محمدرضا پرتوآذر؛ بهاءالدین حمدی؛ سید علی آقانباتی
چکیده
به‌منظور مطالعه رسوبات سیستم پرمین در ایران مرکزی (ناحیه شیرگشت)، برش چینهشناسی کوه باغ ونگ مورد بررسی قرار گرفت. برش باغ ونگ، در 45 کیلومتری شمال باختری ناحیه طبس و جنوب ناحیه شیرگشت جای گرفته است. در این برش رسوبات پرمین (سازند جمال) به ستبرای 270 متر با ناپیوستگی همشیب روی سازند سردر قرار گرفته است. سپس رسوبات تریاس پیشین (سازند سرخ ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه رسوبات سیستم پرمین در ایران مرکزی (ناحیه شیرگشت)، برش چینهشناسی کوه باغ ونگ مورد بررسی قرار گرفت. برش باغ ونگ، در 45 کیلومتری شمال باختری ناحیه طبس و جنوب ناحیه شیرگشت جای گرفته است. در این برش رسوبات پرمین (سازند جمال) به ستبرای 270 متر با ناپیوستگی همشیب روی سازند سردر قرار گرفته است. سپس رسوبات تریاس پیشین (سازند سرخ شیل)، روی چینههای پرمین پسین (سازند جمال) قرار گرفته است. 124 نمونه به‌طور سیستماتیک از لایههای مختلف برش باغ ونگ برداشت و پس از مطالعه دقیق فسیلشناسی 41 جنس و 48 گونه از روزن‌بران و 10 جنس و 12 گونه از جلبکها شناسایی شد. در این مطالعه سن زمینشناسی زیرواحدهای 1و2 سازند جمال (بخش باغ ونگ) با توجه به فسیل‌های شاخص آن به آشکوب مرگابین پیشین نسبت داده شد. همچنین در مطالعه زیستچینهای این برش، فسیل‌های شاخص از انواع فوزولینیدا دیده شد که از میان آنها زیستزونهای تجمعی زیر انتخاب و با زیستزونهای جهانی پیشنهاد شده توسط Leven (1975) و Ishii (1975) همخوانی داده شد. Paradunbarula – Geinitzina Assemblage Zone (Murgabian), Dagmarita – Paraglobivalvulina Assemblage Zone (Dzhulfian), Colaniella – Reichelina Assemblage Zone (Changxingian).
شهرام حبیبی‌مود؛ محمدنبی گرگیج؛ خسرو خسروتهرانی؛ عبدالله سعیدی؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش مورد مطالعه در مجاورت روستای دغال در 100 کیلومتری جاده ارتباطی زابل به نهبندان جای گرفته است. این برش ستبرایی برابر با 57/55 متر دارد. مرز زیرین برش یاد شده به‌صورت ناپیوستگی با سنگ آذرین مشخص میشود و مرز بالایی در این منطقه نامشخص است. در این مطالعات برش یاد شده از دید سنگ‌شناسی به 4 واحد تقسیم شده است. نتایج حاصل از مطالعات ماکروسکوپی ...
بیشتر
برش مورد مطالعه در مجاورت روستای دغال در 100 کیلومتری جاده ارتباطی زابل به نهبندان جای گرفته است. این برش ستبرایی برابر با 57/55 متر دارد. مرز زیرین برش یاد شده به‌صورت ناپیوستگی با سنگ آذرین مشخص میشود و مرز بالایی در این منطقه نامشخص است. در این مطالعات برش یاد شده از دید سنگ‌شناسی به 4 واحد تقسیم شده است. نتایج حاصل از مطالعات ماکروسکوپی و میکروسکوپی و تحلیل ریزرخسارهها نشان می‌دهد که نهشتههای یاد شده در 4 زیرمحیط لاگون، تپههای زیردریایی، کانال کشندی و دریای باز رسوب کرده‌اند که ستبرا و گستردگی زیرمحیط دریای باز در مقایسه با زیرمحیطهای دیگر بیشتر است. مطالعه و بررسی ریزرخسارهها و زیرمحیطهای سازنده آنها گواهی رسوبگذاری برش یاد شده در یک رمپ کربناتی از نوع همشیب است و نشان می‌دهد که در زمان کرتاسه پسین در محدوده مورد بررسی، دریایی به نسبت کمژرفا وجود داشته است. وجود میکروفسیلهایی مانند Orbitoides apiculata و Omphalocyclus macroporusنشان‌دهنده سن مائستریشتین برای سنگهای این برش است.
