زمین شناسی اقتصادی
پوریا محمودی محمودی؛ ابراهیم راستاد؛ عبدالرحمان رجبی؛ مهران مرادپور
چکیده
کانسار روی- سرب (باریت) هفتسواران شرقی به سن کرتاسه تحتانی، در منطقه معدنی اراک، در محیط کششی حوضه پشت قوسی ملایر- اصفهان تشکیل شده است. کانهزایی در کانسار هفتسواران شرقی در دو افق مجزا رخ داده است. افق اول یا افق اصلی کانهزایی در بخش فوقانی واحد آهکی KLلایه و افق دوم در آهکهای نازکلایه واحد Ksh,m تشکیل شده است. ساخت ...
بیشتر
کانسار روی- سرب (باریت) هفتسواران شرقی به سن کرتاسه تحتانی، در منطقه معدنی اراک، در محیط کششی حوضه پشت قوسی ملایر- اصفهان تشکیل شده است. کانهزایی در کانسار هفتسواران شرقی در دو افق مجزا رخ داده است. افق اول یا افق اصلی کانهزایی در بخش فوقانی واحد آهکی KLلایه و افق دوم در آهکهای نازکلایه واحد Ksh,m تشکیل شده است. ساخت و بافت ماده معدنی جانشینی، تودهای و رگه- رگچهای و دگرسانیهای اصلی آن دولومیتی، سیلیسی و کلسیتی است. کانیهای سولفیدی کانسار شامل اسفالریت، گالن، کالکوپیریت، تترائدریت، پیریت، بورنیت، کالکوسیت و کولیت و کانیهای باطله آن کوارتز، کلسیت و دولومیت هستند. مطالعات کاتدولومینسانس روی کانیهای کربناته نشاندهنده تشکیل سه نسل دولومیت و یک نسل کلسیت است. نسل اول دولومیتها همراه با کانهزایی ضعیف و نسل دوم، دولومیتهای غنی از آهن هستند که کانهزایی مرحله اصلی را همراهی میکنند. دولومیتهای تأخیری نسل سوم، همراه با کلسیت هستند و مراحل مختلف کانهزایی را قطع میکنند. حضور پیریت فرامبوییدال همراه با اسفالریت و گالن در زمینه آن و باریتهای ریز خودشکل، حاکی از رخداد کانهزایی در مراحل رسوبگذاری و ابتدای دیاژنز اولیه در نزدیک کف دریاست. در ادامه، مرحله اصلی کانهزایی با گسترش بافت جانشینی سولفیدهای درشتبلور نسل دوم به جای سولفیدهای نسل اول در زیر کف دریا مشخص میشود. با توجه به تشکیل کانهزایی هفتسواران شرقی در محیط زمینساختی کششی، سنگ میزبان آهک تودهای و رخداد کانهزایی بهصورت جانشینی در زیر کف دریا در طی دیاژنز، میتوان این کانسار را همانند کانسارهای نوع ایرلندی در نظر گرفت.
حمید پیرنجم الدین؛ ابراهیم راستاد؛ عبدالرحمان رجبی
چکیده
کانسار روی- سرب- باریت کوهکلنگه با سنگ میزبان کربناته در توالی آواری- کربناته کرتاسه زیرین حوضه جنوب اراک و در بخش میانی کمربند فلززایی ملایر- اصفهان در حوضه کششی پشت کمانی تشکیل شده است. کانهزایی بهصورت همروند با لایهبندی در بخش بالایی سنگآهک خاکستری اربیتولیندار (واحد Kl) در زیر واحد شیل- مارن با میانلایه سنگآهک ...
بیشتر
کانسار روی- سرب- باریت کوهکلنگه با سنگ میزبان کربناته در توالی آواری- کربناته کرتاسه زیرین حوضه جنوب اراک و در بخش میانی کمربند فلززایی ملایر- اصفهان در حوضه کششی پشت کمانی تشکیل شده است. کانهزایی بهصورت همروند با لایهبندی در بخش بالایی سنگآهک خاکستری اربیتولیندار (واحد Kl) در زیر واحد شیل- مارن با میانلایه سنگآهک نازک لایه (واحد Ks) به سن آپسین رخ داده است. کانیهای سولفیدی شامل اسفالریت، گالن و پیریت هستند و فراوانترین کانی غیر سولفیدی باریت است که با کوارتز، کلسیت و دولومیت همراهی میشود. ساخت و بافت ماده معدنی بهصورت برشی، جانشینی، رگه- رگچهای، لامینه- پراکنده و باریت تودهای همراه با سولفید است. دگرسانیهای سیلیسی- کربناتی شدن (کلسیتی- دولومیتی) اصلیترین دگرسانیهای همراه با کانهزایی به شمار میروند. میانبارهای سیال مطالعه شده در کانسار را میتوان به دو نوع تقسیم کرد. میانبارهای نوع اول، دوفازی غنی از مایع با شکلهای کروی و بیضوی و آمیبی، میانگین دمای همگنشدگی آنها 8/206 درجه سانتیگراد و میانگین درجه شوری 3/8 درصد وزنی معادل NaCl و میانبارهای نوع دوم، سهفازی (دو فاز مایع آب و CO2 و یک فاز بخار) با شکلهای کروی و بیضوی، میانگین دمای همگنشدگی 8/234 درجه سانتیگراد و میانگین درجه شوری 17/7 درصد وزنی معادل NaCl هستند. با توجه به نتایج مطالعات صورت گرفته و بر پایه محیط زمینساختی، نوع سنگ میزبان، شکل لایهای کانسار، ساخت و بافت ماده معدنی، دمای همگنشدگی و درجه شوری میانبارهای سیال و رخداد باریت تودهای، میتوان کانسار کوهکلنگه را مشابه با کانسارهای روی- سرب- باریت نوع ایرلندی در نظر گرفت.