علیرضا صالحی پور میلانی؛ کرامت نژاد افضلی؛ فاطمه بیاتانی
چکیده
رخداد توفان گونو، با توجه به گستردگی آن، خسارتهای بسیار زیادی بر سواحل استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان وارد آورد. توفانهای حارهای به شکل گردبادهای غولپیکری چند صد کیلومتری هستند که هوای اطراف را به طرف خود میکشند. همین حرکت شتابناک هوا، به صورت باد شدید حس میشود و در تصویرهای ماهوارهای به شکل حرکت تودههای ...
بیشتر
رخداد توفان گونو، با توجه به گستردگی آن، خسارتهای بسیار زیادی بر سواحل استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان وارد آورد. توفانهای حارهای به شکل گردبادهای غولپیکری چند صد کیلومتری هستند که هوای اطراف را به طرف خود میکشند. همین حرکت شتابناک هوا، به صورت باد شدید حس میشود و در تصویرهای ماهوارهای به شکل حرکت تودههای ابر (بخار آب) به سمت مرکز یا چشم توفان دیده میشود. توفان گونو با سرعتی برابر با 150 کیلومتر در ساعت و بارشی در حدود 200 میلیمتر در سواحل دریای مکران، افزون بر به بار آمدن خسارتهای فراوان، تغییرات ژئومورفولوژیکی فراوانی را در خطوط ساحلی به همراه داشته است. از این رو، با استفاده از دادههای ماهوارهای،ٍETM , TM , LISS III در دورههای پیش از توفان و همچنین دادههای ماهوارهایDigital Globe بعد از توفان گونو و مقایسه آنها با یکدیگر و تحولات ژئومورفولوژیکی رخ داده در این مناطق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین نتایج اولیه به دست آمده از تصاویر ماهوارهای با بررسیهای میدانی انجام شده پس از رخداد توفان مطابقت داده شد. این بررسیها نشاندهندة تحولات و تغییرات شدید در دهانه خورهای مهمی مانند رود شور، سرگان، کهیر، بیرو بندینی است. همچنین تغییر مسیر رودخانهها در اثر مهاجرت رودپیچهای (مئاندرهای) رودخانهای و محدوده آبگرفتگی مناطق جلگهای تعیین شد. مقایسه تصاویر، نشاندهندة تخلیه حجم بسیار زیادی رسوبات به خلیجهایی مانند پزم و چابهار است که میتواند درآینده مشکلات زیادی را برای حمل ونقل دریایی وتأسیسات زیربنایی سواحل به وجود آورد.
کرامت نژاد افضلی؛ راضیه لک؛ محمدرضا ثروتی؛ فاطمه بیاتانی
چکیده
گلفشان یک پدیده طبیعی و دیدنی است که معمولا به صورت یک سیمای گنبدیشکل و در بعضی مواقع به صورت حوضچهای یافت میشوند. این گلفشانها مخلوطی از آب، گل و گاز هستند و کاربردهای زیادی از جمله جاذبه گردشگری، گل درمانی، تأمین عناصر کمیاب بدن و استفاده در کوزهگری دارند. این شکلها در بیشتر نقاط دنیا بهویژه در کمربند آلپ و هیمالیا ...
بیشتر
گلفشان یک پدیده طبیعی و دیدنی است که معمولا به صورت یک سیمای گنبدیشکل و در بعضی مواقع به صورت حوضچهای یافت میشوند. این گلفشانها مخلوطی از آب، گل و گاز هستند و کاربردهای زیادی از جمله جاذبه گردشگری، گل درمانی، تأمین عناصر کمیاب بدن و استفاده در کوزهگری دارند. این شکلها در بیشتر نقاط دنیا بهویژه در کمربند آلپ و هیمالیا قابل مشاهده است و در ایران، بیشتر در جلگههای ساحلی دریای خزر و دریای عمان دیده میشوند. در استان هرمزگان قبلا فقط یک یا دو گلفشان بین جاسک و میناب شناسایی شده بود. این پدیدههای زیبا و منحصر به فرد، نیازمند توجه بیشتر در صنعت گردشگری هستند باید آنرا مهمترین پدیده زمین گردشگری سواحل شمالی دریای عمان معرفی کرد. در این پژوهش، پس از گردآوری اطلاعات و دادههای دفتری شامل نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، دادههای ماهوارهای IRS و عکسهای هوایی، بررسیهای دورسنجی انجام شد و سپس با مطالعات صحرایی و کنترل زمینی، شناسایی گلفشانها کامل شد. در عملیات صحرایی از هر گلفشان یک نمونه رسوب برداشت و تجریه عناصر اصلی، فرعی و جزئی توسط دستگاه ICP-OES بر روی آن انجام شد. نزدیک به 30 گلفشان بزرگ و کوچک فعال در خاور تنگه هرمز در محدوده کوه گوک و 6 گلفشان در محدوده روستاهای گتان و توجک شناسایی و بررسی شد، که پیش از این معرفی نشده بودند. بزرگترین گلفشان، دارای مخروطی با ارتفاع 73 متر از سطح زمینهای اطراف در محدوده روستاهای گتان و کوچکترین آن دارای مخروطی با ارتفاع کمتر از یک متر در محدوده گوک است. همچنین مطالعات ژئوشیمی یا تعیین مقدار عناصر موجود در رسوبات برای کلیه گلفشانها انجام شد.از آنجا که وجود این پدیده ژئومرفولوژیکی در هر منطقه نشانه فعالیت زمینساخت آن منطقه است، بنابراین احتمال رخداد زمینلرزه خفیف و گسلخوردگی وجود دارد که این امر باید در احداث ساختمانها و سازههای ثابت، مانند پلها لحاظ شود. همچنین گلهای خارج شده از آنها میتواند تا حدی مشخصکنندة وضعیت درونی زمین باشد. گلفشانها بهعنوان شاخص میدانهای گازی و نفتی شناخته شدهاند و از آنها برای پیشبینی وجود میدانهای نفتی و گازی در اعماق زمین استفاده میشود.