الهام فرشید؛ بهاءالدین حمدی؛ واچیک هایراپطیان؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش کوه باغوک در 50 کیلومتری شمال باختری شهر آباده برای اولین بار بر پایه کنودونتها بررسی شده است. ناحیه آباده یکی از مهمترین مناطق برای بررسی گذر رسوبات پرمین- تریاس در ایران است. با توجه به فراوانی کنودونتها در این برش، زیست‌زون کنودونتی Clarkina orientalis برای پایان ووچیاپنگین (Wuchiapingian) یا جلفین و 7 زیست‌زون کنودونتی 1) Clarkina subcarinata، ...
بیشتر
برش کوه باغوک در 50 کیلومتری شمال باختری شهر آباده برای اولین بار بر پایه کنودونتها بررسی شده است. ناحیه آباده یکی از مهمترین مناطق برای بررسی گذر رسوبات پرمین- تریاس در ایران است. با توجه به فراوانی کنودونتها در این برش، زیست‌زون کنودونتی Clarkina orientalis برای پایان ووچیاپنگین (Wuchiapingian) یا جلفین و 7 زیست‌زون کنودونتی 1) Clarkina subcarinata، 2) Clarkina changxingensis، 3) Clarkina bachmann، 4) Clarkina nodosa،5) Clarkina abadehensis، 6)Clarkina yeni و 7)Clarkina hauschkei و 3 واحد سنگی بدون سنگواره شاخص برای چانگزینگین (Changhsingian) یا دورآشامین و دو زیست‌زون کنودونتی شامل 1)Hindeodus parvus- Isarcicella staeschei و 2) Isarcicella isarcica برای قاعده تریاس، گریسباخین (ایندوئن) شناسایی شده است. با توجه به محدوده سنی به دست آمده از برش باغوک، این ناحیه با برخی نقاط جهان از جمله جنوب چین، هندوستان، آلپ، قفقاز شمالی و با محدوده هایی از ایران مانند شمال باختر ایران، آمل، شهرضا (شاهزاده سید علی اکبر) و همبست قابل مقایسه است. همچنین بر پایه مطالعات انجام شده و تکیه بر نوع سنگوارهها، از دید ژرفاسنجی و وجود ساختارهای استروماتولیت، شواهد گویای ژرفای کم حوضه در مرز پرمین- تریاس است.
محمد جودکی؛ داریوش باغبانی؛ سید علی آقانباتی؛ بهمن سلیمانی؛ حسین اصیلیان مهابادی؛ بهروز آریافر
چکیده
برای مطالعه زیستچینهنگاری و تعیین روابط میان زیستزونهای تفکیک شده نهشتههای الیگوسن ومیوسن زیرین در حوضههای پیشبوم و کمربند چین خورده و راندگی زاگرس ، 10 مقطع چینهشناسی (شامل 7 مقطع زیرسطحی و 3 مقطع سطحی) در امتداد یک برش ناحیهای از چاه A در خلیج فارس تا برش سمیرم در زاگرس مرتفع مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه ...
بیشتر
برای مطالعه زیستچینهنگاری و تعیین روابط میان زیستزونهای تفکیک شده نهشتههای الیگوسن ومیوسن زیرین در حوضههای پیشبوم و کمربند چین خورده و راندگی زاگرس ، 10 مقطع چینهشناسی (شامل 7 مقطع زیرسطحی و 3 مقطع سطحی) در امتداد یک برش ناحیهای از چاه A در خلیج فارس تا برش سمیرم در زاگرس مرتفع مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه بیش از 1500 مقطع نازک از برش های یادشده سبب شناسایی 32 جنس و 54 گونه از روزن‌بران بنتونیک و 9 جنس و 15 گونه از روزن‌بران پلانکتونیک شد که در مجموع 6 زیست‌زون مربوط به نهشتههای روپلین، شاتین، آکیتانین و بوردیگالین تفکیک شد. با انجام تطابق زیستچینهنگاری، میان زیستزونها و پیوستگی و ناپیوستگیهای رسوبی نهشتههای الیگوسن و میوسن زیرین در حوضه زاگرس به تصویر کشیده شده است.
