اکتشاف و معدن
علی عالی انوری؛ سعید سلطانی محمدی؛ مریم میری
چکیده
هدف اصلی این مقاله محاسبه فرار آب از مخزن سد آزاد کردستان با استفاده از تلفیق اطلاعات زمین شناسی مهندسی و نتایج حاصل از روش زمین آماری چند متغیره است. برداشت های صحرایی و نتایج حاصل از 38 گمانه اکتشافی منابع اصلی اطلاعاتی در بررسی‌های زمین‌شناسی هستند. با توجه به محدود بودن گمانه‌ها و نیاز به تفسیر دقیق از شرایط زیر‌سطحی زمین در نقاطی ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله محاسبه فرار آب از مخزن سد آزاد کردستان با استفاده از تلفیق اطلاعات زمین شناسی مهندسی و نتایج حاصل از روش زمین آماری چند متغیره است. برداشت های صحرایی و نتایج حاصل از 38 گمانه اکتشافی منابع اصلی اطلاعاتی در بررسی‌های زمین‌شناسی هستند. با توجه به محدود بودن گمانه‌ها و نیاز به تفسیر دقیق از شرایط زیر‌سطحی زمین در نقاطی که گمانه حفر نشده است، با استفاده از روش زمین آماری چند متغیره، تغییرات نفوذپذیری در امتداد محور و تکیه گاههای سد آزاد تخمین زده شد. بخش اعظمی از پی و تکیه گاههای سد آزاد داراری نفوذپذیری پایین است که خطر چندانی از نظر فرار آب ندارد و تنها در بخش هایی از تکیه‌گاه چپ نفوذپذیری بالا نشان داده شده است که تطبیق آن با نقشه های زمین‌شناسی مهندسی، محدوده برخورد توده نفوذی آذرین با سنگ های دگرگونی را نشان می دهد. سپس با استفاده از این نتایج و همچنین نتایج حاصل از مطالعات زمین شناسی مهندسی، مقدار نشت آب از پی و تکیه گاه‌ها با استفاده از روش عددی المان محدود برآورد شده است. نتایج حاصل از مدلسازی عددی نشان دهنده فرار آب در حدود 450 لیتر بر دقیقه(5/7 لیتر برثانیه) از پی و تکیه‌گاههای سد است. از سوی دیگر در پایین دست سد مقدار آب نشتی از سد و چشمه های پایین دست به طور مرتب اندازه‌گیری شده است که در حدود 350 لیتر بر دقیقه را نشان می‌دهند که نشان دهنده ارتباط نزدیک میان مدلسازی انجام شده و مقادیر اندازه‌گیری شده می باشد.
اکتشاف و معدن
میثم یزدانی؛ فیروز علی نیا
چکیده
منطقه سه‌هزار در جنوب شهرستان تنکابن در استان مازندران واقع شده است که در نزدیکی کمربند طارم – هشتجین قرار دارد، وجود توده گرانیتوییدی در منطقه می‌تواند از نظر پتانسیل کانی‌زایی دارای اهمیت باشد. تکنیک زمین‌آماری کریجینگ با استفاده از داده‌های موجود و همبستگی فضایی بین آنها که توسط واریوگرام توصیف می‌شود، برای پیش‌بینی توزیع ...
بیشتر
منطقه سه‌هزار در جنوب شهرستان تنکابن در استان مازندران واقع شده است که در نزدیکی کمربند طارم – هشتجین قرار دارد، وجود توده گرانیتوییدی در منطقه می‌تواند از نظر پتانسیل کانی‌زایی دارای اهمیت باشد. تکنیک زمین‌آماری کریجینگ با استفاده از داده‌های موجود و همبستگی فضایی بین آنها که توسط واریوگرام توصیف می‌شود، برای پیش‌بینی توزیع عیار به کار برده می‌شود. برای مشخص کردن مناطق آنومال از 50 نمونه آبراهه‌ای استفاده شد که به روش ICP-MS تجزیه شدند. ابتدا داده‌ها نرمال شدند و پس از نرمال‌سازی از آنالیز زمین‌آماری استفاده شد. مطالعات واریوگرافی نشان داد که مدل کروی بهترین مدل برازش داده شده و دامنه وابستگی مکانی برای سه عنصر Au ،Cu و Fe تقریباً 350 متر و برای W تقریباً 700 متر است. در نهایت نقشه‌های تخمین و واریانس تخمین کریجینگ عناصر مورد مطالعه با استفاده از روش زمین‌آماری کریجینگ نقطه‌ای با مدل کروی در محیط نرم‌افزار +GS تهیه شد. ارزیابی نتایج با محاسبه مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و محاسبه میانگین خطا (MAE) نشان‌دهنده دقت قابل قبول مدل واریوگرام است. با بررسی نقشه‌های تخمین کریجینگ و واریانس تخمین کریجینگ، مناطق آنومال برای عناصر Au ،Cu ،Fe و W در منطقه مورد مطالعه معرفی شدند. با توجه به همبستگی مکانی عناصر این نتیجه به دست می‌آید که این توده می‌تواند با ذخایر آهن- طلا- مس مرتبط باشد.
