محمد حیدری؛ قاسم قربانی؛ هادی شفائیمقدم
چکیده
چکیده منطقۀ فرومد در شمال غرب شهرستان سبزوار و در حاشیۀ شمال شرقی ایران مرکزی و در غربی‌ترین بخش مجموعه افیولیتی سبزوار واقع است. بخش گوشته‌ای افیولیت فرومد عمدتاً شامل هارزبورژیت‌ها، دونیت‌ها، دایک‌های پیروکسنیتی و لنزهای کرومیتیتی هستند که واجد اسپینل‌های قهوه‌ای تا سیاه رنگ می‌باشند. مقدار اکسیدهای Cr2O3 و Al2O3 موجود در کروم‌اسپینل ...
بیشتر
چکیده منطقۀ فرومد در شمال غرب شهرستان سبزوار و در حاشیۀ شمال شرقی ایران مرکزی و در غربی‌ترین بخش مجموعه افیولیتی سبزوار واقع است. بخش گوشته‌ای افیولیت فرومد عمدتاً شامل هارزبورژیت‌ها، دونیت‌ها، دایک‌های پیروکسنیتی و لنزهای کرومیتیتی هستند که واجد اسپینل‌های قهوه‌ای تا سیاه رنگ می‌باشند. مقدار اکسیدهای Cr2O3 و Al2O3 موجود در کروم‌اسپینل هارزبورژیت‌ها به ترتیب بین 6/32 تا 1/53 و 6/15 تا 8/34 درصد وزنی و مقدار عدد کروم (Cr#) آنها بین 39 تا 69 درصد متغیر است. ارتباط بین عدد کروم (Cr#) اسپینل و میزان فورستریت (Fo) اولیوین‌های همزیست (درصد فورستریت بین 91 تا 92) و همچنین مقادیر پایین اکسید تیتان (کمتر از 06/0 درصد وزنی) هارزبورژیت‌ها نشان می-دهند که هارزبورژیت‌ها از روند آرایه‌ی گوشته اولیوین–اسپینل (OSMA) تبعیت کرده و در محدودۀ مشترک بین پریدوتیت‌های جلو قوس و آبیسال پلات می‌شوند و حاصل باقیمانده‌های درجات متوسط ذوب بخشی (حدود 15 تا 26 درصد) از یک گوشته نسبتاً تهی‌شده هستند. اما، میزان عدد کروم کروم‌اسپینل‌های موجود در دونیت‌ها، کرومیتیتت‌ها و پیروکسنیت‌ها، بالا و بین 81 تا 85 درصد بوده و وابسته به مذاب‌های بونینیتی می‌باشند و نشاندهنده آن هستند که از درجه ذوب بخشی بالای یک منشأ گوشته‌ای تهی شده، تحت شرایط آبدار مشتق شده‌اند. در نتیجه، شیمی کانی‌های کروم‌اسپینل سنگ‌های بخش گوشته‌ای افیولیت فرومد، حاکی از آن است که ژنز این مجموعه سنگی در یک محیط سوپراسابداکشن تکامل یافته و حاصل از فرورانش رو به شمال دریا/اقیانوس سبزوار در پاسخ به همگرایی بین پلیت‌های خرد قاره شرق ایران مرکزی و البرز (توران) گسترش یافته است.
علی امامعلی پور
چکیده
افیولیت خوی در شمال باختر ایران میزبان چندین توده کرومیتیتی انبانی است. نهشته‌های کرومیتیتی ناحیه الند در این افیولیت به شکل‌های عدسی، تخته‌ای و رگه‌ای نامنظم در میان هارزبورژیت‌های تهی‌شده گوشته‌ای جای گرفته‌اند. کرومیتیت‌ها بافت‌های گوناگون توده‌ای، نواری، افشان، گرهکی و کاتاکلاستی دارند. این توده‌ها توسط پوششی ...
بیشتر
افیولیت خوی در شمال باختر ایران میزبان چندین توده کرومیتیتی انبانی است. نهشته‌های کرومیتیتی ناحیه الند در این افیولیت به شکل‌های عدسی، تخته‌ای و رگه‌ای نامنظم در میان هارزبورژیت‌های تهی‌شده گوشته‌ای جای گرفته‌اند. کرومیتیت‌ها بافت‌های گوناگون توده‌ای، نواری، افشان، گرهکی و کاتاکلاستی دارند. این توده‌ها توسط پوششی از دونیت با ستبراهای مختلف احاطه شده‌اند. از نظر شیمی کانی،کرومیت‌ها با عدد کروم [Cr/(Cr+Al)] از 66/0 تا 81/0 و عدد منیزیم [Mg/( Mg +Fe+2)] از 42/0 تا 66/0 شناخته می‌شوند. مقادیر Cr2O3 ، Al2O3 و MgO کرومیت‌ها به ترتیب در دامنه‌های 89/45-94/54 درصد وزنی، 53/8-18/17 درصد وزنی و 38/8-29/14 درصد وزنی تغییر می‌کنند. میان عدد کروم و عدد منیزیم کرومیت‌ها همبستگی منفی وجود دارد که از ویژگی‌های کرومیتیت‌های انبانی است. ترکیب کرومیت‌ها از نظر عدد کروم، عدد منیزیم، مقادیر Fe2O3 , Al2O3 , Cr2O3 , MgO و TiO2 و نیز ضرایب همبستگی میان اکسیدهای گوناگون با ترکیب کلی کرومیتیت‌های نوع انبانی همخوانی دارد. کرومیتیت‌های ناحیه الند از نوع کروم بالا با 66/0 #Cr> و 25% >Al2O3 هستند. مقادیر پایین TiO2 و موقعیت ترکیب شیمی آنها در نمودارهای TiO2 در برابر Cr/(Cr+Al) و TiO2 در برابر Al2O3 شاید بازتابی از تبلور کرومیت‌ها از ماگمای بونینیتی در جایگاه زمین‌ساختی سوپراسابداکشنی باشند. بررسی ژئوشیمی کل سنگ در کرومیتیت‌ها نشان داد که این کانسنگ‌ها از نظر عیار Cr2O3 دارای تغییرات گسترده‌ای در دامنه 19-6/51 درصد وزنی هستند و تغییرات ترکیبی در اکسیدهای سازنده ,Cr2O3, Al2O3 SiO2 , Fe2O3 و MgO کرومیتیت‌ها، بازتابی از ویژگی‌های بافتی آنهاست.