برای مطالعه زیستچینهنگاری و تعیین روابط میان زیستزونهای تفکیک شده نهشتههای الیگوسن ومیوسن زیرین در حوضههای پیشبوم و کمربند چین خورده و راندگی زاگرس ، 10 مقطع چینهشناسی (شامل 7 مقطع زیرسطحی و 3 مقطع سطحی) در امتداد یک برش ناحیهای از چاه A در خلیج فارس تا برش سمیرم در زاگرس مرتفع مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه بیش از 1500 مقطع نازک از برش های یادشده سبب شناسایی 32 جنس و 54 گونه از روزن‌بران بنتونیک و 9 جنس و 15 گونه از روزن‌بران پلانکتونیک شد که در مجموع 6 زیست‌زون مربوط به نهشتههای روپلین، شاتین، آکیتانین و بوردیگالین تفکیک شد. با انجام تطابق زیستچینهنگاری، میان زیستزونها و پیوستگی و ناپیوستگیهای رسوبی نهشتههای الیگوسن و میوسن زیرین در حوضه زاگرس به تصویر کشیده شده است.
محمد پاک نیا؛ حبیب علیمحمدیان؛ محمود رضا مجیدی فرد؛ جعفر صبوری؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش گلبینی در 35 کیلومتری شمال خاوری شهرستان جاجرم، دربردارنده توالی بههم پیوستهای از سنگنهشتههای سازندهای تریاس- ژوراسیک است. با بررسیهای صورتگرفته روی سازند دلیچای در این برش و در محدوده آشکوبهای ژوراسیک میانی (باتونین-کالووین)، سه عضو سنگچینهای، 31 جنس و13 گونه آمونیتی شناسایی و مرز این دو اشکوب نیز، ...
بیشتر
برش گلبینی در 35 کیلومتری شمال خاوری شهرستان جاجرم، دربردارنده توالی بههم پیوستهای از سنگنهشتههای سازندهای تریاس- ژوراسیک است. با بررسیهای صورتگرفته روی سازند دلیچای در این برش و در محدوده آشکوبهای ژوراسیک میانی (باتونین-کالووین)، سه عضو سنگچینهای، 31 جنس و13 گونه آمونیتی شناسایی و مرز این دو اشکوب نیز، مشخص شد. برای این مطالعه، 155 نمونه مغزه جهت‌دار رسوبی از لایههای سنگآهکی و سنگآهک مارنی به منظور مطالعات پارینهمغناطیس در این مرز، توسط دستگاه مغزهگیر قابل حمل (پرتابل)، تهیه و در آزمایشگاه محیط و پارینه مغناطیس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور بررسی شد. مراحل کار آزمایشگاهی در این پژوهش شامل اندازهگیری پسماند مغناطیسی طبیعی، آزمایش روند تغییر پذیرفتاری مغناطیسی در برابر افزایش درجه حرارت و تعیین نوع کانیهای مغناطیسی موجود در هر نمونه، مغناطیسزدایی به روش حرارتی و میدان متغیر است. با تکیه بر روشهای آزمایشگاهی انجام‌شده، جهت‌ها و میانگین جهت‌های مغناطیسی و یا به عبارتی مقادیر مربوط به زوایای میل Inclination)) و انحراف مغناطیسی (Declination) نمونهها در زمان نهشته شدن رسوبات، قطبیتهای مغناطیسی عادی و وارون، قطب ظاهری زمینمغناطیسی (VGP) (Virtual Geomagnetic polarity) نمونهها و متوسط میزان انباشت رسوب (نرخ رسوبگذاری) در این برش تعیین شد. افزون بر این، قطبیتهای مغناطیسی عادی و وارون (Normal & Reverse) در طول برش مورد نظر برای هر مغزه گرفته‌شده تعیین، تغییرات قطبی مغناطیسی آن رسم و با جداول قطبیت مغناطیسی بینالمللی و برشهای معرفیشده از کشورهای آلمان و روسیه مقایسه شد که نتایج بهدست آمده از برش گلبینی با این برشها همخوانی دارد.
حدیث پاشایی؛ بهاﺀالدین حمدی؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش روته در بلندی‌های البرز واقع در شمال خاوری تهران، نهشتههای تریاس را به خوبی نشان می‌دهد. در این برش واحد سنگی قاعده تریاس بر روی سنگآهک نازک لایه منتسب به سازند نسن به دیرینگی جلفین زیرین با یک ناپیوستگی همشیب قرار دارد. سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرین تا میانی متشکل از لایههای آهکی نازک تا متوسط لایه و همچنین دولومیت ...
