زمین شناسی اقتصادی
راضیه مهابادی؛ فرج الله فردوست
چکیده
کانسار مس آبگاره در 140 کیلومتری جنوبغرب شاهرود و بخشی از مجموعه آتشفشانی-رسوبی نوار طرود-چاهشیرین است که در حاشیه شمالی پهنه ساختاری-رسوبی ایران مرکزی واقع شده است. محدوده کانسار از نظر سنگشناسی شامل سنگهای آتشفشانی با ترکیب آندزیت، آندزیت بازالتی و بازالت و به مقدار کمتر آذرآواری (کریستالتوف) به سن ائوسن میانی-بالایی میباشد ...
بیشتر
کانسار مس آبگاره در 140 کیلومتری جنوبغرب شاهرود و بخشی از مجموعه آتشفشانی-رسوبی نوار طرود-چاهشیرین است که در حاشیه شمالی پهنه ساختاری-رسوبی ایران مرکزی واقع شده است. محدوده کانسار از نظر سنگشناسی شامل سنگهای آتشفشانی با ترکیب آندزیت، آندزیت بازالتی و بازالت و به مقدار کمتر آذرآواری (کریستالتوف) به سن ائوسن میانی-بالایی میباشد که با انواع دگرسانیهای آرژیلیتی، سریسیتی، سیلیسی، کربناتی، کلریتی و اکسیدهای آهن در امتداد رگهها همراه هستند. براساس مشاهدات صحرایی و مطالعات کانهنگاری، کانهزایی در دو مرحله هیپوژن و سوپرژن و هوازدگی صورت گرفته که کانههای پهنه هیپوژن را عموماً پیریت، کالکوپیریت و بورنیت تشکیل میدهند. بهعلاوه، بخش اعظم کانههای فاز اصلی کانهزایی بهدلیل قرار گرفتن در پهنه اکسیدان-سوپرژن از بین رفته و کانیهای ثانویه مس نظیر کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و کریزوکولا به جای آنها تشکیل شدهاند. دادههای میانبارهای سیال نیز، دمای بین 145 تا 217 درجه سانتیگراد و شوری بین 73/3 تا 84/9 درصد وزنی معادل NaCl و عمق 390 متر را نشان میدهند. در نهایت، بر پایه ویژگیهای زمینشناسی، کانیشناسی، ساخت و بافت کانسنگ و دادههای حاصل از میانبارهای سیال و همچنین مقایسه آنها با کانسارهای اپیترمال مشابه میتوان نتیجه گرفت که سامانه رگهای آبگاره در یک محیط اپیترمال با سولفیداسیون پایین تشکیل شده است.
زمین شناسی اقتصادی
فرج الله فردوست؛ اکبر عبدالهی حیدرباغی؛ سولماز بلوچی
چکیده
کانسار آهن رباعی در 96 کیلومتری جنوب دامغان واقع شده است. سنگهای میزبان، سنگهای آهکی کرتاسهپسین (بخش I) و سنگهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن از جمله توفهای ماسهای (بخش II) میباشند. دگرسانیها شامل کلریتی، اپیدوتی، آرژیلیتی، سیلیسی، کربناتی و هماتیتیشدن است. کانیهای تشکیلدهنده به سه دسته فلزی آهندار (مگنتیت، هماتیت، پیریت، ...
