زمین شناسی اقتصادی
هانیه کیایی؛ احمد کاظمی مهر نیا؛ حمید ثمری؛ پیمان افضل؛ نازنین ظاهری عبده وند
چکیده
کانسار مس فتح‌آباد در استان خراسان رضوی، در فاصله 35 کیلومتری جنوب‌خاور شهرستان تربت حیدریه و بخش میانی کمربند آتشفشانی- نفوذی خواف -کاشمر بردسکن واقع شده است. کانه‌زایی رگه- رگچه‌ای متشکل از کانی‌های کالکوپیریت، پیریت، مگنتیت، کالکوسیت، بورنیت، کوولیت، مالاکیت و اکسیدهای آهن، به موازات گسل های فرعی منشعب شده از گسل اصلی ...
بیشتر
کانسار مس فتح‌آباد در استان خراسان رضوی، در فاصله 35 کیلومتری جنوب‌خاور شهرستان تربت حیدریه و بخش میانی کمربند آتشفشانی- نفوذی خواف -کاشمر بردسکن واقع شده است. کانه‌زایی رگه- رگچه‌ای متشکل از کانی‌های کالکوپیریت، پیریت، مگنتیت، کالکوسیت، بورنیت، کوولیت، مالاکیت و اکسیدهای آهن، به موازات گسل های فرعی منشعب شده از گسل اصلی درونه تشکیل شده است. در سامانه رگه ای محدوده فتح آباد، رگه های کوارتز، پیریت، کالکوپیریت و مگنتیت همراه با دگرسانی پروپیلیتیک در مرحله اولیه کانه زایی، رگه های کوارتز، پیریت، کالکوپیریت و مگنتیت همراه با دگرسانی سریسیتی در مرحله اصلی کانه زایی و رگه های کوارتز، پیریت و کالکوپیریت همراه با دگرسانی های رسی و اکسیدآهن و رگه های کلسیتی همراه با دگرسانی های سریسیتی، رسی و اکسیدآهن در مرحله پسین کانه زایی شناسایی شدند. روند یکسان الگوی تغییرات عناصر نادر خاکی و کمیاب رگه‌های کانه‌دار و سنگ‌های آتشفشانی میزبان نشان‌دهنده منشا ماگمایی- گرمابی عناصر است. غنی‌شدگی عناصر کمیاب، غنی‌شدگی نسبت LREE/HREE، مقادیر مثبت *Eu و مقادیر منفی *Ce، نشانگر شرایط احیایی و pH بالای سیال ماگمایی-گرمابی است . میانبارهای سیال با شوری (wt% NaCl equiv. 4/74 تا 13/9) و دمای پایین ( oC 111 تا 192) نشانگر رقیق‌شدگی و اختلاط سیال ماگمایی-گرمابی با آب‌های جوی است. مقادیر δ34S کانه کالکوپیریت (1/58- تا 2/86- ‰) نشانگر منشا ماگمایی گوگرد است. سیال ماگمایی-گرمابی گوگرددار و غنی از فلز رقیق شده با آب‌های جوی موجب آبشویی عناصر کمیاب، نادر خاکی و مس و نهشت آن‌ها به‌صورت رگه-رگچه‌های کوارتزی-کلسیتی کانه‌دار شده است. مطالعات زمین‌شناسی، زمین‌شیمی و ویژگی‌های سیال گرمابی کانه‌ساز رگه‌های کانه‌دار، نشانگر کانی‌سازی مس رگه‌ای اپی ترمال در کانسار فتح‌آباد است.
معصومه نبی لو؛ مهران آرین؛ پیمان افضل؛ احمد ادیب؛ احمد کاظمی مهرنیا
چکیده
مدل‌های چند فرکتالی به عنوان ابزارهایی موثر برای تفکیک واحدهای زمین‌شناسی و نواحی کانه‌زایی از زمینه در سال‌های اخیر استفاده شده است. در این مطالعه، مدل فرکتالی عیار- فاصله از ساختارهای گسلی اصلی (C-DMF) ارایه و توزیع معادن آهن شناخته‌شده در منطقه بافق برای یافتن سیمای کانه‌زایی آهن با توجه به فاصله از گسل‌های پی‌سنگی، گسل‌های ...