بیشتر
برش روته در بلندی‌های البرز واقع در شمال خاوری تهران، نهشتههای تریاس را به خوبی نشان می‌دهد. در این برش واحد سنگی قاعده تریاس بر روی سنگآهک نازک لایه منتسب به سازند نسن به دیرینگی جلفین زیرین با یک ناپیوستگی همشیب قرار دارد. سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرین تا میانی متشکل از لایههای آهکی نازک تا متوسط لایه و همچنین دولومیت ستبر لایه در 9 واحد سنگی به ستبرای 310 متر در ستون قائم وجود دارد که بر روی طبقات آهک نازک لایه سازند نسن حاوی فسیل‌های جلفین زیرین و بوکسیت به ستبرای 10 متر به طور همشیب ناپیوسته به واسطه یک لایه شیلی نازک قرار گرفته است. طبقات بالایی سازند الیکا در زیر رسوبات آواری شمشک به طور همشیب و ناپیوسته با تغییر ناگهانی سنگ‌شناسی قرار گرفته است. برخلاف گزارش‌های پیشین که قاعده تریاس را در ایران با یک نبود چینه‌ای گزارش کرده‌اند، قاعده تریاس در برش مورد مطالعه دارای سنی معادل Griesbachian است که نشان‌دهنده رسوبات تریاس آغازین در برش روته است. 47 گونه و 26 جنس از عناصر کنودونتی و نیز روزن‌داران در این برش تشخیص داده شده است. لایههای آغازین سازند الیکا از آهک نازک لایه در قاعده، سپس آهک استروماتولیتی و پس از آن آهک صفحه‌ای تشکیل شده است که حاوی عناصر کنودونتی اشکوب گرسباخین از تریاس زیرین است. زیستزونهای زیر در نهشتههای پرمین مربوط به واحد سنگی زیرین سازند الیکا و همچنین رسوبات تریاس زیرین تشخیص داده شده است:
1- Lower Dzhulfian (Nessen Formation): Paraglobivalvulina mira –Pachyphloia iranica Assemblage zone
2- Lower Triassic(Greisbachian) (Elika Formation): Hindeodus parvus Biozone مطابقت دارد: Sweet (1988)این زیست‌زون نیز با زیست‌زون جهانی
زون سوم که نخستین بار در فلسطین اشغالی توسط Hirsch (1972)گزارش شده است عبارتند است از: Hadrodontina –Pachycladina zone - 3
بخش‌های میانی سازند الیکا مرکب از سنگآهکهای نازک تا متوسط لایه ورمیکوله، شیل‌های سبز و خاکستری بوده و با توجه به عناصر کنودونتی اشکوب‌های: Induan – olenekian از تریاس زیرین را پیشنهاد میکند. این بخش از نظر زیستچینهنگاری قابل هم‌ارزی با نواحی مختلفی اروپا از جمله اسلوونی و چکسلواکی است که با زون 7 از زون‌بندی (Sweet et al., 1971) Lower smithian قابل انطباق است. بنابراین زیست‌زون تشخیص داده شده در این بخش عبارت است از: 4- Parachirognathus – Furnishius zone. لازم به یادآوری است که در داخل این زون، زیست‌زون دیگری با عنوان :Neospathodus cristagalli subzone-5 وجود دارد. این زون با زون‌بندی تریاس زیرین در جنوب چین مطابقت دارد و در انتها واحد دولومیتی که در پایین‌ترین بخش خود حاوی عناصر کنودونتی Anisian – Ladinian است.
ابراهیم قاسمی ن‍ژاد؛ مصطفی اسدی؛ منوچهر شاهمرادی؛ سید علی آقانباتی؛ طیبه محتاط
چکیده
سازند نایبند به ستبرای 1750 متر درکوه چال سفید (بخش برزک) واقع در 45 کیلومتری جنوب باختر کاشان و ستبرای 1820 متر در کوه زرد در 6 کیلومتری شمال باختر زفره به منظور تعیین سن دقیق و تفکیک مرز تریاس با آنچه که در منابع متفاوت به عنوان ژوراسیک تعیین شده است و با توجه به ترکیب سنگی مشابه شیل و ماسه‌سنگی تفکیک ناپذیر به نظر می‌رسد، نمونه‌برداری ...
