نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان

چکیده

در سال‌های اخیر مطالعات و ارائه گزارشات اثر فسیل‌شناسی (Ichnology) در کشور رو به گسترش بوده و اثرفسیل‌های (Trace fossils) متعددی از مناطق مختلف ایران در مقالات، پایان‌نامه‌ها یا گزارشات طرح‌های پژوهشی معرفی گردیده‌اند که در جای خود کاربردهای این شاخه از دیرینه‌شناسی نیز  بیان شده است (مثلاً وزیری مقدم و طاهری،1383؛ Abbassi, 2007 Fürsich et al., 2006;). در این میان آنچه که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، توجه خاص به رشد و گسترش این دانش نوپا در کشور و بنیان‌گذاری مبنای درست و صحیح اصول پژوهشی در ارتباط با مطالعات آثار فسیلی است؛ به گونه‌ای که به آسانی بتوان به نتایج مطالعات دانش‌پژوهان جوان کشور در سالهای آتی اعتماد کرد و به پیشرفت دانش اثر فسیل‌شناسی در کشور امیدوار بود.
نوشته‌ای که در زیر می‌خوانید نقد و بررسی مقاله پورسلطانی و همکاران (1386) تحت عنوان« تفسیر محیط رسوبی سازند کشف رود (باژوسین بالایی-باتونین زیرین)، بر مبنای ایکنوفسیل‌ها در شمال خاوری ایران» است که به تازگی در فصلنامه علوم زمین سازمان زمین‌شناسی از زیر چاپ خارج شده است. ضمن تبریک به آقای پورسلطانی و همکاران محترمشان که در توسعه و گسترش دانش اثرفسیل‌شناسی تلاش نموده‌اند، ذکر چند نکته جهت اطلاع خوانندگان محترم این مقاله ضروری است. لازم به یادآوری است موارد که در زیر بحث می‌شود، تنها بر مبنای نوشته‌ها و شکل‌هایی است که در این مقاله آورده شده است، هر چند که متأسفانه اطلاعات چندانی از آثار فسیلی (بویژه مورفولوژی اثرفسیل‌ها) در متن مقاله نیامده است تا قضاوت را آسان کند.
 
 

پورسلطانی، م.، موسوی حرمی، ر. و لاسمی، ی.، 1386- تفسیر محیط رسوبی سازند کشف رود (باژوسین بالایی- باتونین زیرین)، بر مبنای ایکنوفسیلها در شمال خاوری ایران. مجله علوم زمین، شماره 65، ص. 183-170.
وزیری مقدم، ح. و طاهری، ع.، 1383- بررسی ایکنوفسیلها و ایکنوفاسیس‌های بخش بالایی سازند شمشک در ناحیه طزره (شمال خاوری دامغان). علوم زمین، شمارة 51-52، ص. 55-46.
 
References
Abbassi, N., 2007- Shallow marine trace fossils from Upper Devonian sediments of the Kuh-e Zard, Zefreh area, Central Iran. Iranian J. Sci. & Tech. trans. A, 31(A1): 23-33.
Archer, A.W., Maples, C.G., 1984- Trace fossil distribution across a marine-t-nonmarine gradient in the Pennsylvanian of southwestern Iniana, J. Palaeontology, 58(2): 448-466.
Bambach, R.K., 1983- Ecospace utilization and guilds in marine communities through the Phanerozoic. In Tevesz, M. J. S. and McCall, P. L. (eds.) Biotic Intractions in Recent and Fossil Benthic Communities, Plenum Press. PP719-746.
Bromley, R.G., 1990- Trace Fossils: Biology and Taphonomy. Unwin Hyman, London, 280p.
Buatois,L.A., Mángano,M.G., Genise,J.F. & Taylor,T.N.,1998- The ichnologic record of the continental invertebrate invasion: evolutionary trends in environmental expansion, ecospace utilization, and behavioral complexity. Palaios, 13: 217-240.
Frey, R.W., Curran, H.A. & Pemberton, S.G., 1984- Trace making activities of crabs and their environmental significance: the ichnogenus Psilonichnus, J. Palaeontology, 58(2): 333-350.
Frey, R.W., Pemberton, S.G. & Saunders, T.P.A. , 1990- Ichnofacies and bathymetry: A passive relationship. J.  Paleontology, 64: 155-158.
Frey, R.W., Pemberton, S.G., 1984- Trace fossil facies models. In R. G. Walker (ed.) Facies Models. Geoscience Canada, Reprint Series 1, 189-207.
Fürsich, F.T., Wilmsen, M. & Seyed-Emami, K., 2006- Ichnology of Lower Jurassic beach deposites in the Shemshak Formation at Shahmirzad, southeastern Alborz mountains, Iran. Facies, 52: 599-610.
Häntzschel, W., 1975- Trace fossils and problematica. In Teichert, C. (ed.), Treatise on Invertebrate Paleontology, Part W. Miscellanea, SupplementI. Geological Society of America, Boulder, and University of Kansas Press, Lawrence. 269.
Keighley, D.G. & Pickerill, R.K., 1994- The Ichnogenus Beaconites and its distinction from Ancorichnus and Taenidium. Palaeontology, 7, 305-337.
Kieghley, D.G. & Pickerill, R.K., 1997- Systematic ichnology of the Mabou and Cumberland groups (Carboniferous) of western CapeBretonIsland, eastern Canada, 1: burrows, pits, trails, and coprolites. Atlantic Geology, 33: 181-215.
Pemberton, S.G., Frey, R.W. & Bromley, R.G., 1988- The ichnotaxonomy of Conostichnus and other plug-shaped ichnofossils. Canadian J. Earth Sci. 25: 866-892.
Pickerill, R.K., 1994- Nomenclature and taxonomy of invertebrate trace fossils. In Donovan, S. K. (ed.) The Palaeobiology of Trace Fossils. John Wieley & Sons Pub., PP3-42.