کرامت نژاد افضلی؛ راضیه لک
چکیده
کشور امارات در سالهای اخیر اقدام به ساخت جزایر و بریرهای مصنوعی در بخش جنوبی خلیج فارس کرده است. ساخت این جزایر مشابه هر سازه دریایی تأثیرات خاصی بر روی ریختشناسی حوضه رسوبگذاری میگذارد. هدف از پژوهش اخیر، مستند کردن تغییرات ریختشناختی و اثرات زیستمحیطی ساخت جزایر مصنوعی کشور امارات بر خلیج فارس است. این پژوهش با استفاده ...
بیشتر
کشور امارات در سالهای اخیر اقدام به ساخت جزایر و بریرهای مصنوعی در بخش جنوبی خلیج فارس کرده است. ساخت این جزایر مشابه هر سازه دریایی تأثیرات خاصی بر روی ریختشناسی حوضه رسوبگذاری میگذارد. هدف از پژوهش اخیر، مستند کردن تغییرات ریختشناختی و اثرات زیستمحیطی ساخت جزایر مصنوعی کشور امارات بر خلیج فارس است. این پژوهش با استفاده از بررسیهای دورسنجی و رسوبشناسی انجام پذیرفت. در بررسیهای دورسنجی، مقایسه تصاویر ماهوارهای مربوط به سالهای 1998، 2003، 2007، 2008 و 2009 مد نظر قرار گرفت و در مطالعات رسوبشناسی، ویژگیهای 3 نمونه رسوب مربوط به بخشهای ساحلی جزایر مصنوعی مورد بررسی واقع شد. بررسیها نشان میدهد ساخت این جزایر اثرات منفی بر ویژگیهای زمینریختشناسی زون ساحلی خلیج فارس در محدوده کشور امارات گذاشته است. رسوبگذاری در پیرامون جزایر مصنوعی سبب کاهش ژرفای آب شده است. جنس رسوبات بیشتر کربناتی و منشأ آنها در بخشهای باختری جزایر که در مسیر حرکت جریانهای دریایی به موازات ساحل قرار دارند، بیشتر ذرات کربناتی آواری و در بخشهای خاوری دارای دو منشأ آواری و درون حوضهای است. ساخت بریرهای باریک در امتداد ساحل موجب ایجاد محیطی آرام و لاگونی میان ساحل و بریر کرده است که سبب تهنشست مستقیم کربنات از آب دریا و پیشروی ساحل به سمت دریا شده است. میزان خشکشدگی در بیشترین حالت به میزان120 متر از سال 2008 تا 2009 برآورد میشود.
کرامت نژاد افضلی؛ فاطمه بیاتانی؛ ابراهیم مقیمی
چکیده
ساحل منطقهای متأثر از خشکی و دریاست. اشکال زمینریختشناختی ساحلی به عواملی چون نوسان سطح آب دریا، رژیم رودخانههای منطقه، فرایندهای فرسایش و رسوبگذاری، تغییرات اقلیمی، جنس رخنمونهای زمینشناسی، هوازدگی و زمینساخت وابسته است. تومبولو، لاگون و بریر از جمله اشکال زمینریختشناختی ساحلی در ساحل بیر ایران هستند. بنابراین ...
بیشتر
ساحل منطقهای متأثر از خشکی و دریاست. اشکال زمینریختشناختی ساحلی به عواملی چون نوسان سطح آب دریا، رژیم رودخانههای منطقه، فرایندهای فرسایش و رسوبگذاری، تغییرات اقلیمی، جنس رخنمونهای زمینشناسی، هوازدگی و زمینساخت وابسته است. تومبولو، لاگون و بریر از جمله اشکال زمینریختشناختی ساحلی در ساحل بیر ایران هستند. بنابراین شناخت سازوکار تشکیل و تغییرات آنها، به مسوولان کمک خواهد کرد تا مدیریت بهتری داشته باشند و در برنامهریزیهای عمرانی و توسعهای در بخش ساحلی بهتر برنامه ریزی کنند. در این پژوهش افزون بر بررسیهای صحرایی و نمونهبرداری، از عکسهای هوایی 1.40000 سال 1372، نقشههای توپوگرافی 1:20000، تصاویر ETM و IRS سالهای 2008،2005 و 1998 با قدرت تفکیک بالا استفاده شده است و معلوم شد که فعال بودن منطقه از نظر زمینساختی ، فرایند فرسایش و رسوبگذاری، رژیم رودخانههای منطقه و نوسان سطح آب دریا منجر به تشکیل تومبولو، سد ماسه ای (بریر) و لاگون در ساحل بیر شده است. بررسیهای رسوبشناسی اشکال، نشانگر وجود رقابتی ممتد میان جریانهای دریایی بهعنوان فرایندی سازنده در تومبولو، لاگون، سد ماسه ای و رودخانهها بهعنوان فرایندی مخرب در ساحل بیر است.