بیشتر
سازند نایبند به ستبرای 1750 متر درکوه چال سفید (بخش برزک) واقع در 45 کیلومتری جنوب باختر کاشان و ستبرای 1820 متر در کوه زرد در 6 کیلومتری شمال باختر زفره به منظور تعیین سن دقیق و تفکیک مرز تریاس با آنچه که در منابع متفاوت به عنوان ژوراسیک تعیین شده است و با توجه به ترکیب سنگی مشابه شیل و ماسه‌سنگی تفکیک ناپذیر به نظر می‌رسد، نمونه‌برداری شد. از مجموع طبقات یادشده 75 نمونه در کوه چال سفید و 22 نمونه در کوه زرد برای مطالعات پالینولوژی برداشت شد و پالینوزوناسیون بر مبنای داینوفلاژله‌های شاخص انجام شد. در نتیجه چهار پالینوزون در کوه‌چال سفید و دو پالینوزون در کوه زرد شناسایى و تفکیک شد. در کوه‌چال سفید پالینوزون Rhaetogonyaulaxwigginsiiبا سن نورین پیشین تا میانی نمونه‌های 1 تا 24 و ستبرای 160 متر از برش را در بر می‌گیرد. پالینوزون Suessia listeri با سن نورین میانی نمونه 25 تا 28 و ستبرای 140 متر را شامل میشود. پالینوزون balmei Hebecysta با سن نورین میانى ـ نورین پسین، با ستبرای 550 متر نمونه‌های 29 تا 36 از برش مورد نظر را شامل میشود. پالینوزون Rhaetogonyaulax rhaeticaبا سن رتین پیشین ـ میانی با ستبرای حدود 900 متر، از نمونه 37 تا انتهای برش ادامه پیدا میکند. در کوه زرد پالینوزون Hebecysta balmei با سن نورین میانی تا نورین پسین نمونه‌های 4 تا 15 و ستبرای 442متر را شامل میشود و پالینوزون Rhaetogonyaulax rhaetica با سن رتین پیشین تا میانی نمونه‌های 16 تا 22 و ستبرای 491 متر را در برمی‌گیرد. با تعیین سن این طبقات مشخص شد که نهشتههای ژوراسیک در این دو منطقه وجود ندارد و طبقاتی که در منابع زمینشناسی به عنوان نهشتههای ژوراسیک تفکیک شده‌اند سن رتین دارند. بر روی این طبقات، نهشتههای کرتاسه با ترکیب آهکی کاملاً متمایز قرار میگیرند. مهمترین عامل احتمالی که باعث حذف طبقات ژوراسیک در این دو منطقه شده است رویداد زمینساختی سیمرینمیانی است که با ایجاد فرازمین و دوره‌های فرسایشی در چنین مناطقی باعث تشکیل نشدن و حذف رسوبات ژوراسیک شده است.
جهانبخش دانشیان؛ داریوش باغبانی؛ سید علی آقانباتی؛ نوشا نوروزی
چکیده
نهشتههای الیگوسن- میوسن زیرین در برش چینهشناسی نره در جنوب باختر جهرم، از سنگ آهک و سنگ آهک رس‌دار به همراه مارن ورسوبات تبخیری تشکیل شده و روزن‌بران پلانکتون و کف‌زی فراوانی هستند. در بخش زیرین، نهشتههای سازند پابده از 115 متر شیل و مارن با میان لایههای سنگ آهک رس‌دار تشکیل شده‌اند که به طور همشیب و پیوسته، از ائوسن پسین ...
بیشتر
نهشتههای الیگوسن- میوسن زیرین در برش چینهشناسی نره در جنوب باختر جهرم، از سنگ آهک و سنگ آهک رس‌دار به همراه مارن ورسوبات تبخیری تشکیل شده و روزن‌بران پلانکتون و کف‌زی فراوانی هستند. در بخش زیرین، نهشتههای سازند پابده از 115 متر شیل و مارن با میان لایههای سنگ آهک رس‌دار تشکیل شده‌اند که به طور همشیب و پیوسته، از ائوسن پسین تا الیگوسن ادامه داشته است. مرز بالایی سازند پابده، به طورهمشیب و پیوسته با سازند آسماری است. سازند آسماری در این برش از 250 متر سنگ آهک وسنگ آهک رس‌دار تشکیل شده است که 210 متر آن متعلق به آسماری زیرین و40 متر آن متعلق به آسماری میانی است. این در حالی است که نهشتههای عموماً تبخیری- مارنی و سنگ آهک رس‌دار سازند گچساران، به طور ناپیوسته روی نهشتههای کربناتی سازند آسماری قرار گرفته‌اند. سازند گچساران با ستبرای510 متر، از سه بخش چهل، چمپه و مول تشکیل شده است. سنگ آهک‌های خالص و ستبر لایه قاعده سازند میشان (عضو گوری) با 302 متر ستبرا نیز، به طور تدریجی روی نهشتههای سازند گچساران قرار گرفته است. سرانجام کنگلومراهای سازند بختیاری با ناپیوستگی در این ناحیه بر روی کربنات‌های سازند میشان (عضو گوری) قرار گرفته است. سنگ‌شناسی واحدهای سنگی مطالعه‌شده در این برش متنوع