نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه معدن، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

لرزه‌خیزی پیاپی، شامل 3 زمین‌لرزه مخرب در یک دوره زمانی نزدیک به 30 ساله، گستره محمدآباد در خاور ایران را یکی از برجسته‌ترین مناطق فعال لرزه‌ای در ایران ساخته است. به منظور رسیدن به یک الگوی ساده زمین‌ساختی، سامانه گسلی محمدآباد با استفاده از اطلاعات زمین‌لرزه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای توصیف شده است. برهم‌کنش سامانه گسلی راستالغز محمدآباد و ساختارهای پی‌سنگی و نیز آرایش نردبانی قطعات گسلی سبب شکل‌گیری حوضه واچاکیده محمدآباد و منطقه فشارشی تاجکوه شده است. حوضه دق محمدآباد، فرواُفتی است که در یک فراگام رهایی راست‌گام در سامانه گسلی راستالغز راست‌بر محمدآباد- طالب شکل گرفته است. ارزیابی زمین‌ریخت‌شناسی پهنه دگرریختی محمدآباد در سطح شامل هر دو گسلش عادی و وارون است. گسلش عادی در حاشیه حوضه و گسلش وارون در پهنه فشاری فراگام گرفتاری چپ‌گام طالب- تاجکوه و نیز پایانه‌ گسل‌های اصلی فراگام آشکار است. الگوی ارائه شده برای شکل‌گیری ساختارهای کششی و فشارشی بر پایه اثر سامانه گسلی راستالغز محمدآباد، حوضه و بالاآمدگی‌های جنوب گستره، فراگام دوگانه (رهایی و گرفتاری) است. قطعات گسلی مرتبط با این فراگام‌ها توانایی شکست‌های زمین‌لرزه‌ای را دارند. اتصال پهنه‌های امتدادلغز اصلی (محمدآباد- طالب و طالب- تاجکوه) توسط گسل‌های عرضی حوضه، قابلیت ایجاد زمین‌لرزه‌های بزرگ و نیز فعالیت گسل‌های همدرد را افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها