مهدی شهبازی؛ علی منصوریان
چکیده
دادههای زمین‌شناسی دارای زمینههای کاربردی بسیار گسترده اعم از اکتشاف معادن، سنگ‌شناسی، بررسی لایههای زیر دریا، بررسی زمینساختها و گسل‌ها، محیط زیست و... هستند. این دادههای مکانی دارای ماهیتی سه‌بعدی بوده و بنابراین مدل‌سازی، ارائه و نمایش سه‌بعدی دادههای زمین‌شناسی، فهم ماهیت آنها و ارتباط لایههای مختلف اطلاعاتی ...
بیشتر
دادههای زمین‌شناسی دارای زمینههای کاربردی بسیار گسترده اعم از اکتشاف معادن، سنگ‌شناسی، بررسی لایههای زیر دریا، بررسی زمینساختها و گسل‌ها، محیط زیست و... هستند. این دادههای مکانی دارای ماهیتی سه‌بعدی بوده و بنابراین مدل‌سازی، ارائه و نمایش سه‌بعدی دادههای زمین‌شناسی، فهم ماهیت آنها و ارتباط لایههای مختلف اطلاعاتی با یکدیگر را آسان‌تر و سریع‌تر می‌کند که این مهم، به نوبه خود، دقت و سرعت تصمیمگیریهایی را که به این دادهها وابسته‌اند را بالا می‌برد. سیستمهای اطلاعات مکانی (GIS) تحت وب، ابزارهای بسیار مناسبی برای مدیریت و به اشتراک‌گذاری دادههای زمین‌شناسی هستند. اما تاکنون در طراحی و پیادهسازی این سیستمها توجه کمی به ماهیت سه بعدی دادههای زمین‌شناسی شده و بنابراین بیشتر سیستمهای اطلاعات مکانی زمین‌شناسی تحت وب بر مبنای دادههای دو بعدی ایجاد شدهاند. یکی از چالشهای مهم درارائه اطلاعات سه‌بعدی زمین‌شناسی در وب، به‌کارگیری فرمتی مناسب برای تبدیل اطلاعات از محیط تولید به محیط وب است. چنین فرمتی باید دارای ویژگی‌هایی باشد که عبارتند از 1- امکان حمل دادههای زمین‌شناسی به صورت سه‌بعدی را در محیط وب داشته باشد. 2- قابلیت نمایش توسط مرورگرهای وب (Web Browser) را داشته باشد. 3- استاندارد بوده و استاندارد آن برای تولیدکنندگان اطلاعات مشخص باشد، به‌گونهای که امکان تبدیل از هر محیط نرمافزاری سه‌بعدی به این فرمت استاندارد وجود داشته باشد. 4- باید قابلیت حمل اطلاعات توصیفی را داشته باشد. 5- امکان پرسش و پاسخ و تحلیل روی دادهها را فراهم سازد. به این ترتیب با توجه به این‌که تاکنون هیچ نرمافزاری که قادر باشد اطلاعات سه‌بعدی زمین‌شناسی را با تمامی ویژگی‌های آن به محیط وب منتقل و نمایش دهد موجود نبوده است، در این نوشتار طراحی یک نرم‌افزار واسط با استفاده از X3D پیشنهاد شده است. X3D به عنوان یک فرمت استاندارد متن مبنا، برای نمایش گرافیکهای سه‌بعدی، توسط کنسرسیوم بین المللی Web 3D ارائه شده است. اگرچه این فرمت برای اهداف GISای طراحی و استاندارد نشده است، اما در این نوشتار کاربرد آن برای مدل‌سازی انواع عوارض و اطلاعات سه‌بعدی زمین‌شناسی و نمایش آنان در محیط GIS سه بعدی بررسی میشود.
علی منصوریان؛ مژگان زارعی نژاد؛ ابراهیم مقیمی؛ صفیه امیدیان
چکیده
مخروط آتشفشان دماوند، یکی از پدیدههای مهم زمین‌شناسی ایران است. به رغم مطالعه‌های گسترده درباره این مخروط آتشفشانی، اطلاعات موجود از آن دارای مشکلاتی به شرح زیر میباشند: به‌صورت پراکنده موجود هستند، قابل استفاده مستقیم در سامانه‌‌های اطلاعاتی (مانند GIS) نیستند، دسترسی به آنان دشوار بوده و گاهی غیرقابل دسترس میباشند؛ به‌علاوه ...
