زمین ساخت
مسعود بیرالوند؛ محمد محجل؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
در منطقه تخت سلیمان، در فرودیواره گسل چهارطاق، تراورتن ها گسترش قابل توجهی دارند. در شکل گیری تراورتن های این منطقه سه عامل موثر است، عامل اول ماگماتیسم و گرادیان زمین گرمایی بالا در منطقه است، و عامل دوم رسوبات کربناته در فاصله بین منشا گرما در عمق، و چشمه های تراورتن ساز در سطح زمین است، که محلول گرمابی می تواند مواد لازم جهت تشکیل ...
بیشتر
در منطقه تخت سلیمان، در فرودیواره گسل چهارطاق، تراورتن ها گسترش قابل توجهی دارند. در شکل گیری تراورتن های این منطقه سه عامل موثر است، عامل اول ماگماتیسم و گرادیان زمین گرمایی بالا در منطقه است، و عامل دوم رسوبات کربناته در فاصله بین منشا گرما در عمق، و چشمه های تراورتن ساز در سطح زمین است، که محلول گرمابی می تواند مواد لازم جهت تشکیل تراورتن را از آنها تامین نماید، و عامل سوم، وجود گسل و شکستگی در پوسته، با مکانیسم کششی برای رسیدن محلول های حاوی کربنات کلسیم به سطح زمین است. تشکیل نشدن تراورتن در روی پی سنگ دگرگونی، حتی در فرودیواره گسل چهارطاق، نشان از نقش ضروری عامل دوم در تشکیل تراورتن هاست. کربناتهای واحد جانگوتاران و کربنات هایی که در سازند قم وجود دارند منشاء کربنات کلسیم تراورتنهای این منطقه هستند که البته با توجه به شواهد موجود سازند قم نقش بیشتری دارد. کشش با راستای شمال شمال باختری در پایانه جنوب خاوری گسل چهارطاق که حاصل از مولفه امتدادلغز راستگرد این گسل است نقش مهمی در تشکیل تراورتن ها دارد اما تنها عامل نیست زیرا شواهدی از گسل های عادی با راستای شمال باختری در کل منطقه وجود دارد و کشش ناحیه ای با راستای شمال خاوری را نشان می دهند، که عامل این کشش با توجه به مطالعات اخیر احتمالا در ارتباط با برگشتن به عقب (slab rollback) و شکسته شدن پوسته فرورونده(slab breakoff) نئوتتیس و یا لایه لایه شدن لیتوسفر(lithosphere delamination) و یا حاصل دگرشکلی ستبرپوست در پی سنگ منطقه است.
مسعود بیرالوند؛ محمد محجل؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
در این پژوهش دگرشکلی ترد در همتافت تکاب بررسی شده است. دو دسته گسل اصلی در شمال خاور تکاب تغییرشکل این منطقه را کنترل کرده است. دسته اول با شیب زیاد و روند شمال شمال باختر- جنوب جنوب خاور دارای سازوکار اصلی راستالغز راستبُر و مؤلفه وارون است. دسته دوم با شیب متوسط، سازوکار وارون و روند باختر شمال باختری- خاور جنوب خاوری ...
بیشتر
در این پژوهش دگرشکلی ترد در همتافت تکاب بررسی شده است. دو دسته گسل اصلی در شمال خاور تکاب تغییرشکل این منطقه را کنترل کرده است. دسته اول با شیب زیاد و روند شمال شمال باختر- جنوب جنوب خاور دارای سازوکار اصلی راستالغز راستبُر و مؤلفه وارون است. دسته دوم با شیب متوسط، سازوکار وارون و روند باختر شمال باختری- خاور جنوب خاوری که به روشنی با گسلهای دسته اول جابهجا شدهاند. برونزد سنگهای دگرگون پیسنگ در فرادیواره این گسلها، درگیری پیسنگ منطقه با گسلش جوانتر و دگرشکلی ستبر پوسته و بالا آمدن آنها را گواهی میدهد.گسلهای اصلی که سازو کار راستالغز راستبر با مؤلفه وارون دارند موجب شکلگیری ترافشارش شیبدار در این گستره شدهاند. چینهای مرتبط با گسلش که در فرادیواره و فرودیواره گسلها به وجود آمدهاند -بهویژه در رسوبات سنوزوییک- به خوبی فعالیت جوان منطقه و بالاآمدگی این گستره را نشان میدهند. گسترش گسلهای عادی و چینهای محلی، و در پی آن، روکانون زمینلرزههای رخ داده در منطقه، شاهدی بر فعال بودن زمینساخت منطقه است. برداشت ساختاری و تحلیل آنها مشخص میکند که گسلهای اصلی و پر شیب منطقه که سازوکار راستالغز راستبر با مؤلفه وارون دارند، دگرشکلی این گستره را کنترل میکنند و با افزایش دگرشکلی موجب تبدیل کرنش همگن (homogenous strain) به کرنش تقسیم شده (partitioned strain) شدهاند و همچنین دگرشکلی سنگهای سنوزوییک که روی سنگهای دگرگونی پیسنگی قرار دارند نشاندهنده ترافشارش شیبدار راستبر است. در این منطقه دگرشکلی در پوشش رسوبی جوانتر (رسوبات سنوزوییک)، به پیروی از تغییر شکل ستبرپوست در پی سنگ دگرگونی رخ داده است.
محمد محجل؛ مسعود بیرالوند
چکیده
چینهای جناغی فراوانی در سنگهای سرخ رنگ سیلیسی رادیولردار، دارای لایهبندی با ستبراهای یکسان در منطقه کرمانشاه برونزد دارند. درون لایههای شیل رادیولاریتی و آهک متوسط تا ستبرلایه در آن، به دلیل تنوع جنس لایهها و تغییر ستبرای آنها، تأثیر شگرفی در سازوکار چینخوردگی و هندسه آنها بویژه در منطقه لولای چینها داشته است. به دلیل ...
بیشتر
چینهای جناغی فراوانی در سنگهای سرخ رنگ سیلیسی رادیولردار، دارای لایهبندی با ستبراهای یکسان در منطقه کرمانشاه برونزد دارند. درون لایههای شیل رادیولاریتی و آهک متوسط تا ستبرلایه در آن، به دلیل تنوع جنس لایهها و تغییر ستبرای آنها، تأثیر شگرفی در سازوکار چینخوردگی و هندسه آنها بویژه در منطقه لولای چینها داشته است. به دلیل ستبرای چند سانتیمتری یکسان و ثابت لایهها در رادیولاریتها، چینها بیشتر، شکل چینهای موازی را دارند و اما تفاوت سازوکار و هندسه چینخوردگی در ترادفی از سنگهای آهکی ستبرلایه و تودهای از یکسو و تناوب لایههای نازک یکنواخت چرتی رادیولردار با شیلهای رادیولاریتی و دارای درونلایههای آهک ستبرلایه از سوی دیگر، در مجموعه نهشتههای حوضه رادیولاریتی دیده میشود. انواعی از گسلهای در ارتباط با چین (fold accommodation faults) در ادامه چینخوردگی بهوجود آمدهاند. بررسی هندسه و سازوکار چینخوردگی در این نهشتهها مشخص میکند که دگرریختی در رادیولاریتهای منطقه کرمانشاه با ایجاد چینهای جناغی با سازوکار خمش (buckling) و با تمایل (vergence) به سمت جنوب باختری صورت گرفته و گسلهای رانده در آن، در مراحل بعدی، بخشهایی از رادیولاریتهای چینخورده را تغییر مکان دادهاند.