فرهاد احیا؛ محمد لطفی
چکیده
نهشته‌های بوکسیت سرفاریاب در فرورفتگی‌های کارستی واقع در بالای سنگ‌های آهکی سازند سروک به سن سنومانین تا تورونین زیرین، که در زیر سنگ‌های آهکی سازند ایلام به سن سانتونین قرار می‌گیرند، رخ می‌دهند. به منظور تعیین منشأ احتمالی این نهشته‌ها، چند نمونه از سازند سروک، ترارزا و کانسنگ بوکسیت گردآوری و از نظر ژئوشیمیایی و زمین آماری ...
بیشتر
نهشته‌های بوکسیت سرفاریاب در فرورفتگی‌های کارستی واقع در بالای سنگ‌های آهکی سازند سروک به سن سنومانین تا تورونین زیرین، که در زیر سنگ‌های آهکی سازند ایلام به سن سانتونین قرار می‌گیرند، رخ می‌دهند. به منظور تعیین منشأ احتمالی این نهشته‌ها، چند نمونه از سازند سروک، ترارزا و کانسنگ بوکسیت گردآوری و از نظر ژئوشیمیایی و زمین آماری تجزیه شدهاند. نمودارهای داده‌های شیمیایی و ضرایب همبستگی نشان می‌دهند که عناصر Al، Ti، Zr، Nb، Cr و V در حین فرایند بوکسیتی شدن نامتحرک بوده‌اند. در نمودارهای پراکندگی عناصر Zr و TiO2 در برابر Al2O3، خطوط رگرسیون از مبدأ می‌‌گذرند و ترارزا در بین سازند سروک و بوکسیت قرار می‌گیرد. براساس این تحقیق، می‌توان اظهار کرد که سنگ منشأ نهشته‌های بوکسیت سرفاریاب، سازند سروک بوده و ترارزا یک محصول حدواسط در تبدیل سنگ آهک به بوکسیت است. در نتیجة بالاآمدگی پس از تورونین، سنگ‌آهک سازند سروک در معرض هوازدگی کارستی قرار گرفته و لایه‌ای از خرده‌های رسی در سطح آن انباشته و به‌طور بخشی به بوکسیت تبدیل شده است. به دنبال فرونشینی، نهشته‌های بوکسیت به‌وسیله رسوبگذاری سنگ‌های آهکی سازند ایلام حفظ شده است. بالاآمدگی در زمان پلیوسن همراه با فرسایش بعدی، نهشته‌های بوکسیت را در وضعیت کنونی ظاهر کرد.
احمدرضا صیادی؛ مسعود منجزی؛ حسین شهرآبادی
چکیده
ارزیابی ذخیره کانسارها یکی از مهم‌ترین پارامترهای لازم برای طراحی معدن بوده و روش‌های متعددی در این خصوص توسعه یافته است. علاوه بر روش‌های تحلیلی زمین‌آماری، روش‌های هوش مصنوعی مانند شبکه‌های عصبی برای برآورد ذخیره بسیار مناسب تشخیص داده شدهاند. در این تحقیق مدل هندسی و بلوکی کانسار فسفات اسفوردی تهیه و میزان ذخیره برآورد شده ...
بیشتر
ارزیابی ذخیره کانسارها یکی از مهم‌ترین پارامترهای لازم برای طراحی معدن بوده و روش‌های متعددی در این خصوص توسعه یافته است. علاوه بر روش‌های تحلیلی زمین‌آماری، روش‌های هوش مصنوعی مانند شبکه‌های عصبی برای برآورد ذخیره بسیار مناسب تشخیص داده شدهاند. در این تحقیق مدل هندسی و بلوکی کانسار فسفات اسفوردی تهیه و میزان ذخیره برآورد شده است. مدل بلوکی محتوی حدود 100 هزار بلوک با ابعاد 5 × 25 × 25 است. برای برآورد عیار هر بلوک، از روش تحلیل زمین‌آماری و شبکه‌های عصبی استفاده شد. به منظور برآورد زمین‌آماری، روش کریجینگ معمولی مورد استفاده قرار گرفت. در روش شبکه عصبی یک شبکه چند لایه پرسپترون بهکار گرفته شده و برای آموزش شبکه از روش آموزش LMاستفاده شد. میزان ذخیره برای دامنه مناسبی از عیار حد برآورد شده است. با در نظرگرفتن عیار حد 6 درصد، میزان ذخیره 5/16 میلیون تن با عیار میانگین 44/11 درصد و 5/17 میلیون تن با عیار میانگین 83/11 درصد به ترتیب به کمک روش زمین‌آماری و روش شبکه‌های عصبی محاسبه شد. نتایج مشابه بوده و اختلافی کمتر از 6% دارند. مدلسازی و برآورد انجام شده، مبنای لازم را برای اصلاح طرح استخراجی فعلی معدن فسفات اسفوردی با هدف استخراج انتخابی تا تراز 1720 فراهم مینماید.
