آب شناسی
شاهرخ نوراللهی؛ اصغر اصغری مقدم؛ الهام فیجانی؛ رحیم برزگر
چکیده
در دهه‌های اخیر به دلیل رشد روزافزون جمعیت در منطقه مشگین‌شهر و به تبع آن افزایش تقاضا برای استفاده از آب برای شرب، کشاورزی و صنعت باعث شده است که آب زیرزمینی به عنوان مهمترین منبع آبی منطقه مورد توجه قرار گیرد. بنابراین لازم است در کنار توجه به کمیت آب زیرزمینی منطقه، کیفیت آن نیز مورد توجه قرار گیرد. اهداف این مطالعه، بررسی منشا ...
بیشتر
در دهه‌های اخیر به دلیل رشد روزافزون جمعیت در منطقه مشگین‌شهر و به تبع آن افزایش تقاضا برای استفاده از آب برای شرب، کشاورزی و صنعت باعث شده است که آب زیرزمینی به عنوان مهمترین منبع آبی منطقه مورد توجه قرار گیرد. بنابراین لازم است در کنار توجه به کمیت آب زیرزمینی منطقه، کیفیت آن نیز مورد توجه قرار گیرد. اهداف این مطالعه، بررسی منشا احتمالی برخی فلزات سنگین در آب زیرزمینی دشت مشگین‌شهر با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره از جمله تحلیل خوشه‌ای و تحلیل عاملی به همراه ضریب همبستگی و همچنین شناسایی عوامل موثر در کیفیت آب زیرزمینی منطقه میباشند. برای این منظور تعداد 25 نمونه از منابع آب زیرزمینی منطقه در مهر ماه سال 1395 جمع‌آوری گردید و پارامترهای اسیدیته، هدایت الکتریکی، یون‌های اصلی (کلسیم، منیزیم، سدیم، پتاسیم، کلرید، سولفات، کربنات، و بی کربنات) و فرعی (نیترات، فلوراید و سیلیس) و برخی از فلزات/شبه‌فلز سنگین همچون آهن، منگنز، آلومینیوم، روی، کروم، مس، کادمیوم، سرب و آرسنیک اندازه‌گیری شدند. آنالیزها نشان می‌دهند که فرایندهایی همچون هوازدگی و انحلال سازندهای تبخیری و سیلیکاته، تعویض یونی و فعالیت‌های کشاورزی بر کیفیت آب زیرزمینی منطقه موثر میباشند. نتایج آنالیز چند متغیره نشان می‌دهد که اغلب فلزات سنگین در آب زیرزمینی از سازندهای آتشفشانی موجود در منطقه نشات می‌گیرند و شوری و اسیدیته نقش مهمی در آزادسازی آنها به آب زیرزمینی دارد. تحلیل عاملی نشان می‌دهد که فرایندهای زمین‌زاد با مجموع واریانس 9/79 درصد و عوامل انسان‌زاد با مجموع واریانس 6/6 درصد شیمی آب زیرزمینی منطقه را کنترل می‌کنند.
آب شناسی
سمیه اسمعیلی؛ اصغر اصغری مقدم؛ رحیم برزگر؛ نعیمه کاظمیان
چکیده
دشت قره‌ضیاءالدین در شمال‌غرب ایران در استان آذربایجان‌غربی واقع شده است. هدف این مطالعه بررسی عوامل و فرایندهای موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت قره‌ضیاءالدین می‌باشد. برای این منظور 20 نمونه از آب زیرزمینی با توزیع مناسب در آبان ماه سال 1395 جمع‌آوری شد و غلظت یون‌های اصلی و نیترات و سیلیس آنها در آزمایشگاه اندازه‌گیری ...
بیشتر
دشت قره‌ضیاءالدین در شمال‌غرب ایران در استان آذربایجان‌غربی واقع شده است. هدف این مطالعه بررسی عوامل و فرایندهای موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت قره‌ضیاءالدین می‌باشد. برای این منظور 20 نمونه از آب زیرزمینی با توزیع مناسب در آبان ماه سال 1395 جمع‌آوری شد و غلظت یون‌های اصلی و نیترات و سیلیس آنها در آزمایشگاه اندازه‌گیری گردید. همچنین مقادیر اسیدیته و هدایت الکتریکی نمونه‌ها در صحرا اندازه‌گیری شدند. در این مطالعه از نمودارهای ترکیبی و هیدروشیمیایی مختلف، شاخص کلروآلکالین، شاخص اشباعیت و مدل‌سازی معکوس به منظور دستیابی به هدف مورد اشاره استفاده گردید. نتایج حاصل از نمودارهای ترکیبی نشان می‌دهد که نفوذ آب شور برگشتی از کشاورزی، تعویض کاتیونی، هوازدگی و انحلال سنگ‌ها و کانی‌ها به ویژه کربنات-ها، سیلیکات‌ها، ژیپس و هالیت و فرایند تبخیر از عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی منطقه میباشند. شاخص‌های کلروآلکالین محاسبه شده بیان می‌کنندکه در تمام نمونه‌های آب این شاخص‌ها منفی میباشند که نشان‌گر وقوع تعویض یونی معکوس است. نمونه‌های آب نسبت به کانی‌های کربناته وکوارتز حالت فوق‌اشباع دارند در حالی که نسبت به کانی‌های سولفاته و هالیت تحت‌اشباع هستند. نتایج مدل‌سازی‌های ژئوشیمیایی معکوس وقوع فرایندهای هوازدگی و انحلال کانی‌های کربناته، سولفاته و هالیت و تعویض یونی را در بخش-های مختلف آبخوان تائید می‌کنند.
