سنگ شناسی
اسما نظری نیا؛ سید محسن مرتضوی؛ محسن آروین؛ محمد پوستی
چکیده
باتولیت الیگوسن ساردوییه، با روند شمال باختر- جنوب خاور، در استان کرمان و در بخش جنوب خاوری کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد و به درون واحدهای آتشفشانی ائوسن متشکل از آندزیت، آندزیت- بازالت و مقدار کمی بازالت همراه با آذرآواریها تزریق شده است. این باتولیت از سنگهای اسیدی و حدواسط مانند دیوریت، تونالیت، گرانودیوریت ...
بیشتر
باتولیت الیگوسن ساردوییه، با روند شمال باختر- جنوب خاور، در استان کرمان و در بخش جنوب خاوری کمان ماگمایی ارومیه- دختر قرار دارد و به درون واحدهای آتشفشانی ائوسن متشکل از آندزیت، آندزیت- بازالت و مقدار کمی بازالت همراه با آذرآواریها تزریق شده است. این باتولیت از سنگهای اسیدی و حدواسط مانند دیوریت، تونالیت، گرانودیوریت و مونزوگرانیت تشکیل شده است. بررسیهای شیمی دو کانی پلاژیوکلاز و آمفیبول نشان میدهد که ترکیب پلاژیوکلازها با An 24-43از الیگوکلاز تا آندزین متغیر بوده و آمفیبول با ترکیب مگنزیوهورنبلند از نوع کلسیک است. مطالعات صحرایی، سنگشناسی و ژئوشیمیایی نشان میدهند که ماگمای سازنده این توده از نوع I، متاآلومین تا کمی پرآلومین است و در سری کالکآلکالن جای میگیرد. در الگوی عنکبوتی نرمالیز شده به گوشته اولیه، نمونههای مورد مطالعه غنیشدگی از عناصر با شعاع یونی بزرگ (LILE) مانند U، K، Pb، Sr و تهیشدگی از عناصر با قدرت یونی زیاد (HFSE) مانند Nb، Ta، Ti دارند که از ویژگی شاخص ماگماهای موقعیت زمینساختی کمان آتشفشانی در حاشیه فعال قارهای است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی باتولیت ساردوییه به نظر میرسد که در اثر ذوب بخشی سنگهای متابازیک پوسته زیرین ایجاد شدهاند.
سید محسن مزتضوی
چکیده
آتشفشان لایهای(استراتوولکان) دماوند در طول فعالیتش بهطور متناوب فورانهای انفجاری پر قدرت داشته است و مواد حاصل از آن بهگونههایی متفاوت نهشته شدهاند. بیشترین نهشتههای آذرآواری ریزشی و جریانی دماوند عموما در خاور دماوند دیده میشوند و گاه تا فاصله 20 کیلومتری از قله در معرض نمایش هستند. مهمترین دلیل گسترش بیشتر مواد ...
بیشتر
آتشفشان لایهای(استراتوولکان) دماوند در طول فعالیتش بهطور متناوب فورانهای انفجاری پر قدرت داشته است و مواد حاصل از آن بهگونههایی متفاوت نهشته شدهاند. بیشترین نهشتههای آذرآواری ریزشی و جریانی دماوند عموما در خاور دماوند دیده میشوند و گاه تا فاصله 20 کیلومتری از قله در معرض نمایش هستند. مهمترین دلیل گسترش بیشتر مواد آذرآواری در خاور دماوند این است که به هنگام فوران انفجاری این آتشفشان محور پراکنش تفرا به سوی خاور بوده است. بجز نهشتههایی که به فراوانی در دامنههای خاوری یافت میشوند، نهشتههای ریزشی پامیس جوان دیگری در بخشهای باختری دماوند یافت شد که شامل نهشتههای نازکلایه پامیسهای ریزشی تحکیم نیافته دور از منشأ (Distlas) با جورشدگی خوب و نهشتههای ستبر جوشخورده نزدیک منشأ (Proximals) همراه با فیامههاست که در محلی بهنام کرمپشته و در بخش پایین مخروط شیبدار دماوند و در دیواره دره راوین رخنمون و با رنگ صورتی تا نارنجی کم رنگ نمود دارند. برای بررسی علت پراکندگی تفرای جوان در بخش باختری، دادههای باد در سطوح استاندارد میان سالهای 1995 تا 2010 مطالعه و تجزیه و تحلیل شد. سوی جریان باد در بالای آتشفشان دماوند در تروپوسفر و استراتوسفر و در فصول سرد سال همواره باختری است بنابراین محور پراکنش تفرا همیشه بهسوی خاور خواهد بود که خود توجیه کننده حجم عظیمی از نهشتههای ریزشی دماوند در بخشهای خاوری این آتشفشان است. برسی دادههای باد در استراتوسفر، روندی متفاوت نسبت به تروپوسفر نشان میدهد. جهت و سرعت باد در استراتوسفر نسبت به تروپوسفر در فصول مختلف سال متفاوت است. در ماههای گرم سال سوی وزش باد در ارتفاع میان 14 تا 19 هزار متری با یک تغییر کاملا مشخص از سوی باختری به خاوری تغییر میکند. تغییر جهت و سرعت باد در استراتوسفر و در فصول گرم سال وجود نهشتههای آذرآواری ریزشی در باختر دماوند و در دره کرمپشته را توجیه میکند. بنابراین گسترش تفرا در یک فوران انفجاری آتی در دماوند وابسته به ارتفاع ستون برآمده از فوران و زمان رخداد آن (فصل گرم یا سرد سال) خواهد بود.