نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، دانشکده منابع طبیعی و علوم‌زمین، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

2 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

معدن کویر خور در شمال خاوری استان اصفهان بخشی از افق بنتونیتی خور  به‌شمار می‌رود که در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. بنتونیت‌های این معدن محصول دگرسانی آندزیت –  بازالت‌های ائوسن هستند. بررسی‌های صحرایی منطقه نشان از وجود گسل‌های فعال بسیاری دارد که نقش مؤثری در انتقال سیال‌های سیلیسی به‌ صورت ژئود، ژاسپرویید و رگه‌های سیلیسی به سطح زمین داشته‌اند. مطالعه مقاطع میکروسکوپی در تطابق با زمین‌ساخت منطقه بیان‌کننده بیرون‌ریزی این سیال‌ها به صورت متناوب در یک محیط قلیایی آبگین است. مقایسه ترکیب شیمیایی نمونه‌های سیلیسی با بنتونیت‌ها نشان‌دهنده وجود روند همانند عناصر کمیاب در پهنه‌های رسی، سیلیسی و سنگ مادر است که این امر نشان‌دهنده نقش این سیال‌های گرمابی در شکل‌گیری بنتونیت‌هاست. تهی‌شدگی از عناصر سنگ‌دوست بزرگ‌یون به همراه بی‌هنجاری مثبت سزیم در هر دو گروه کانی‌های رسی و سیلیسی دیده می‌شود. بررسی‌های ایزوتوپ‌های پایدار اکسیژن و دوتریم نشان می‌دهد، سیال‌های دگرسان‌کننده از نوع آب‌های جوی هستند و دمای تشکیل بنتونیت‌ها 83 درجه سانتی‌گراد برآورد می‌شود.

کلیدواژه‌ها