است و همین امر باعث به وجود آمدن محیط‌های رسوبی مختلف و تنوع رخساره‌ها و حضور فسیل‌های پلانکتون و کف‌زی فراوان شده است. با بررسی 203 نمونه، شامل 193 نمونه مقطع سخت و 10 نمونه نرم در برش مورد مطالعه، 34 جنس و 47 گونه از روزن‌بران کف‌زی و 8 جنس و 13 گونه روزن‌بران پلانکتون و قطعات جلبک، بریوزوا و ماکروفسیل‌های مختلف شناسایی شدند. بر اساس تجمع روزن‌بران، سن بخش زیرین سازند پابده در برش مورد مطالعه ائوسن پسین (پریابونین) و بخش بالایی متعلق به الیگوسن پیشین است. سازند آسماری نیز الیگوسن (روپلین پسین- شاتین) تا میوسن پیشین (آکیتانین) است. همچنین نهشتههای سازند گچساران که شامل بخش‌های چهل ، چمپه و مول، است مربوط به میوسن پیشین (اکیتانین- بوردیگالین) است. سازند میشان (عضو آهک گوری) نیز در این برش به میوسن پیشین (بوردیگالین) تعلق دارد و تا انتها شواهد فسیلی که سن بالاتری را تأیید نماید، یافت نشده است. بر پایه حضور روزن‌بران شاخص، برش چینهشناسی نره قابل انطباق با زیستزونهای یک الی چهار Adams and Bourgeois (1967) و با زیستزونهای شماره 54 ، 57 ، 59 ، 62 ،63 و 64 Wynd (1965) است.
شهرام شریعتی؛ سید علی آقانباتی؛ سید رضا موسوی حرمی؛ سروش مدبری؛ محمد حسین آدابی
چکیده
کانسار سرب و روی انگوران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر سرب و روی خاور میانه و جزو 5 معدن بزرگ ایران بر اساس قانون تشخیص معادن بزرگ از کوچک قرار دارد. در این منطقه، افزون بر معادن فلزی و غیر فلزی متنوع صنایع، کارخانه‌های بسیاری هم وجود دارد که بیشتر به‌عنوان صنایع تبدیلی خاک روی به کنسانتره و یا ساخت و تولید شمش سرب و روی به فعالیت ...
بیشتر
کانسار سرب و روی انگوران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر سرب و روی خاور میانه و جزو 5 معدن بزرگ ایران بر اساس قانون تشخیص معادن بزرگ از کوچک قرار دارد. در این منطقه، افزون بر معادن فلزی و غیر فلزی متنوع صنایع، کارخانه‌های بسیاری هم وجود دارد که بیشتر به‌عنوان صنایع تبدیلی خاک روی به کنسانتره و یا ساخت و تولید شمش سرب و روی به فعالیت مشغول بوده یا هستند. بررسیهای انجام شده و نتایج تجزیه شیمیایی نشان می‌دهد که در اثر فعالیت صنایع موجود در منطقه میزان برخی عناصر در منطقه از حالت طبیعی خود خارج و ناهنجاری‌های زیست‌محیطی در منطقه ایجاد شده‌است. محیط زیست منطقه، بیشترین تأثیرات منفی خود را از انباشت باطله‌ها و پسماندهایی دریافت می‌کنند که با عنوان کیک در حاشیه رودها و آبراهه‌ها و یا زمین‌های باز، (به‌طور عمده زراعی) رها می‌شوند. این کیک‌ها که در حقیقت پسماندهای حاصل از عملیات فلوتاسیون و ذوب روی و سرب و فرایند تولید کنستانتره هستند، شاید از نظر صنعتی بیشتر سرب و روی خود را از دست داده‌اند اما از دیدگاه زیست‌محیطی چندین برابر حد مجاز، سرب و روی و دیگر عناصر بالقوه سمی را در خود دارند. میزان این عناصر در برخی نمونهها تا بیش ازppm 10000 سرب و روی و نیکل، بیش ازppm 8000 آرسنیک وppm 4000 کادمیم نیز گزارش شده است. همچنین بررسی‌ها نشان داد که استخرهای باطله و یا استخرهای تجمع پساب یکی دیگر از اصلی‌ترین عوامل ایجاد خطر برای محیط زیست منطقه به شمار می‌روند. میزان تاppm 200000 روی و گاه 2000 ppm سرب و ppm 20000 نیکل همچنین میزان چند صد ppm آرسنیک و حتی میزان ppm200000 کادمیم در آب و منابع آبی منطقه از آن جمله‌اند. بیشترین بازتاب این بی‌هنجاری‌ها در رسوبات و آب منطقه به چشم می‌خورد اما خاک کشاورزی نیز از این آلودگی‌ها متأثر شده و بی‌هنجاری‌های عمده‌ای از نظر زیست‌محیطی در خود جای داده است. این مقاله به طور اختصاصی با بررسی میزان مجاز عناصر سرب، روی، کادمیم و آرسنیک، راه‌های اصلی ورود عناصر را به محیط زیست منطقه بررسی، سعی کرده راهکارهایی برای کنترل و کاهش میزان آنها ارائه کند.
