زمین شناسی اقتصادی
سجاد مغفوری؛ محمدرضا حسین زاده؛ عبدالرحمان رجبی؛ امیرمرتضی عظیم زاده
چکیده
کانسار روی- سرب درهزنجیر با سنگ میزبان آهک دولومیتی شده در جنوب شهر تفت جای گرفته است. کانیهای سولفیدی در این کانسار شامل اسفالریت، گالن، پیریت و کالکوپیریت است که بهصورت جانشینی، پرکننده فضای خالی، رگه- رگچهای، برشی و تودهای درون سنگ میزبان دیده میشود. کانهزایی در امتداد گسلهای عادی پس از فاز فشارشی تشکیل ...
بیشتر
کانسار روی- سرب درهزنجیر با سنگ میزبان آهک دولومیتی شده در جنوب شهر تفت جای گرفته است. کانیهای سولفیدی در این کانسار شامل اسفالریت، گالن، پیریت و کالکوپیریت است که بهصورت جانشینی، پرکننده فضای خالی، رگه- رگچهای، برشی و تودهای درون سنگ میزبان دیده میشود. کانهزایی در امتداد گسلهای عادی پس از فاز فشارشی تشکیل شده است. کانیهای باطله بیشتر از نوع دولومیت بوده و دولومیتی شدن از فرایندهای اصلی همراه با کانهزایی سولفیدی در کانسار درهزنجیر است. سه نوع دولومیت در منطقه معدنی درهزنجیر تشخیص داده شده است: 1) دولومیتهای ناحیهای، که در طی فرایند دیاژنز آهکهای میکریتی سازند تفت تشکیل شدهاند و بهصورت ناحیهای در کل منطقه دیده میشوند. این دولومیتها ریزبلور و دارای رنگ خاکستری تیره هستند؛ 2) دولومیتهای راندگی، که در طی رخداد راندهشدگی دولومیتهای تفت روی سازند درهزنجیر و در طی این فشارش در مجاورت گسل راندگی تشکیل شدهاند؛ 3) بیشترین شدت دولومیتی شدن و کانهزایی سولفیدی، در مجاورت گسلهای عادی رخ داده است. بهطوری که این دولومیتها در ارتباط با کانهزایی و به دولومیتهای گرمابی (DH) معروف هستند؛ با دور شدن از محل کانهزایی سولفیدی از شدت مقدار دولومیتهای گرمابی (DH) کاسته میشود. مطالعات ژئوشیمیایی گویای آن است که مقدار کادمیم کانیهای اسفالریت بالاست و این نشان از پایین بودن دمای سیال تشکیلدهنده کانهزایی دارد. تأثیر آبهای جوی و رخداد فرایند اکسایش موجب اکسید شدن کانههای سولفیدی اولیه به کانیهای غیرسولفیدی شده است. مهمترین کانیهای غیرسولفیدی کانسار درهزنجیر شامل اسمیتزونیت، همیمورفیت، هیدروزنگسیت و اکسید و هیدروکسیدهای آهن است. با توجه به ویژگیهای بنیادین کانهزایی کانسار درهزنجیر، از جمله محیط زمینشناسی، کانهزایی در امتداد گسلهای عادی پس از فاز فشارش، سنگ دربرگیرنده، کانیشناسی و ساخت و بافت آن و مقایسه این ویژگیها با ویژگیهای بنیادین ذخایر سرب و روی با میزبان رسوبی، میتوان کانسار سرب و روی درهزنجیر را در رده کانسارهای نوع دره میسیسیپی یا MVT قرار داد.
سجاد مغفوری؛ محمدرضا حسینزاده؛ عبدالرحمان رجبی؛ امیرمرتضی عظیمزاده
چکیده
توالی رسوبی کرتاسه پیشین در حوضه جنوب یزد میزبان کانهزاییهای روی- سرب- باریت است. این توالی را میتوان از دید موقعیت چینهای، سن و جنس سنگها به سه بخش پایینی، میانی و بالائی تقسیم کرد. بخش پایینی یا سازند سنگستان بهطور چیره از رسوبات تخریبی همچون کنگلومرا، ماسهسنگ، شیل، سیلتستون و آهک االیتی تشکیل یافته و با دگرشیبی آذرینپی ...
بیشتر
توالی رسوبی کرتاسه پیشین در حوضه جنوب یزد میزبان کانهزاییهای روی- سرب- باریت است. این توالی را میتوان از دید موقعیت چینهای، سن و جنس سنگها به سه بخش پایینی، میانی و بالائی تقسیم کرد. بخش پایینی یا سازند سنگستان بهطور چیره از رسوبات تخریبی همچون کنگلومرا، ماسهسنگ، شیل، سیلتستون و آهک االیتی تشکیل یافته و با دگرشیبی آذرینپی روی گرانیت شیرکوه و سازند دگرگون شده شمشک به سن ژوراسیک قرار گرفته است. سنگهای رسوبی بخش میانی یا سازند تفت شامل شیلهای غنی از مواد آلی، سیلتستون، آهک و دولومیت هستند. بخش بالائی یا سازند آبکوه (دره زنجیر) از سنگهای شیلی، آهکهای نازکلایه چرتدار و مارن تشکیل یافته است و بهصورت همشیب روی سازند تفت قرار میگیرد. کانهزاییهای روی- سرب- باریت در توالی رسوبی میزبان بر پایه جایگاه چینهای، سن نسبی و نوع سنگ میزبان ماده معدنی در دو افق قرار میگیرند: افق اول که کانسارهای مهدیآباد، منصورآباد و فرحآباد را دربر میگیرد، در بخش زیرین سازند تفت قرار دارد و سنگ میزبان ماده معدنی در آن شیلهای غنی از مواد آلی، آهکهای شیلی، سیلتستون، آهکهای سیلتی و دولومیت است. افق دوم که تنها در کانسارهای مهدی آباد و منصورآباد دیده می شود، در بخش میانی سازند آبکوه تشکیل شده است. سنگ میزبان ماده معدنی در این افق شیلهای سیاه و آهکهای نازکلایه چرتی است.