هاشم رهبری؛ نعمتالله رشیدنژاد عمران؛ مرتضی خلعت بری جعفری
چکیده
منطقه مورد مطالعه در شمال خاوری تکاب به عنوان بخشی از مجموعه دگرگونی تکاب شامل سنگهای دگرگونی مختلف همانند شیستهای رسی، ارتوگنیس، متابازیتها و متااولترامافیکها و مرمر است. این سنگها بخشی از پوسته قارهای ایران زمین هستند که بر اثر عملکرد فازکوهزایی پانآفریکن در پروتوروزوییک پایانی- کامبرین آغازین دگرگون ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در شمال خاوری تکاب به عنوان بخشی از مجموعه دگرگونی تکاب شامل سنگهای دگرگونی مختلف همانند شیستهای رسی، ارتوگنیس، متابازیتها و متااولترامافیکها و مرمر است. این سنگها بخشی از پوسته قارهای ایران زمین هستند که بر اثر عملکرد فازکوهزایی پانآفریکن در پروتوروزوییک پایانی- کامبرین آغازین دگرگون و دگرریخت شدهاند و بر اثر عملکرد فاز کوهزایی آلپ پایانی در ترشیاری، توسط تودههای نفوذی بسیاری با ترکیب حدواسط تا اسیدی مورد هجوم قرار گرفتهاند. بر پایه دادههای ژئوشیمیایی، سنگ مادر ارتوگنیسهای کوهستان بلقیس پتاسیمبالاست و به سری ماگمایی کالکآلکالن تعلق دارد و فرایندهای تفریق بلوری و آمیختگی ماگمایی نقش بسزایی در تحول آن داشته است. الگوی تغییرات عناصر کمیاب بهنجار شده با کندریت و گوشته اولیه نشاندهنده غنیشدگی این سنگها از LREE و LILE، تهیشدگی آنها از HREE و HFSE و وجود بیهنجاریهای منفی Eu, Nb, Ti, Ba, Sr, P در بیشتر نمونههاست که این در کنار موقعیت نمونهها در نمودارهای تمایز محیط زمینساختی و نیز میزان پایین TiO2 و P2O5 همراه با نسبت پایین Nb/Zr نشان از شکلگیری سنگهای مورد مطالعه در محیطی مرتبط با فرورانش و حاشیه فعال قارهای تا محیطی برخوردی دارد. همچنین شواهدی همچون نسبت La/Nb بزرگتر از 1 نمونههای مورد مطالعه، مقدار به نسبت بالای نسبتهایZr/Nb (14.7), Th/Nb (1.5), Ba/Nb (58), La/Nb (3) و Ti/Zr (14.9)، نسبتهای (La/Sm)n, Nb/Ce که به مقادیر ارائه شده برای پوسته (بهترتیب برابر با 23/0 و 52/4) بسیار نزدیک است (بهطور میانگین برابر با 24/0 و 76/3)؛ همگی منشأ گوشتهای محض را برای نمونههای مورد مطالعه رد میکنند و به نظر میرسد تلفیقی از ماگماهای پوستهای و گوشتهای در تکوین این نمونهها دخیل بوده است. همه این ویژگیهای ژئوشیمیایی در کنار رخنمون سنگهای افیولیتی و زمیندرزهای کهن (سرپانتینیتها، متامافیک و متا اولترامافیکها) در پیرامون این سنگهای دگرگونی درجه متوسط تا بالا نشان میدهد که پس از پایان فرورانش سنگکره اقیانوسی، رژیم برخوردی در منطقه حاکم شده است.
مرتضی خلعت بری جعفری؛ هادی سپهر
چکیده
افیولیت تکتونیزه کهدوئیه رخنمون یافته در منتهیالیه محدوده شمالی کمربند افیولیتی ده شیر- بافت، حاشیه جنوبی خرده قاره ایران مرکزی از پریدوتیتهای گوشتهای و توالی پوستهای تشکیل شده است. پریدوتیتهای سرپانتینیتی شده ترکیب هارزبورژیت کلینوپیروکسندار و لرزولیت دارند و توسط دایکهای دیابازی منفرد قطع شدهاند. توالی ...
بیشتر
افیولیت تکتونیزه کهدوئیه رخنمون یافته در منتهیالیه محدوده شمالی کمربند افیولیتی ده شیر- بافت، حاشیه جنوبی خرده قاره ایران مرکزی از پریدوتیتهای گوشتهای و توالی پوستهای تشکیل شده است. پریدوتیتهای سرپانتینیتی شده ترکیب هارزبورژیت کلینوپیروکسندار و لرزولیت دارند و توسط دایکهای دیابازی منفرد قطع شدهاند. توالی پوستهای درونی دربردارنده گابروهای تودهای و کمپلکس دایکهای ورقهای دیابازی است که توسط اینتروژنهای ورلیتی، کوارتزدیوریت، پگماتیتگابرو و پلاژیوگرانیت- ترونجمیت قطع شده است. توالی آتشفشانی این مجموعه دارای میانلایههایی از چرت و رادیولاریت، سنگآهک پلاژیک دارای ریزفسیلهای کرتاسه بالایی در قاعده و همچنین برش هیالوکلاستیک، هیالوکلاستیت، جریان صفحهای، توف و گدازهی بالشی در بالا است. بررسی تجزیههای شیمیایی دلالت بر منشأ سوپرا- سابداکشن دارد و غنیشدگی از عناصرکمیاب سبک مانند Rb و Ba و Th بازتابی از تأثیر سیالهای برگرفته از صفحه فرورونده است. به نظر میرسد که افیولیت تکتونیزه کهدوئیه، مجموعهای متوالی از مراحل شامل تولد، جوانی و بلوغ را در جریان تکامل خود پشت سر گذاشته است که پیامد طبیعی تشکیل افیولیت در پهنههای سوپر اسابداکشن است.