محمدعلی سینا؛ سید علی آقانباتی؛ انوشیروان لطفعلی کنی؛ علیرضا بهادری
چکیده
با توجه به فراوانی نسبی و محدوده چینهشناسی کوتاه و گسترش جغرافیایی گسترده نانوفسیل‌های آهکی، این گروه از فسیلها ابزار بسیار مناسبی برای زیرتقسیم بندی زیستچینهنگاری، بویژه در کرتاسه پسین هستند. در این راستا، 131 اسلاید میکروسکوپی از رسوبات شیلی و مارنی سازند گورپی با ستبرای 320 متر در برش پلدختر تهیه و 22 جنس و 35 گونه شناسایی ...
بیشتر
با توجه به فراوانی نسبی و محدوده چینهشناسی کوتاه و گسترش جغرافیایی گسترده نانوفسیل‌های آهکی، این گروه از فسیلها ابزار بسیار مناسبی برای زیرتقسیم بندی زیستچینهنگاری، بویژه در کرتاسه پسین هستند. در این راستا، 131 اسلاید میکروسکوپی از رسوبات شیلی و مارنی سازند گورپی با ستبرای 320 متر در برش پلدختر تهیه و 22 جنس و 35 گونه شناسایی و جدول گسترش آنها رسم شد. مطالعه پراکندگی گونههای نانوفسیلی نشان می‌دهد که روی هم رفته، 9 زیست‌زون بر اساس نخستین پیدایش (FO) گونههای شاخص در برش پلدختر وجود دارد که در محدوده زمانی مناطق (CC18-CC26) از منطقهبندی Sissing (1977) قرار میگیرند. بر این اساس، زمان نهشت این سازند از کامپانین زیرین تا پایان ماستریشتین پیشنهاد میشود. حضور گونههای شاخص عرضهای جغرافیایی پایین در برش پلدختر از سازند گورپی دلالت بر قرارگیری حوضه رسوبی تشکیلدهنده رسوبات این سازند در عرضهای جغرافیایی پایین در زمانهای یادشده دارد.
راحله توکلی؛ سید علی آقانباتی
چکیده
سازندهای تیرگان و سرچشمه به سن آپتین، از واحدهای سنگچینهای کپه داغ هستند که از جهات گوناگون بخصوص ویژگی‌های سنگی و زیستی، به خوبی درخور قیاس با واحدهای سنگآهک اربیتولین‌دار در ایران مرکزی است. شباهت‌های یاد شده سبب شد که در این مقاله، واحدهای یاد شده را در برش مزدوران (کپه داغ) و برش بهارستان (اصفهان) مقایسه نماییم. با مطالعه ...
بیشتر
سازندهای تیرگان و سرچشمه به سن آپتین، از واحدهای سنگچینهای کپه داغ هستند که از جهات گوناگون بخصوص ویژگی‌های سنگی و زیستی، به خوبی درخور قیاس با واحدهای سنگآهک اربیتولین‌دار در ایران مرکزی است. شباهت‌های یاد شده سبب شد که در این مقاله، واحدهای یاد شده را در برش مزدوران (کپه داغ) و برش بهارستان (اصفهان) مقایسه نماییم. با مطالعه 71 نمونه سنگی و 57 نمونه شسته شده(واشینگ) از این دو برش به شباهت‌های زیستی و سنگی زیادی دست یافتیم که شباهت محیط‌های زیستی و نوع حوضه رسوبی این واحدها، این امکان را قوت میبخشد که دریای آپتین تا آلبین کپه داغ تا ایران مرکزی گسترش داشته و این دستاورد، میتواند بیانگر پیوند نزدیک در حوضه کپه داغ و ایران مرکزی در زمان یاد شده باشد.
