زمین شناسی اقتصادی
مهرداد موحدی؛ محمد یزدی؛ مهرداد بهزادی
چکیده
کانسار اسکارنی عشوند در اثر تزریق توده نفوذی فلسیک در سنگ‌های کربناته به سن پرمین و تریاس و تبادل یونی بین آن‌ها تشکیل شده است. به‌منظور تعیین ویژگی‌های سیال کانه‌ساز، میانبارهای سیال در کانی‌های کوارتز و کلسیت زون کانی‌سازی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که در این کانی‌ها دو دسته میانبار سیال نوع ...
بیشتر
کانسار اسکارنی عشوند در اثر تزریق توده نفوذی فلسیک در سنگ‌های کربناته به سن پرمین و تریاس و تبادل یونی بین آن‌ها تشکیل شده است. به‌منظور تعیین ویژگی‌های سیال کانه‌ساز، میانبارهای سیال در کانی‌های کوارتز و کلسیت زون کانی‌سازی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که در این کانی‌ها دو دسته میانبار سیال نوع (L+V) با شوری کم تا متوسط و گستره دمای همگن‌شدگی ۱49 تا 480 درجه سانتی‌گراد و نوع (V+L) با شوری کم تا متوسط و گستره دمای همگن‌شدگی 338 تا 448 درجه سانتی‌گراد وجود دارد که هر دو در مرحله پسرونده اسکارن ایجاد شدهاند. خاستگاه میانبارهای سیال نوع (L+V) ماگمایی_جوی و دگرگونی و نوع (V+L) سیالات دگرگونی هستند. فرآیندهای آمیختگی همدمای سیالات با شوری مختلف و رقیقشدگی سیالات بر اثر مخلوط شدن آبهای جوی با سیالات ماگمایی_دگرگونی عوامل اصلی تکوین سیالات کانه‌ساز در این کانسار هستند. فشار سیالات در طول زمان تشکیل کانسنگ از کمتر از 50 تا اندکی بیش از 150 بار متغیر بوده و دمای تقریبی تشکیل کانسار بین 200 تا 360 درجه سانتی‌گراد بوده است. بر این اساس میتوان عمق تشکیل کانسار اسکارن عشوند را حدود 650 متر نسبت به سطح ایستابی قدیمی تخمین زد.
فریبا پادیار؛ محمد رهگشای؛ سعید علیرضایی؛ محمد پورمعافی؛ الکساندر تورینتا؛ الویه واندرحقی؛ ماری کمیل کومون
چکیده
در سنگ‌های آتشفشانی منطقه لاطلا در شمال میدوک٬ کانسار رگه‌ای دارای کانی‌سازی عناصر پایه و گرانبها گسترش یافته است. دراین رگهها کوارتزهای خودشکل همراه با کانه‌های سولفیدی (پیریت، کالکوپیریت، گالن و اسفالریت) با ساختارهای پرکننده فضاهای خالی وجود دارد. مطالعات کاتدولومینسانس روی انواع کوارتزهای رگه‌ای امکان تعیین نسل‌های ...
بیشتر
در سنگ‌های آتشفشانی منطقه لاطلا در شمال میدوک٬ کانسار رگه‌ای دارای کانی‌سازی عناصر پایه و گرانبها گسترش یافته است. دراین رگهها کوارتزهای خودشکل همراه با کانه‌های سولفیدی (پیریت، کالکوپیریت، گالن و اسفالریت) با ساختارهای پرکننده فضاهای خالی وجود دارد. مطالعات کاتدولومینسانس روی انواع کوارتزهای رگه‌ای امکان تعیین نسل‌های مختلف کوارتز را امکان پذیر کرد. وجود منطقه‌بندی رشدی و رورشدی (Overgrowth) نشان از تحول چند مرحله‌ای کانی‌سازی از سیالهایی با ترکیب مختلف دارد. بالاترین دمای همگن‌شدگی میانبارهای سیال در مرکز بلور کوارتز 350 درجه سانتی‌گراد و بیش از دمای همگن‌شدگی آن در حاشیه دارای رورشدی با دمای پایین همگن‌شدگی 135 درجه سانتی‌گراد است. در میانبارهای سیال در این کوارتزهای گرمابی، دامنه دمای همگن‌شدگی از 380 درجه سانتی‌گراد تا 131 درجه سانتی‌گراد و شوری از 17/0 تا 7/7 (Wt % equi-NaCl) است. حضور CO2در شماری از نمونه‌های میانبارهای سیال هم به وسیله تجزیه لیزر رامان و هم ریزدماسنجی تأیید شده است. شناسایی فازهای جامد در میانبارهای سیال با مطالعه سنگ‌نگاری میانبارهای سیال و تجزیه لیزر رامان انجام و حضور فازهای جامد فیلوسیلیکات همانند مسکوویت، ایلیت و کانی‌های کوارتز، کلریت، فازهای کربناتی (داواسونیت- ناتروکربنات) و اکسید آهن تأیید شده است. تنها در دو نمونه فاز جامد هالیت بود. حضور فازهای غنی از بخار و غنی از مایع میانبارهای سیال و شواهد بافتی کانی‌ها بیانگر فرایند جوشش در طی تشکیل کوارتزهای گرمابی و کانه‌سازی است. نسبت ایزوتوپی گوگرد برای کانی‌های پیریت، کالکوپیریت، گالن و اسفالریت از ‰1- تا 8/9- متغیر است که نشانگر منشأ ماگمایی برای گوگرد است. نسبت ایزوتوپی گوگرد در سیال گرمابی با توجه به میانگین دمای تشکیل کانسنگ میان ‰8/1+ تا 2/9- است. با توجه به نتایج حاصل از مطالعات ریزدماسنجی میانبارهای سیال و مطالعات لیزر رامان به نظر می‌رسد سیال‌ها و بخارهای گرمابی از یک توده ژرف ماگمایی در ژرفا از راه شکستگیها نفوذ کرده و طی فرایندهای جوشش، آمیختگی دو سیال و واکنش سیال با سنگ دیواره سبب تشکیل کوارتزهای گرمابی همراه با کانه‌های سولفیدی شده است که متأثر از نفوذ توده‌های پورفیری جوانتر در آنهاست. شواهد موجود نشان از روند تغییر و تحولات سیال‌های گرمابی از منشأ ماگمایی با دمای بالا به سمت اپی ترمال در منطقه دارد.
