رسوب شناسی
علی حسین جلیلیان؛ محمدعلی کاوسی
چکیده
سازند گدوان (هوتریوین-بارمین) معرف بخشی از توالی رسوبی کرتاسه زیرین در مناطق مرکزی و خاوری کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس است. مطالعات میدانی رخنمون‌ها و سنگ‌نگاری 30 مقطع نازک از نمونه‌های این سازند در تاقدیس خانه‌کت همراه با بررسی نمودارهای گاما-صوتی و 25 مقطع نازک از خرده‌های حفاری دو حلقه چاه از میدان‌های گازی دشتک و بندوبست در ...
بیشتر
سازند گدوان (هوتریوین-بارمین) معرف بخشی از توالی رسوبی کرتاسه زیرین در مناطق مرکزی و خاوری کمربند چین‌خورده-رانده زاگرس است. مطالعات میدانی رخنمون‌ها و سنگ‌نگاری 30 مقطع نازک از نمونه‌های این سازند در تاقدیس خانه‌کت همراه با بررسی نمودارهای گاما-صوتی و 25 مقطع نازک از خرده‌های حفاری دو حلقه چاه از میدان‌های گازی دشتک و بندوبست در زیرپهنه فارس داخلی گویای رویدادهای مهمی در روند تکامل حوضه، به‌ویژه تغییر نظام رسوب‌گذاری و نوع سکوی (پلاتفرم) آن زمان است. نکته کلیدی در این میان، تغییر کربنات‌های ستبرلایه و کوه‌ساز نئوکومین به تناوب شیل، مارن و سنگ آهک‌های نازک‌لایه سازند گدوان است که نشانه اختلال در تولید کربنات و تغییر ماهیت سکوی فارس است. آشفتگی زیستی شدید و بافت غالبا گل‌پشتیبان ریزرخساره‌های سنگ آهک اسکلتی با حضور قابل توجه نرم‌تنان، جلبک‌های سبز و روزن‌داران کف‌زی در تناوب‌های آهکی-شیلی سازند گدوان گویای رسوب‌گذاری آن در یک سکوی مختلط کربناته-آواری است. این سکو نتیجه افزایش ورود آواری‌ها از مناطق جنوبی حوضه زاگرس و تغییر سکوی شیب‌دار (رمپ) اُاُلیتی-پلوییدی فهلیان به محیطی متشکل از یک تالاب باز و یک فلات قاره گلی است. در بُرش‌های زیرزمینی این تغییرات با افزایش قابل توجه پرتو گاما و کاهش مقدار سرعت در نمودارهای ژئوفیزیکی همخوانی دارند. بخش خلیج، معرف واحدهای آهکی محدود در شیل‌های سازند گدوان است که از کاهش نسبی واردات آواری و افزایش مقطعی تولید کربنات در سکوی مختلط حکایت می‌کند. با توجه به آرامش نسبی زمین‌ساختی زیرپهنه فارس داخلی در کرتاسه پیشین، تغییرات یادشده نتیجه اقلیم گرم و مرطوب و افت و خیز‌های کوتاه‌مدت سطح جهانی آب دریاها در آن زمان است.
رسوب شناسی
علی حسین جلیلیان
چکیده
سنگ‌های کربناته به‌خصوص دولومیت‌ها از رخساره‌های چیره توالی رسوبی مزوزوئیک زاگرس هستند و در بسیاری از میدان‌های نفت و گاز منطقه نقش مخزن را ایفا می‌کنند. به‌منظور آگاهی از نحوه عملکرد فرایندهای رسوبی و دیاژنتیکی در تشکیل دولومیت‌های تریاس تا نئوکومین بخش خاوری زاگرس بلند، در این تحقیق رخنمون‌های کربناته کوه خانه‌کت بررسی ...
بیشتر
سنگ‌های کربناته به‌خصوص دولومیت‌ها از رخساره‌های چیره توالی رسوبی مزوزوئیک زاگرس هستند و در بسیاری از میدان‌های نفت و گاز منطقه نقش مخزن را ایفا می‌کنند. به‌منظور آگاهی از نحوه عملکرد فرایندهای رسوبی و دیاژنتیکی در تشکیل دولومیت‌های تریاس تا نئوکومین بخش خاوری زاگرس بلند، در این تحقیق رخنمون‌های کربناته کوه خانه‌کت بررسی شده‌اند. داده‌های زمین‌شناسی، پتروگرافی و زمین‌شیمی به‌شناخت چهار مدل دولومیتی‌شدن در این کربنات‌ها منجر شد. دولومیت‌های تریاس زیرین-میانی و ژوراسیک بالایی از لایه‌های ضخیم تا متوسط و بلورهای متوسط تا ریز نسبتاً منظم تشکیل شده‌اند. ترکیب ایده‌آل و نسبت ایزوتوپی اکسیژن سنگین (25/1- تا PDB ‰20/3+) در کنار حضور چشمگیر تبخیری‌ها نشانه ارتباط این دولومیت‌ها با تغلیظ و فرونشست شورابه‌های تبخیری (مدل برگشتی) است. بخش دولومیتی تریاس بالایی زاگرس، شامل دولومیت‌های توده‌ای با بلورهای درشت و متوسط دارای ترکیب ایزوتوپی اکسیژن سبک (35/2- تا PDB ‰10/8-) است. کانی‌شناسی و زمین‌شیمی این دولومیت‌ها حاکی از دمای نسبتاً زیاد محیط تشکیل و دخالت عوامل دیاژنتیک زیرسطحی از جمله تجدید تبلور در اعماق زمین (مدل دفنی) است. دولومیت‌های ژوراسیک زیرین غالباً ریزبلور هستند و نسبت ایزوتوپی اکسیژن سنگین (20/2- تا PDB ‰61/2) دارند.
