حمیدرضا ناصری؛ زهرا کی همایون؛ محمد نخعی
چکیده
به منظور شناخت ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی منابع آب دشت لنجانات و تعیین عوامل طبیعی و انسانی مؤثر بر کیفیت آن، از 162 منبع آبی شامل: آب زیرزمینی، آب سطحی و پساب صنایع مهم منطقه در چهار دوره به صورت فصلی در سال 87 نمونه‌برداری شده است. نتایج حاصل از سنجش‌های صحرایی و آزمایشگاهی متغیرهای فیزیکوشیمیایی، عناصر اصلی، فرعی و کمیاب نشان می‌دهد ...
بیشتر
به منظور شناخت ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی منابع آب دشت لنجانات و تعیین عوامل طبیعی و انسانی مؤثر بر کیفیت آن، از 162 منبع آبی شامل: آب زیرزمینی، آب سطحی و پساب صنایع مهم منطقه در چهار دوره به صورت فصلی در سال 87 نمونه‌برداری شده است. نتایج حاصل از سنجش‌های صحرایی و آزمایشگاهی متغیرهای فیزیکوشیمیایی، عناصر اصلی، فرعی و کمیاب نشان می‌دهد که غلظت بالای عناصر اصلی (Na، Ca، Cl و SO4) عامل افزایش مقدار EC (µS/cm 11390-561) در آب زیرزمینی دشت است. عناصر خاص نهشته‌های تبخیری و کربناتی (B، Ba، Br، Sr، I و Li) غلظت بیشتری نسبت به دیگر عناصر فرعی و کمیاب سنجش شده در آبخوان دارد. منحنی تابع توزیع تجمعی (CDF)، نمودارهای هیدروژئوشیمیایی، نسبت‌های معرف و شاخص اشباع حاصل از مدل‌سازی ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که انحلال نهشته‌های تبخیری (هالیت و ژیپس) و تبادل کاتیونی مهم‌ترین فرایندهای مؤثر بر ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی است. نتایج حاصل از اعمال تحلیل‌های عاملی و خوشه‌ای ضمن تأیید فعال بودن واکنش‌های آب/سنگ در آبخوان، نشان‌دهندة تأثیر فعالیت‌های انسانی بر کیفیت آب زیرزمینی از طریق افزایش یون NO3 است. پساب صنایع منطقه تأثیری بر کیفیت آب زیرزمینی دشت نداشته است و از نظر عناصر فرعی و کمیاب غلظت‌های بیش از حد استاندارد نشان نمی‌دهد. تأثیر پساب‌های خانگی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت محدود به افزایش باکتری‌های مدفوعی است. فعالیت‌های کشاورزی از طریق استفاده از حاصل‌خیزکننده‌های نیتراتی باعث آلودگی آب زیرزمینی دشت شده است. غلظت ترکیبات نیتروژن و وجود باکتری‌ها نشان از تأثیر پساب زمین‌های کشاورزی و تخلیه فاضلاب‌های صنعتی و خانگی بر کیفیت آب رودخانه دارد.
