز استان خوزستان در جنوب باختر ایران قرار گرفته است. عناصر اصلی زمین‌شناسی در این شهر عبارتند از: گسل اهواز، طاقدیس اهواز، سازندآغاجاری و رسوبات آبرفتی و بادرفتی جوان. ساخت پروژه قطار شهری اهواز در سال 1385 شروع شد. گسل اهواز از میانه شهر عبور کرده و آن را از دید ژرفای سنگ بستر به دو بخش شمال- شمال خاوری (فرادیواره) و جنوب- جنوب باختری (فرودیواره) جدا کرده است. ژرفای سنگ بستر (سازند آغاجاری) در بخش شمال- شمال خاور به‌طور میانگین 8 تا 12 متر و در بخش جنوب-جنوب باختر به دلیل افت زمین‌ساختی قابل توجه در دسترس حفاری‌های ژئوتکنیک قرار ندارد (شکل 2). رودخانه کارون در دشت خوزستان و شمال اهواز شکل پیچان‌رودی دارد ولی در مرکز شهر در محدوده تلاقی با گسل اهواز شکل خطی پیدا می‌کند (شکل 1). به‌منظور بررسی تأثیر گسل اهواز بر این تغییر شکل، ستون چینه‌شناسی رسوبات کارون به‌طور عمودی و افقی بررسی شده و نتایج نشان از آن دارد که رژیم رسوب‌گذاری کارون به‌طور عمودی و همچنین افقی (از مناطق باختری به‌سوی بستر کنونی) در چند هزار سال اخیر وارون شده است (شکل 3). به منظور بررسی فرضیه تأثیر فعالیت گسل اهواز بر این پدیده، سن رسوبات بستر کارون در ژرفای مختلف با روش ترمولومینسانس اندازه‌گیری شد تا ضمن بررسی این نظریه، زمان یکی از فعالیت‌های اصلی این گسل معلوم شود. افزون بر این در طی عملیات اجرایی، دو گسل نوشناخته در ایستگاه‌های میدان فرودگاه و مصلا به همراه یک گسل احتمالی در محل ایستگاه مرکز فرهنگی در منطقه شمال- شمال خاور گسل اهواز شناسایی شده و مختصات محل، شیب، امتداد و جابه‌جایی ظاهری آنها اندازه‌گیری شد.
کلیدواژه‌ها
)