بهرام بهرامبیگی؛ داود رییسی؛ سیدکاظم علوی پناه؛ سیدحسام‌الدین معین‌زاده
چکیده
منطقه گندم‌بریان یا ریگ سوخته در شمال باختر کرمان و در کویر لوت واقع شده است. این ناحیه همواره از دید دمای زیاد مورد توجه بوده است. در این مطالعه با بهره‌گیری از مطالعات سنجش از دور گرمایی و با استفاده از نرمافزارENVI و تصاویر گرمایی سنجنده ETM+ دمای سطحی منطقه گندم‌بریان اندازه‌گیری شده است (ساعت تصویربرداری 10 صبح روز چهارشنبه ...
بیشتر
منطقه گندم‌بریان یا ریگ سوخته در شمال باختر کرمان و در کویر لوت واقع شده است. این ناحیه همواره از دید دمای زیاد مورد توجه بوده است. در این مطالعه با بهره‌گیری از مطالعات سنجش از دور گرمایی و با استفاده از نرمافزارENVI و تصاویر گرمایی سنجنده ETM+ دمای سطحی منطقه گندم‌بریان اندازه‌گیری شده است (ساعت تصویربرداری 10 صبح روز چهارشنبه 7 مهرماه 1389). توزیع غیر یکنواخت سنگ‌های بازالتی و فرسایش و شکستگی سنگها در منطقه گندم‌بریان سبب شده است تا دمای سطحی محاسبه شده در بخش جنوبی گندم‌بریان که پوشیده از سنگ‌های بازالتی تیره رنگ است، شدت بازتاب گرمایی بیشتری نسبت به بخش شمالی منطقه از خود نشان دهد. از سوی دیگر بررسی فاکتور خطوارگی در این ناحیه نشان می‌دهد که مناطق با شدت شکستگی بیشتر دمای سطحی کمتری نسبت به پیرامون خود دارند. وجود رشته‌کوه‌ها در همه جهات کویر لوت (شمال، جنوب، خاور و باختر)، نفوذ رطوبت دریایی به‌ویژه از سوی اقیانوس هند به درون آن را محدود می‌سازد و این امر سبب افزایش خشکی و تعداد ساعات آفتابی و کاهش ابرناکی منطقه شده است. به طور کلی موقعیت کویری، عرض جغرافیایی و ارتفاع پایین منطقه از عواملی هستند که در کنار جذب سطحی ویژه بازالت، دمای بسیار بالای سطح سرتخت بازالتی یادشده را سبب میشوند. با احتساب تصحیحات روزانه و ماهانه، دمای پایانی محاسبه شده به عنوان بالاترین دمای برآوردی سرتخت بازالتی گندم‌بریان در سال دست کم 76 درجه سانتیگراد است که بر پایه بررسی‌های صورت پذیرفته می‌توان این ناحیه را به عنوان یکی از قطب‌های گرمایی کره زمین در نظر گرفت.
داود رئیسی؛ سارا درگاهی؛ سید حسام‌الدین معین‌زاده؛ محسن آروین؛ بهرام بهرامبیگی
چکیده
منطقه گندم بریان به مساحت حدود 480 کیلومتر مربع از دید ریخت‌شناسی نوعی سرتخت پوشیده از روانههای گدازه‌ای بازالتی تیرهرنگ است که در بخش جنوبی کویر لوت قرار دارد. کانی‌های اصلی گدازه‌ها شامل درشت‌بلورهای الیوین و کلینوپیروکسن همراه با میکرولیت‌های پلاژیوکلاز هستند و بافت کلی آنها میکرولیتی پورفیری تا گلومروپورفیری همراه ...
بیشتر
منطقه گندم بریان به مساحت حدود 480 کیلومتر مربع از دید ریخت‌شناسی نوعی سرتخت پوشیده از روانههای گدازه‌ای بازالتی تیرهرنگ است که در بخش جنوبی کویر لوت قرار دارد. کانی‌های اصلی گدازه‌ها شامل درشت‌بلورهای الیوین و کلینوپیروکسن همراه با میکرولیت‌های پلاژیوکلاز هستند و بافت کلی آنها میکرولیتی پورفیری تا گلومروپورفیری همراه با زمینه اینترسرتال تا اینترگرانولار است. قرارگیری مخروط‌های آتشفشانی در راستای خط اثر گسل نایبند نشان از تأثیر حرکات گسل در ایجاد ماگمای بازالتی گندم بریان دارد. ارتباط ژنتیکی جریان‌های گدازه‌ای با شکستگیهای ژرف پوسته‌ای ناشی از عملکرد گسل نایبند، حضور بیگانه‌سنگ‌های (زنولیت‌های) گوشته‌ای و طبیعت آلکالن بازالت‌ها روی هم رفته نشاندهنده بالاآمدگی ماگما از ژرفای زیاد هستند. با توجه به تجزیههای شیمیایی و وجود نفلین در ترکیب نورم، جریان‌های گدازه‌ای بازالت گندم بریان در گروه بازانیت- تفریت قرار می‌گیرند. بررسی‌های انجام‌شده نشاندهنده آن است که آلکالی‌بازالت‌های گندم بریان در یک محیط کششی درون صفحهای تشکیل شدهاند. نسبت پایین Ce/Nb، Th/Nb، U/Nb و Ba/Nb و مقادیر بالای Zr با میانگین ppm 81/234 نشاندهنده وجود یک خاستگاه گوشته‌ای تهینشده سستکرهای برای جریان‌های گدازه‌ای بازالتی گندم بریان است. غنی‌شدگی و تهی‌شدگی آنها به‌ترتیب در عناصر خاکی کمیاب سبک و سنگین نشانگر حضور گارنت در سنگ منشأ است.