بیشتر
مدل‌های چند فرکتالی به عنوان ابزارهایی موثر برای تفکیک واحدهای زمین‌شناسی و نواحی کانه‌زایی از زمینه در سال‌های اخیر استفاده شده است. در این مطالعه، مدل فرکتالی عیار- فاصله از ساختارهای گسلی اصلی (C-DMF) ارایه و توزیع معادن آهن شناخته‌شده در منطقه بافق برای یافتن سیمای کانه‌زایی آهن با توجه به فاصله از گسل‌های پی‌سنگی، گسل‌های سطحی و درزه‌های اصلی بر اساس اطلاعات دورسنجی، ژئوفیزیک هوابردی و پیمایش‌های صحرایی طبقه‌بندی شد. طبقه-بندی کانه‌زایی آهن بر اساس مدل C-DMF در دو برگه زمین‌شناسی 1:100،000 بهاباد و اسفوردی نشان می‌دهد که کانه‌زایی اصلی آهن ارتباط قوی با فاصله از گسل‌های پی‌سنگی و اصلی دارد. بر این اساس فاصله کانه‌زایی آهن در حد آستانه عیاری میان 55% تا 60% در این منطقه کمتر از یک کیلومترنسبت به گسل‌های پی-سنگی است .درحالی که چنین فاصله ای برای درزه‌های اصلی در همین حد آستانه عیاری در حد فاصل میان 1778 تا2344 متر و برای گسل‌های زمین‌شناسی 1:100،000 برگه‌های بهاباد و اسفوردی، در دو حد آستانه عیاری میان 43 % تا 60% در حد فاصل میان 3162 تا 4365 متر می‌باشد. بنابراین این موضوع، نشان-دهنده یک ارتباط مثبت بین کانه‌زایی آهن و گسل‌های پی‌سنگی می باشد . به بیان دیگر شواهد همجواری کانه‌زایی پر عیارآهن پرکامبرین با گسل‌های پی‌سنگی، دال بر رویدادهای تکتونیکی همزمان با کافت است. در انتها لازم به ذکر است که مدل فرکتالی C-DMF ارائه شده در این تحقیق، می‌تواند کلیدی برای اکتشاف ذخایر معدنی ماگمایی و هیدروترمال باشد.
احمد کاظمی مهرنیا؛ ایرج رسا؛ سعید علیرضایی؛ هوشنگ اسدی هارونی؛ جلال کرمی
چکیده
چکیده
ذخیره مس پورفیری سریدون در 3 کیلومتری شمال خاور معدن سرچشمه قرار دارد. شناسایی دگرسانی‌های منطقه، با استفاده از تجزیه 145 نمونه با دستگاه PIMA و پردازش تصاویر ماهوارهای ASTER صورت گرفت و نتایج با تجزیه 22 نمونه به‌روش XRD، مطالعات سنگ‌نگاری و مشاهدات صحرایی کنترل شد. بر اساس مطالعات PIMA در این منطقه، لیتوکپ با مجموعه کانی‌های ...
بیشتر
چکیده
ذخیره مس پورفیری سریدون در 3 کیلومتری شمال خاور معدن سرچشمه قرار دارد. شناسایی دگرسانی‌های منطقه، با استفاده از تجزیه 145 نمونه با دستگاه PIMA و پردازش تصاویر ماهوارهای ASTER صورت گرفت و نتایج با تجزیه 22 نمونه به‌روش XRD، مطالعات سنگ‌نگاری و مشاهدات صحرایی کنترل شد. بر اساس مطالعات PIMA در این منطقه، لیتوکپ با مجموعه کانی‌های دگرسانی آرژیلیک پیشرفته مشخص می‌شود. این دگرسانی در ترازهای مکان‌نگاری بالا و حاشیه نقاط ارتفاعی دیده می‌شود. با وجود گسترش چشمگیر، شدت دگرسانی متغیر و نشانگر توسعه لکه‌ای و به‌احتمال، فرسایش بخشی از آن است. ویژگی‌های طیفی پیروفیلیت بهعنوان مقیاس شدت این دگرسانی مورد استفاده قرار گرفت. دگرسانی فیلیک بیشتر در بخش مرکزی ناحیه دیده می‌شود. مجموعه کانی‌های این دگرسانی در تمام سطوح مکان‌نگاری حضور دارد و در برخی مناطق تحت تأثیر دگرسانی آرژیلیک پیشرفته قرار گرفته است. گسترش دگرسانی آرژیلیک متوسط در حاشیه دگرسانی‌های فیلیک و آرژیلیک پیشرفته است. چنین مجموعه‌ای می‌تواند مربوط به فرایندهای برون‌زاد یا سیال‌های گرمابی دما پایین باشد. تعیین محدوده دگرسانی پروپیلیتیک با استفاده از تصاویر ماهوارهای و سنگ‌نگاری انجام شد. بررسی نتایج تجزیه نمونههای سنگی PIMA به روش ICP-MS و مقایسه آن با چند سیستم پورفیری (شامل ذخایر دره زار، آبدر و چاه فیروزه) در منطقه شمال باختری کمربند کانسارهای پورفیری کرمان نشان می‌دهد که گسترش دگرسانی آرژیلیک پیشرفته در سطح، می‌تواند به این مفهوم باشد که در سیستم پورفیری سریدون فرسایش سنگ‌های روپوش نسبت به دیگر سیستمهای پورفیری، کمتر بوده است. این مطالعات لزوم بررسی سیستمهای دگرسانی با مقادیر کم مس و مولیبدن و با مجموعه کانی‌های دگرسانی آرژیلیک پیشرفته را محرز می‌کند.