بیشتر
کانسار آهن رباعی در 96 کیلومتری جنوب دامغان واقع شده است. سنگهای میزبان، سنگهای آهکی کرتاسهپسین (بخش I) و سنگهای آتشفشانی- رسوبی ائوسن از جمله توفهای ماسهای (بخش II) میباشند. دگرسانیها شامل کلریتی، اپیدوتی، آرژیلیتی، سیلیسی، کربناتی و هماتیتیشدن است. کانیهای تشکیلدهنده به سه دسته فلزی آهندار (مگنتیت، هماتیت، پیریت، پیروتیت،گوتیت و لیمونیت)، فلزی مس-دار (کالکوپیریت، کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و آزوریت) و باطله (کلسیت، دولومیت، کوارتز، گارنت، اپیدوت و کلریت) تقسیم می-شوند. ساخت و بافت ماده معدنی بهصورت تودهای، رگه-رگچهای، شکافه پرکن، دانهپراکنده و جانشینی است. در بخش I میزان عیار فلزات آهن کل حدود 60 درصد، مس 7/0 درصد و طلا 7/2 گرم در تن و در بخش II آهن کل بین 91/82- 88/5 درصد (عیار میانگین 2/31 درصد)، مس بین 20761- 275 گرم در تن و طلا 89/0 گرم درتن متغییر است. مطالعات میانبارهای سیال بر روی کانی کوارتز مربوط به بخش II کانسار انجام شد که فراوانی دمای همگنشدن بین 249 - 200 درجه سانتیگراد با شوری 4 -2 درصد وزنی معادل نمک طعام میباشند. براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، بخش I با اسکارن کلسیمی دما پایین و بخش II ، با کانهزایی نوع اکسید آهن- مس- طلا (IOCG) شباهت بیشتری نشان میدهد.
زمین شناسی اقتصادی
یگانه خرم تاش؛ فرج الله فردوست
چکیده
کانسار مس ساغری در 120 کیلومتری جنوب غرب شاهرود، در بخش شرقی نوار آتشفشانی_نفوذی ترود_چاهشیرین قرار دارد. کانیسازی در منطقه ساغری درون واحدهای آتشفشانی و آذرآواری به سن ائوسن رخ داده است. سنگهای آتشفشانی یاد شده بر پایه مطالعات صحرایی، آزمایشگاهی و آنالیزهای ژئوشیمیایی قابل تفکیک به آندزیت، آندزیت بازالتی، بازالت، داسیت و رخنمونهایی ...
بیشتر
کانسار مس ساغری در 120 کیلومتری جنوب غرب شاهرود، در بخش شرقی نوار آتشفشانی_نفوذی ترود_چاهشیرین قرار دارد. کانیسازی در منطقه ساغری درون واحدهای آتشفشانی و آذرآواری به سن ائوسن رخ داده است. سنگهای آتشفشانی یاد شده بر پایه مطالعات صحرایی، آزمایشگاهی و آنالیزهای ژئوشیمیایی قابل تفکیک به آندزیت، آندزیت بازالتی، بازالت، داسیت و رخنمونهایی از آذرآواریها به صورت توف و آگلومرا هستند. ماهیت این سنگها کالکآلکالن پتاسیم بالا و به مقدار جزئی شوشونیتی است که از دیدگاه زمینساختی، در موقعیت مرتبط با کمان ماگمایی و پهنه فرورانش قرار میگیرند. دایکهای با ترکیب حد واسط تا بازیک توالیهای آتشفشانی_آذرآواری را قطع کردهاند. دگرسانی آرژیلیتی، سریسیتی، کلریتی، کربناتی و اکسید آهن (لیمونیت، هماتیت و گوتیت) در سنگهای میزبان قابل تشخیص است. ساخت و بافت ماده معدنی به صورت رگه_رگچهای، پرکننده فضای خالی، جانشینی و دانهپراکنده میباشد. برپایه مطالعات کانهنگاری کانیهای اصلی مس شامل مالاکیت، کالکوسیت، کولیت، کالکوپیریت، کریزوکولا و کمتر مس طبیعی است. از میان این کانیها، مالاکیت و کالکوسیت بیشترین فراوانی را دارند. با توجه به مطالعات ژئوشیمیایی عنصر مس بالاترین همبستگی را با عنصر نقره نشان میدهد. همچنین مطالعات سیال درگیر، عمق کانهزایی را 100 تا 200 متر، دمای تشکیل آن 100 تا 140 درجه سانتیگراد و شوری حدود 5 تا 15 درصد وزنی نمک طعام نشان میدهد. از دید کانیشناسی، سنگ میزبان، ساخت و بافت و ژئومتری، کانسار مس ساغری شباهتهای فراوانی با کانسارهای مس نوع مانتو و طبقات سرخ آتشفشانی دارد.