زینب بختیاری زاده؛ حمید نظری؛ محمدعلی شکری؛ علی ماهفروزی؛ آمنه کاوه فیروز
چکیده
به عقیده باستانشناسان انسان‌هایی که در غارهای باستانی مازندران همچون غار کمیشان، غار هوتو و غار کمربند زندگی می‌کردند، پس از خروج از غار به مرور وارد دوره روستانشینی شده و سپس در نهایت در عصر مفرغ و آهن باعث شکلگیری و پیدایش گوهرتپه شدند. مطالعات باستانشناسی اشاره به قدمت 14 هزار ساله این منطقه دارد و یافتههایی از آغاز ...
بیشتر
به عقیده باستانشناسان انسان‌هایی که در غارهای باستانی مازندران همچون غار کمیشان، غار هوتو و غار کمربند زندگی می‌کردند، پس از خروج از غار به مرور وارد دوره روستانشینی شده و سپس در نهایت در عصر مفرغ و آهن باعث شکلگیری و پیدایش گوهرتپه شدند. مطالعات باستانشناسی اشاره به قدمت 14 هزار ساله این منطقه دارد و یافتههایی از آغاز دوره فراپارینهسنگی تا عصر آهن را آشکار میسازد. در این پژوهش بررسیهای لرزهشناسی باستانی با تکیه بر دانش پارینهلرزهشناسی بر روی سامانه گسلی خزر در سایت پیش از تاریخ گوهرتپه در ناحیه بهشهر استان مازندران انجام گرفته است. بررسیهای پارینهلرزهشناسی به روش میدانی در ترانشه باستانشناسی سایت گوهرتپه انجام شده و دادههای ژئوفیزیکی (GPR و ژئوالکتریک) از محدوده در مقیاس مناسب مورد بررسی قرار گرفته است. بر پایه انجام پژوهشهای پارینهلرزهشناسی 5 رویداد زمینلرزهای در بازه زمانی 3500 تا 5000 سال گذشته، با بزرگای 2/6 تا 0/7 در مقیاس بزرگای گشتاوری (Mw) شناسایی شده است. همچنین بیشینه جابه جایی قائم شناسایی شده در مشاهدات پارینهلرزهشناسی توسط برداشتهای ژئوفیزیکی و دادههای GPR نیز تأیید شده است. همچنین دوره بازگشت میانگین رخدادهای زمینلرزهای در حدود 375 سال برآورد شده است. بر اساس بررسیهای لرزهشناسی باستانی انجام گرفته در منطقه، مشخص شده است که وقوع رخدادهای زمینلرزهای در منطقه سبب از بین رفتن و یا کوچ و مهاجرت مردمان پیش از تاریخ گوهرتپه در محدوده زمانی چند صد سال شده است.
مجتبی بصیری؛ حمید نظری؛ محمد فروتن؛ شهریار سلیمانی آزاد؛ محمد علی شکری؛ مرتضی طالبیان؛ منوچهر قرشی؛ محمدجواد بلورچی؛ علی رشیدی
چکیده
گستره گلباف در استان کرمان (جنوب خاوری ایران) در سالهای1360 تا 1376خورشیدی شاهد رویداد پنج زمینلرزه با بزرگای میان Mw 5.4-7.1 بوده است. رویداد این زمینلرزهها در بازه
زمانی هفده سال نشان‌گر الگوی خوشهای رخداد زمینلرزهها روی سامانه گسلی گلباف (گوک) است. در این بخش با بهره‌گیری از رهیافت‌های موجود در دانش‌های ریخت‌زمین‌ساخت ...
بیشتر
گستره گلباف در استان کرمان (جنوب خاوری ایران) در سالهای1360 تا 1376خورشیدی شاهد رویداد پنج زمینلرزه با بزرگای میان Mw 5.4-7.1 بوده است. رویداد این زمینلرزهها در بازه
زمانی هفده سال نشان‌گر الگوی خوشهای رخداد زمینلرزهها روی سامانه گسلی گلباف (گوک) است. در این بخش با بهره‌گیری از رهیافت‌های موجود در دانش‌های ریخت‌زمین‌ساخت و پارینهلرزهشناسی نشان داده شده که در گذشته نیز رفتار لرزهای این گسل در برخی از بازههای زمانی الگوی خوشهای داشته است. بدین منظور ابتدا بررسیهای دقیق ریختزمینساختی به روش نزدیک میدان انجام گرفت و با انجام پیمایش به روش RTK توسط دستگاه GPS کینماتیک، مدل ارتفاعی رقومی و نقشه توپوگرافی رقومی با دقت بالا از سطح گسیختگیهای ایجاد‌شده در زمینلرزههای پیشین تهیه شد. با انجام بررسیهای دقیق روی این مدلها، زاویه ریک گسل گلباف نزدیک به 10 درجه برآورد شد که این نشان‌دهنده چیرگی سازوکار راستالغزی آن است و با نتایج به دست آمده از روشهای لرزهشناسی و مشاهدات خطوط خشلغز شکل گرفته بر روی سطح گسیختگیها نیز همخوانی دارد. بر پایه انجام پژوهشهای پارینهلرزهشناسی با حفر ترانشه عمود بر راستای گسل گلباف، چهار زمینلرزه پارینه با بزرگای بیش از Mw 6.6 شناسایی شد. با استفاده از برخی روابط تجربی موجود، بیشینه بزرگای کهنترین زمینلرزه پارینه تا Mw 8.2 به دست آمد که این به دور از انتظار است و نشان میدهد همانگونه که امروزه در بازه زمانی کوتاهی پنج زمینلرزه روی این گسل رخ داده، در گذشته نیز رخداد زمینلرزهها در برخی از بازههای زمانی الگوی خوشهای داشته و در مدت زمانی کوتاه چندین زمینلرزه بزرگ روی داده به گونه‌ایکه فرصت کافی برای نهشتهگذاری و ثبت جداگانه شواهد آنها وجود نداشته است.
