زمین ساخت
مهدی توکلی یرکی؛ احمد علوی؛ محمدرضا قاسمی؛ ایرج عبدالهی‌فرد
چکیده
اهمیت چینه‌نگاری مکانیکی سنگها در جنبش‌شناسی چین‌ها از دیرباز مورد توجه زمین‌شناسان ساختمانی بوده است. دو پارامتر تغییرات رخساره رسوبی و ستبرای واحدهای کم‌قوام، نقش تعیین‌کننده‌ای در فعالیت توالی‌ها به عنوان افق‌های جدایشی ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش، بررسی نقش چینه‌نگاری مکانیکی بر هندسه چین‌خوردگی در دو تاقدیس هیدروکربنی ...
بیشتر
اهمیت چینه‌نگاری مکانیکی سنگها در جنبش‌شناسی چین‌ها از دیرباز مورد توجه زمین‌شناسان ساختمانی بوده است. دو پارامتر تغییرات رخساره رسوبی و ستبرای واحدهای کم‌قوام، نقش تعیین‌کننده‌ای در فعالیت توالی‌ها به عنوان افق‌های جدایشی ایفا می‌کنند. هدف این پژوهش، بررسی نقش چینه‌نگاری مکانیکی بر هندسه چین‌خوردگی در دو تاقدیس هیدروکربنی آغاجاری و پازنان در پهنه فروبار دزفول است. به همین منظور از برش‌های لرزه‌ای، اطلاعات چینه‌نگاری و نمودارهای پتروفیزیکی برخی از چاه‌های موجود در گستره و همچنین مطالعات چینه‌نگاری پیشین ناحیه دزفول استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سازند گرو یکی از سطوح اصلی جدایشی میانی در ساختار آغاجاری به شمار می‌آید و تاثیر بسزایی در کنترل هندسه چین‌خوردگی توالی پُرقوام کرتاسه‌زیرین تا الیگومیوسن (سازندهای فهلیان تا آسماری) داشته است. سازند تبخیری دشتک و سایر سازندهای تبخیری کم‌قوام به سن ژوراسیک میانی- بالایی (عدایه، علن و سرگلو) نیز در ساختمان آغاجاری فعال بوده‌اند. در مقابل، در بیشتر بخش‌های ساختمان پازنان، سازند گرو با تغییر به رخساره کم‌ژرف‌تر همی‌پلاژیک و سازندهای ژوراسیک با تبدیل شدن به رخساره آهکی پرقوام سازند سورمه، ویژگی مکانیکی لازم را برای ایجاد سطوح جدایشی میانی نداشته‌اند. بر پایه‌ی شواهد موجود،مرز تغییر رخساره‌ی سازندهای یاد شده در گستره مورد مطالعه، از بین دو تاقدیس پازنان و آغاجاری عبور می‌کند. افزون بر این، به نظر می‌رسد که فعالیت بلندای هندیجان-ایذه نیز بر کنترل رخساره سازند گرو تاثیر داشته است. همچنین بر اساس ویژگی‌های هندسی و ارائه مدل مفهومی هندسی از تکوین این ساختارها، سبک چین‌خوردگی تاقدیس‌های یاد شده از نوع جدایشی گسل‌خورده نامتقارن پیشنهاد می‌گردد.
نسیم خرازی‌زاده؛ محمود الماسیان؛ شهرام شرکتی
چکیده
مطالعه الگوی هندسه چین‌خوردگی‌ها و تحلیل دگرریختی آنها یکی از مهم‌ترین موضوعات زمین‌شناسی کمربند کوهزایی زاگرس به‌شمار می‌آید. علت این امر تمرکز بخش عمده‌ای از مخازن هیدروکربوری شناخته شده در نفت‌گیرهای تاقدیسی این کمربند است. در این پژوهش، چگونگی تکامل هندسی تاقدیس زیرسطحی آغاجاری واقع در فروافتادگی دزفول، بر ...
بیشتر
مطالعه الگوی هندسه چین‌خوردگی‌ها و تحلیل دگرریختی آنها یکی از مهم‌ترین موضوعات زمین‌شناسی کمربند کوهزایی زاگرس به‌شمار می‌آید. علت این امر تمرکز بخش عمده‌ای از مخازن هیدروکربوری شناخته شده در نفت‌گیرهای تاقدیسی این کمربند است. در این پژوهش، چگونگی تکامل هندسی تاقدیس زیرسطحی آغاجاری واقع در فروافتادگی دزفول، بر اساس اطلاعات ژئوفیزیکی حاصل از لرزهنگاری سه بعدی و داده‌های حفاری چاه بررسی شده است. بر اساس برش‌های ساختمانی رسم شده، تغییرات هندسی چین‌خوردگی از پلانژ به سوی میانه تاقدیس مورد توجه قرار گرفته است. همچنین به واسطه عملکرد افق‌های گسسته میانی در امتداد محور تاقدیس و عمود بر آن در امتداد قائم پیچیدگیهای هندسی دیده میشود. روند تکامل تاقدیس معرف عملکرد سازوکار چرخش یال و مهاجرت لولا است و گذر از فرم هندسی جعبهای به فرم جناغی با پیشرفت دگرشکلی را نشان می‌دهد. عملکرد افق‌های گسسته میانی و سازوکار چین‌خوردگی، امکان شکلگیری تلههای اقماری پیرامون تاقدیس اصلی را محتمل نشان می‌دهد.