عباس قادری؛ سید علی آقانباتی؛ بهاءالدین حمدی؛ عبدالله سعیدی
چکیده
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری سازند شیرگشت در فرازمین کلمرد (Kalmard Horst) بر اساس کنودونتها، برش چینهشناسی میوگــدار (میانگدار) در جنوب باختری طبس انتخاب شد. سازند شیرگشت در این برش عمدتاً از واحدهای سنگی آواری تشکیل شده و به صورت دگرشیب بر روی واحدهای سنگی سازند کلمرد منتسب به پرکامبرین قرار گرفته است ...
بیشتر
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری سازند شیرگشت در فرازمین کلمرد (Kalmard Horst) بر اساس کنودونتها، برش چینهشناسی میوگــدار (میانگدار) در جنوب باختری طبس انتخاب شد. سازند شیرگشت در این برش عمدتاً از واحدهای سنگی آواری تشکیل شده و به صورت دگرشیب بر روی واحدهای سنگی سازند کلمرد منتسب به پرکامبرین قرار گرفته است و خود نیز توسط واحدهای سنگی سازند گچال به سن کربنیفر پوشیده میشود.
پس از مطالعات صحرایی و برداشت ستون چینهشناسی برش فوق، 35 نمونه از واحدهای سنگی مناسب سازندهای شیرگشت و گچال انتخاب و مطالعه شد. مطالعه کنودونتهای سازند شیرگشت در این برش حاکی از سن اردوویسین پیشین (Tremadocian - Arenigian) برای این سازند است. سه زیست‌زون تجمعی کنودونتی (Conodont Assemblage zone) در واحدهای اردوویسین پیشین این برش شناسایی شد که معادل زونهای Cordylodus spp. ، Deltifer و Proteus هستند.
زیستزونهای تشخیص داده شده عبارتاند از:
1- Oneotodus - Drepanodus Assemblage zone
2- Acodus deltatus - Protopanderodus Assemblage zone
3- Acodus - Oistodus Assemblage zone
عباس قادری؛ سید علی آقانباتی؛ بهاءالدین حمدی؛ جیمز اف. میلر
چکیده
سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگآهک، مارن، سیلتسنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت همشیب و با گذر ظاهراً تدریجی بر روی سنگآهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته ...
بیشتر
سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگآهک، مارن، سیلتسنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت همشیب و با گذر ظاهراً تدریجی بر روی سنگآهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته است و خود توسط سنگهای آتشفشانی و سنگآهکهای ماسه‌دار حاوی فسیل بخش زیرین سازند نیور پوشیده میشود.
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری و میکروپالئونتولوژی براساس کنودونتهای موجود، 99 نمونه سنگی مناسب از پاره سازندهای اول و دوم برش الگوی سازند شیرگشت برداشت شد. زیای کنودونتی به دست آمده از بخش زیرین پارهسازند اول آن، گونههایی ازWestergaardodina Furnishina, و Prooneotodus را شامل میشود که شاخص زمان کامبرین پـسـین هـستند. وجود گـونههای مـختلفی از جـنسهای Cordylodus,Oistodus, Drepanodus Proconodontus, وParoistodusدر فاصله بخـــش میانی پارهسازند اول تا اواخر پارهسازند دوم این برش هم نشان‌دهنـــــده زمان ترمادوسین ـ آرنیگین برای این سازند است.
مطالعه کنـودونتهای سازند شـیرگـشت در مـحل برش الـگو حـاکـی از وجود هـفت زیست‌زون تـجمعـی کنـودونتـی (Conodont Assemblage Zone) است که سن کامـبرین پـسیـن ـ اردوویـسیـن پـیشیـن را برای پاره سازندهای اول و دوم آن نشان میدهند. زیستزونهای تشخیص داده شده در این پاره‌سازندها عبارتند از:
1. Furnishina - Westergaardodina Assemblage Zone.
2. Proconodontus - Oneotodus Assemblage Zone.
3. Cordylodus proavus - Cordylodus oklahomensis Assemblage Zone.
4. Cordylodus lindstromi Assemblage Zone.
5. Cordylodus angulatus Assemblage Zone.
6. Drepanodus - Paltodus deltifer Assemblage Zone.
7.Paroistodus proteus Assemblage Zone.
زیستزونهای کنودونتی فوق، معادل زیستزونهای استاندارد جهانی Cordylodus spp. Deltifer, و Proteus میباشند. برخلاف نوشتههای پیشین که گذر کامبرین ـ اردویسین را در حد فاصل سازندهای درنجال و شیرگشت معرفی میکردند، این مرز درون پارهسازند اول این سازند قرار گرفته است و لذا سازند شیرگشت در محل برش الگو، یک سازند دو زمانه است.
