نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 دانشیار، گروه زمینشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
کمربند چین خورده- رانده زاگرس توسط مجموعهای از گسلهای عرضی با آرایش پلکانی قطع شده است. این آرایش پلکانی گسلهای عرضی موجب گسترش مناطق همپوشانی میان آنها -جایی که بسته به هندسه این آرایش و سازوکار گسلها، مناطق فشارشی وکششی گسترش مییابند- شده است. یکی از این پهنههای گسلی عرضی در زاگرس، پهنه گسل سبزپوشان با روند شمال باختر و سازوکار راستالغز راستبر است. پهنه گسل سبزپوشان از آنجا که دارای مجموعهای از قطعات گسلی با هندسه پلکانی ساعتگرد است، سبب ایجاد مناطق فشارشی میان این قطعات گسلی شده است. نمونهای از این مناطق، تاقدیس چغال در منطقه قیر و کارزین ناحیه فارس زاگرس چینخورده است. برداشتهای دقیق صحرایی به همراه تفسیر تصاویر ماهوارهای سبب شناسایی پهنه گسلی پلکانی راستگرد با سازوکار امتدادلغز راستگرد در بخش باختری تاقدیس چغال شده است. این پهنه گسل پلکانی شامل گسلهای شمال قیر و هرم هستند. در منطقه همپوشانی میان این گسلها، ساختارهایی از جمله گسلهای راستالغز با مؤلفه وارون، راندگیها، چینهای جوان و ریزدوپلکسهای گسلی برداشت شده است که هندسه ساختاری همانند ساختارهای مرتبط به مناطق فشارشی میان گسلهای راستالغز پلکانی مدلهای آزمایشگاهی دارند. همانند چنین مناطق فشارشی که در تاقدیسهای سفیدار و قلقل به ترتیب در شمال و جنوب تاقدیس چغال نیز تحلیل شده، به مناطق همپوشانی میان مجموعهای از گسلهای راستالغز راستگرد با آرایش پلکانی ساعتگرد در راستای پهنه سبزپوشان نسبت داده شده است. این گسلهای پلکانی در سطح به عنوان اثر فعالیت گسل سبزپوشان در پیسنگ روی پوشش رسوبی دارای قاعده جدایشی تحلیل شده است.
کلیدواژهها