حسین مصدق؛ عادل براری؛ بهاء‌الدین حمدی
چکیده
در زمان کربنیفر، ایران در حاشیه شمالی گندوانا قرار داشته است. نهشتههای دوره کربنیفر ایران با توالیهای قارهای تا دریایی کم ژرفا مشخص می‌شود. برشسیمه‌کوه در 5 کیلومتری شمال باختر دامغان و در البرز خاوری قرار دارد. سنگ‌های کربنیفر(سازند مبارک) این منطقه متشکل از سنگ‌آهک‌های با ستبرای مختلف بوده و میان‌لایه‌هایی از شیل ...
بیشتر
در زمان کربنیفر، ایران در حاشیه شمالی گندوانا قرار داشته است. نهشتههای دوره کربنیفر ایران با توالیهای قارهای تا دریایی کم ژرفا مشخص می‌شود. برشسیمه‌کوه در 5 کیلومتری شمال باختر دامغان و در البرز خاوری قرار دارد. سنگ‌های کربنیفر(سازند مبارک) این منطقه متشکل از سنگ‌آهک‌های با ستبرای مختلف بوده و میان‌لایه‌هایی از شیل نیز در آن دیده می‌شود. ستبرای نهشتههای کربنیفر در این برش 115 متر است. بخش قاعده برش، بر روی سنگ‌آهک‌های ماسه‌ای سازند جیرود قرار دارد و مرز بالایی آن با نهشتههای پرمین با یک سطح فرسایشی مشخص می‌شود. این تحقیق بر اساس مطالعه بقایای کنودونت‌ها و شناسایی ریزرخساره‌ها در طول توالی است. عناصر کنودونتی برای مطالعه و تعیین سن، از نمونه سنگ‌ها، جدا و شناسایی شدند که شامل 13جنس و 19 گونه هستند. 5 زیست‌زون (1 زون مربوط به دونین و 4 زون متعلق به کربنیفر) به نام‌هایcostatus zone(فامنین پسین)، sandbergi-L. crenulata zone (انتهای تورنیزین پیشین- میانی)،typicus-anchoralis,isostaticha-U. crenulata zone (تورنیزین پسین)وG. bilineatus zone(ویزین میانی- پسین) مطابق با زون‌بندی جهانی معرفی شده است. توالی رسوبی آغازین آشکوب تورنیزین از تناوب لایه‌های شیلی تیره رنگ غنی از مواد آلی و سنگ‌آهک‌های تیره نازک لایه تشکیل شده که در محیط‌های دریایی ژرف با اکسیژن کم نهشته شده‌اند. ویژگی‌های فسیلی و رخسارهای گذر دونین-کربنیفر نشان از بالاآمدگی سریع سطح آب دریا و رخداد غرقابی(Flooding surface) در این برهه زمانی در البرز خاوری دارد که با رخداد جهانی هنگنبرگ در مرز دونین-کربنیفر انطباق کامل نشان میدهد.
افشین زهدی؛ محمد حسین آدابی
چکیده
توالی کربناتی سازند تلهزنگ به سن ائوسن پیشین- میانی عمدتاً از روزن‌داران کف‌زی بزرگ (مانند نومولیت و آلوئولینا) به همراه ذرات اسکلتی و غیر اسکلتی دیگر تشکیل شده است. در این سازند بر مبنای فراوانی و توزیع روزن‌داران و دیگر اجزای موجـــود در رخــسارههای مخــتلـــف، ژرفای حوضه رسوبی و در نتیجه نوع زیر محـیط حوضه رسوبی دیرینه (sub-paleoenvironment) ...
بیشتر
توالی کربناتی سازند تلهزنگ به سن ائوسن پیشین- میانی عمدتاً از روزن‌داران کف‌زی بزرگ (مانند نومولیت و آلوئولینا) به همراه ذرات اسکلتی و غیر اسکلتی دیگر تشکیل شده است. در این سازند بر مبنای فراوانی و توزیع روزن‌داران و دیگر اجزای موجـــود در رخــسارههای مخــتلـــف، ژرفای حوضه رسوبی و در نتیجه نوع زیر محـیط حوضه رسوبی دیرینه (sub-paleoenvironment) تعیین شده است. بررسی رخسارهها منجر به شناسایی 10 رخساره میکروسکوپی وابسته به 4 کمربند رخسارهای پهنه کشندی، لاگون، پشتههای سدی و دریای باز شده است. نبود رسوبات دوباره نهشته شده و رخسارههای ریفی، تغییرات تدریجی رخسارهها و نیز گسترش وسیع پهنههای کشندی نشان میدهد که نهشتههای کربناتی سازند تلهزنگ به احتمال قوی در یک سکوی کربناتی از نوع رمپ نهشته شده است. با توجه به فراوانی و تنوع بالای روزن‌داران کف‌زی بزرگ در سازند تلهزنگ میتوان برای این نهشتهها از اصطلاح سیستم رمپ کربناتی حاوی روزن‌داران فراوان استفاده کرد. مقایسه زمین‌شیمی عنصری و ایزوتوپی بین اجزاء زیستی (روزن‌داران کف‌زی) و اجزاء نازیستی (میکرایت) در کربنات‌های سازند تلهزنگ حاکی از شرایط نزدیک تعادلی، تأثیر کم‌تفریق زیست‌شناختی و اثرات جنبشی مانند سرعت رشد و یا عوامل ناشناخته دیگر است، و به همین دلیل مقدار دمای محاسبه شده آب دریا بر اساس سنگینترین ایزوتوپ اکسیژن در کربنات‌های زیستی با دمای اندازهگیری شده نمونههای نازیستی (میکرایت) تقریباً مشابه است. مطالعات سنگ‌نگاری و زمین‌شیمیایی نشان میدهد که نهشتههای کربناتی سازند تلهزنگ تحت‌تأثیر دیاژنز ضعیف جوی در یک محیط دیاژنزی بسته همراه با نسبت پایین تبادلات آب به سنگ (water/rock interaction) قرار گرفتهاند.
