سنگ شناسی
معصومه آهنگری؛ محسن مؤذن
چکیده
آمفیبولهای موجود در هورنبلند- گابروهای الیوین‌دار در شمال‌باختری سلماس در بافت‌های متعددی همچون اویکوکریست و بین‌بلوری در زمینه سنگ، بیرونی‌ترین قسمت حاشیه‌های واکنشی اطراف الیوین و در حاشیه و محل رخ‌های کلینوپیروکسن‌ها تشکیل شده‌اند. بر اساس مطالعات بافتی و سنگ‌نگاری، این کانی‌ها در مراحل تأخیری‌تر نسبت به دیگر کانی‌های ...
بیشتر
آمفیبولهای موجود در هورنبلند- گابروهای الیوین‌دار در شمال‌باختری سلماس در بافت‌های متعددی همچون اویکوکریست و بین‌بلوری در زمینه سنگ، بیرونی‌ترین قسمت حاشیه‌های واکنشی اطراف الیوین و در حاشیه و محل رخ‌های کلینوپیروکسن‌ها تشکیل شده‌اند. بر اساس مطالعات بافتی و سنگ‌نگاری، این کانی‌ها در مراحل تأخیری‌تر نسبت به دیگر کانی‌های موجود در هورنبلند- گابروهای الیوین‌دار شمال‌باختری سلماس تشکیل شده‌اند. بررسی ترکیب عناصر نادر خاکی و کمیاب آمفیبولهای مورد مطالعه در دو بافت مجزا برای آمفیبولهای موجود در متن سنگ و بین‌بلوری (گروه اول) و آمفیبولهای تشکیل شده در حاشیه و محل رخ‌های کلینوپیروکسن (گروه دوم) بیانگر تشکیل این کانی از تبلور مذاب/سیال بین‌بلوری و یا برهم‌کنش این مذاب/سیال با کانی‌های تشکیل شده در مراحل اولیه همچون کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز است. از اینرو با توجه به داده‌های موجود (روابط بافتی، مجموعه کانیایی و نیز ترکیب عناصر کمیاب آمفیبول‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها)، هورنبلند- گابروهای الیوین‌دار شمال‌باختری سلماس در طی دو مرحله تشکیل شده‌اند. مرحله اول شامل تبلور تفریقی و تشکیل کانی‌های الیوین، کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز بوده و مرحله دوم شامل تأثیر مذاب باقیمانده غنی از آب بر روی کانی‌های متبلور شده در مرحله قبل بویژه کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز و تبلور آمفیبول است.
فهیمه کوزه‌کولانی؛ محمد رهگشای؛ هادی شفائی مقدم
چکیده
توده‌های نفوذی جنوب باختر سلماس شامل سنگ‌های حدواسط- مافیک و اسیدی، در مرز پهنه‌های سنندج- سیرجان و کمربند ماگمایی ارومیه- دختر در شمال باختر ایران رخنمون دارند. سنگ‌های مافیک- حدواسط دارای ترکیب متادیوریت و متاگابرو و کهن‌ترین توده‌های نفوذی منطقه هستند. سنگ‌های اسیدی ترکیب متاگرانیت تا متاگرانودیوریت دارند. این توده‌های ...
بیشتر
توده‌های نفوذی جنوب باختر سلماس شامل سنگ‌های حدواسط- مافیک و اسیدی، در مرز پهنه‌های سنندج- سیرجان و کمربند ماگمایی ارومیه- دختر در شمال باختر ایران رخنمون دارند. سنگ‌های مافیک- حدواسط دارای ترکیب متادیوریت و متاگابرو و کهن‌ترین توده‌های نفوذی منطقه هستند. سنگ‌های اسیدی ترکیب متاگرانیت تا متاگرانودیوریت دارند. این توده‌های نفوذی درون مجموعه‌ای از سنگ‌های آتشفشانی- رسوبی دگرگون شده با سن پرکامبرین نفوذ کردهاند. سن‌سنجی به روش U-Pb روی کانی زیرکن نمونه‌های متاگرانیت و متاگرانودیوریتی این مجموعه دگرگون شده، دامنه سنی از 4/2±567 میلیون سال تا7/2±565 میلیون سال (اواخر نئوپروتروزوئیک-کامبرین) را نشان می‌دهد. زیرکن‌ها دارای هسته‌های کهن موروثی هستند. نتایج ایزوتوپ Hf (به همراه سن مدل) زیرکن‌های این سنگ‌ها نشان می‌دهد که ماگمای تشکیل‌دهنده آنها اولیه (Juvenile) نیست بلکه حاصل واکنش با پوسته قاره‌ای قدیمی به سن مزوپروتروزوییک است. مقدارδ18O زیرکن‌ها احتمالاً نشاندهنده تبلور زیرکن‌ها از ماگمایی است که با مواد پوسته‌ای ترکیب شده است. توده‌های نفوذی جنوب باختر سلماس، با سنگ‌های متاگرانیتی و گنیسی درون پی‌سنگ ایران که در ایران مرکزی، پهنه سنندج- سیرجان و پهنه البرز رخنمون یافته‌اند، از دید زمانی همسن هستند. همه این سنگ‌های گسترش یافته موجود در پی‌سنگ، نشاندهنده بقایای فعالیت ماگمایی به سن نئوپروتروزوییک- کامبرین در امتداد حاشیه شمالی گندوانا هستند.