بیشتر
مخروط آتشفشان دماوند، یکی از پدیدههای مهم زمین‌شناسی ایران است. به رغم مطالعه‌های گسترده درباره این مخروط آتشفشانی، اطلاعات موجود از آن دارای مشکلاتی به شرح زیر میباشند: به‌صورت پراکنده موجود هستند، قابل استفاده مستقیم در سامانه‌‌های اطلاعاتی (مانند GIS) نیستند، دسترسی به آنان دشوار بوده و گاهی غیرقابل دسترس میباشند؛ به‌علاوه مطالعه‌های دقیق و روشنی از ویژگی‌های ژئومورفولوژی- زیست محیطی دماوند در اختیار نیست. هدف از این مقاله، ایجاد بانک اطلاعات ژئومورفولوژی و زیست‌محیطی دماوند و انتشار آن تحت WebGIS است. در این پروژه تحقیقاتی، ابتدا اطلاعات مکانی و توصیفی مورد نیاز شناسایی، سپس با بهرهگیری از نقشههای موجود، تصاویر ماهوارهای، عکسهای هوایی و عملیات میدانی اطلاعات مورد نیاز تولید و تکمیل شدند. در مرحله بعد بانک اطلاعاتی مورد نظر ایجاد و اطلاعات در آن ذخیره‌سازی شد. سپس یک سیستم WebGIS تعاملی (Interactive ) طراحی و در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور پیادهسازی شد و در نهایت بانک اطلاعاتی مذکور از طریق آن انتشار یافت. هم‌اکنون WebGIS دماوند از طریق اینترنت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور قابل دسترس بوده و امکان اتصال آن به اینترنت برای دسترسی عموم به اطلاعات به‌صورت مستقیـم ( (On lineنیز وجود دارد. ایجاد چنین بانک اطلاعاتی برای دیگر اطلاعات مرتبط با علوم زمین و انتشار آن از طریق WebGIS به‌عنوان جدیدترین و مطرح‌ترین فناوری به اشتراک گذاری دادههای مکانی، میتواند عمده مشکلات مربوط به این اطلاعات، از نظر پراکندگی و دشواری دسترسی و استفاده از آنان را مرتفع سازد.
مریم دهقانی؛ محمد جواد ولدان زوج؛ علی منصوریان
چکیده
در این مقاله، انواع مدلهای ریاضی دوبعدی و سه بعدی به منظور تصحیح هندسی تصاویر SAR در هندسه Slant range استفاده شده است. تعدادی از این مدلها، هندسه تصویر را در لحظه تصویربرداری در نظر می‌گیرند، در حالی که دیگر مدلها، فضای تصویررا به کمک یک چند جمله‌ای با فضای زمین مرتبط می‌سازند. تصاویر مورد آزمایش، سه تصویر ENVISAT از منطقه بم است. ...
بیشتر
در این مقاله، انواع مدلهای ریاضی دوبعدی و سه بعدی به منظور تصحیح هندسی تصاویر SAR در هندسه Slant range استفاده شده است. تعدادی از این مدلها، هندسه تصویر را در لحظه تصویربرداری در نظر می‌گیرند، در حالی که دیگر مدلها، فضای تصویررا به کمک یک چند جمله‌ای با فضای زمین مرتبط می‌سازند. تصاویر مورد آزمایش، سه تصویر ENVISAT از منطقه بم است. برای تصحیح نقاط کنترل دو بعدی از نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:25000 و ارتفاع آنها از SRTM استخراج شدند. مدلهای استفاده شده در روش دو بعدی انواع چندجملهایها، point wise، piece wise و projective بوده در حالی که برای تصحیح هندسی سه بعدی مدل پیچیده SAR به کارگرفته و نتایج آن با روش DLT مقایسه شد. از آنجا که این تصاویر به منظور مطالعات تداخل سنجی تهیه شدهاند، خط مبنای آنها کوچک بوده و در نتیجه دقت استخراج مختصات سه بعدی به کمک زوج تصویر آنها پایین است. در حالی که نتایج تصحیح هندسی دو بعدی از دقت نسبتاً خوبی برخورداراست
