سنگ شناسی
غلامرضا تاج بخش
چکیده
فوج دایکهای مافیک توده گرانیتوئیدی زریگان در شمال بافق در ردیفهای رسوبی- آتشفشانی کامبرین زیرین ایران مرکزی نفوذ کردهاند. این دایکها از نظر سنگشناسی در دو دسته گابرو- دیوریت و آلکالی گابرو قرار میگیرند. آلکالیگابروها جوانتر بوده و در افقهای بالاتری نفوذ کردهاند. از نظر ژئوشیمیایی، گابرو-دیوریتها دارای ماهیتی تولئیتی ...
بیشتر
فوج دایکهای مافیک توده گرانیتوئیدی زریگان در شمال بافق در ردیفهای رسوبی- آتشفشانی کامبرین زیرین ایران مرکزی نفوذ کردهاند. این دایکها از نظر سنگشناسی در دو دسته گابرو- دیوریت و آلکالی گابرو قرار میگیرند. آلکالیگابروها جوانتر بوده و در افقهای بالاتری نفوذ کردهاند. از نظر ژئوشیمیایی، گابرو-دیوریتها دارای ماهیتی تولئیتی تا انتقالی با غنی شدگی LILE و HREE و تهی شدگی عناصر Nb و Ta هستند. در مقابل، آلکالیگابروها ماهیتی آلکالن سدیک داشته، غنی شدگی Nb و Ta و نسبت بالای LREE به HREE نشان میدهند. ماگمای مادر گابرو-دیوریتها از ذوب بخشی گوشته لیتوسفر زیر قارهای متاثر از سازندههای فرورانش و در تعادل با اسپینل لرزولیت حاصل شدهاست اما آلکالیگابروها از ژرفای بیشتر و ذوب بخشی درجه کم یک گوشته استنوسفری غنی شده در تعادل با گارنت لرزولیت سرچشمه گرفتهاند. این دایکها در یک محیط کشش درون کمان مرتبط با فرورانش حاشیه قاره شکل گرفتهاند. هندسه و سازوکار حرکت گسلهای پی سنگی پشت بادام و کوهبنان سبب چرخش پادساعتگرد بخش میان این دو گسل، شکستگی پوسته، نازک شدگی لیتوسفر و برآمدگی استنوسفری شدهاست.
غلامرضا تاج بخش؛ محمدهاشم امامی؛ حسین معین وزیری؛ نعمت ا... رشید نژادعمران
چکیده
کمپلکس نفوذی اولترامافیک – مافیک هشتسر، در 20 کیلومتری خاور شهرستان کلیبر، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این کمپلکس حلقوی قلیایی، حاصل نفوذ فازهای مختلف ماگمایی تحت اشباع و اشباع با سنهای مختلف ائوسن بالایی تا الیگوسن- میوسن است. بررسیهای سنگشناسی نشان میدهد که این توده شامل سه فاز اصلی است. فاز اول از ملانوآلکالی ...
بیشتر
کمپلکس نفوذی اولترامافیک – مافیک هشتسر، در 20 کیلومتری خاور شهرستان کلیبر، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. این کمپلکس حلقوی قلیایی، حاصل نفوذ فازهای مختلف ماگمایی تحت اشباع و اشباع با سنهای مختلف ائوسن بالایی تا الیگوسن- میوسن است. بررسیهای سنگشناسی نشان میدهد که این توده شامل سه فاز اصلی است. فاز اول از ملانوآلکالی پیروکسنیت غنی از مانیتیت، آلکالی پیروکسنیت پلاژیوکلازدار و ملاآلکالی گابرو به همراه دایکهای پگماتویید گابرو تشکیل یافته است. فاز دوم از لوکوگابرو - دیوریت نفلیندار تا نفلین مونزودیوریت و نفلین مونزونیت تشکیل شده و فاز سوم سیینیت به همراه کوارتزمونزو سیینیت تا گرانیت با طبیعت کلسیمی – قلیایی است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان میدهند که فازهای تحت اشباع از عناصر کمیاب بویژه LREE و LILE به شدت غنی شدهاند. این ماگماها از یک ماگمای مادر با ماهیت آلکالن پتاسیک، از یک گوشته متاسوماتیک سرچشمه گرفته است. انواع سنگهای مختلف فازهای تحت اشباع بر اثر فرایندهای ناآمیختگی ماگمایی، تبلور بخشی و تجمع بلورین بهوجود آمدهاند. ماگمای کلسیمی - قلیایی فاز سوم نیز به طور معمول از ذوب پوسته زیرین به علت نفوذ فازهای اول و دوم ناشی شده است. جایگیری خاص و حلقوی این کمپلکس در نتیجه فوران و تخلیه آشیانه ماگمایی بزرگ و زونه پس از فرونشست کالدرا مانند ردیف آتشفشانی سازند مجیدآباد در منطقه هشتسر بوجود آمده است.