زمین شناسی اقتصادی
جهانگیر اسماعیلی؛ احمد خاکزاد؛ منصور وثوقی عابدینی
چکیده
منطقه مورد مطالعه در ایران مرکزی ودرزون ماکمایی ارومیه-دختر قرار دارد.این محدوده در یک سین سنجنده ETM ماهوار لندست به شماره164_37 و تصویرسنجنده استر ماهواره ترا به شماره AST_L1A:002:ASTL1A 0108220733380109011021 قرار گرفته است. از تصاویر سنجنده مذکور در ترکیب‌های باندی مختلف برای استخراج ساختارهای زمین‌شناسی و انواع دگرسانی ها (اکسید آهن،کربناتی) استفاده ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در ایران مرکزی ودرزون ماکمایی ارومیه-دختر قرار دارد.این محدوده در یک سین سنجنده ETM ماهوار لندست به شماره164_37 و تصویرسنجنده استر ماهواره ترا به شماره AST_L1A:002:ASTL1A 0108220733380109011021 قرار گرفته است. از تصاویر سنجنده مذکور در ترکیب‌های باندی مختلف برای استخراج ساختارهای زمین‌شناسی و انواع دگرسانی ها (اکسید آهن،کربناتی) استفاده و برای شناسایی سنگ‌ها و کانی‌های مختلف در سطح زمین، محدوده طیفی 5/1 تا 5/2 میکرون مناسب تر ودقیق تر می‌باشد.این محدوده طیفی شامل محدوده مادون قرمز کوتاه تا متوسط می‌شود که شش باند سنجنده استر (باندهای SWIR) را می‌پوشاند. از سوی دیگر جهت استفاده از منحنی بازتاب طیفی نمونه کانی‌های مزبور در کتابخانه طیفی نرم افزار USGSENVI جهت انجام آنالیز طیفی لازم است تا منحنی‌ها به دامنه طیفی شش باند SWIR، Resample گردند. روشهای LS-Fit (Linear Band Prediction)، Matched Filtering و Band RATIO از تصاویر استر برای تمام کانی‌ها و دگرسانی های آهن و نیز برای اکسیدهای آهن از تفسیر بصری و از تصاویر ETM در ترکیب باندی RGB:531 استفاده شد. با در نظرگرفتن وضعیت سنگ‌شناسی و زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه (برگه 1:25000 کامو) نوع دگرسانی وکانی‌های شـاخص آن شامل دگرســـانی های آهن (گوتیت، هماتیت و جاروسیت و لیمونیت)، دگرســـانی آرژیـــلیک (کائولینیت، مونتموریلونیت، ایلیت و هالوزیت) کربنات (کلسیت و دولومیت) تعیین گردیده است. دگرسانی های پردازش شده در مطالعات سنجش از دور با نتایج آنالیزهای مطالعات صحرایی مطابقت دارند. کلید واژه ها: دگرسانی، کامو، استر، ترا ،آرژیلیت، هماتیت
دورسنجی
سیده سکینه موسوی؛ مهدی هنرمند؛ هادی شهریاری؛ مهدیه حسینجانی زاده
چکیده
اکتشاف مواد معدنی در منطقه اسفندقه واقع در جنوب خاور استان کرمان به دلیل تنوع کانسارهای فلزی نظیر کانسارهای مس سولفید توده‌ای آتشفشان‌زاد، اسکارن آهن و منگنز آتشفشانی، پیچیدگی خاصی دارد. این تحقیق با هدف ارائه مدل اکتشافی این نوع کانی‌زایی‌ها و تهیه نقشه پتانسیل معدنی با استفاده از داده‌های دورسنجی انجام شد. از تصاویر سنجنده‌های ...
بیشتر
اکتشاف مواد معدنی در منطقه اسفندقه واقع در جنوب خاور استان کرمان به دلیل تنوع کانسارهای فلزی نظیر کانسارهای مس سولفید توده‌ای آتشفشان‌زاد، اسکارن آهن و منگنز آتشفشانی، پیچیدگی خاصی دارد. این تحقیق با هدف ارائه مدل اکتشافی این نوع کانی‌زایی‌ها و تهیه نقشه پتانسیل معدنی با استفاده از داده‌های دورسنجی انجام شد. از تصاویر سنجنده‌های ASTER و OLI و روشهای پردازش تصویر متنوعی شامل ترکیب رنگی نسبت‌های باندی، تحلیل مؤلفه‌های اصلی و شاخص‌های QI و SI برای شناسایی هاله‌های دگرسانی‌های گرمابی استفاده شد. اعتبارسنجی نتایج از طریق مطالعات صحرایی و بررسی‌های آزمایشگاهی صورت گرفت. دگرسانی‌های آرژیلیک، فیلیک، پروپیلیتیک و کانی‌های اکسید و هیدروکسیدهای آهن از طریق ترکیب رنگی نسبت‌های باندی نظیر (B6)/(B4+B7) در رنگ قرمز، (B5)/(B4+B6) در رنگ سبز و (B8)/(B7+B9) در رنگ آبی سنجنده ASTER بارزسازی شدند. نقشه‌برداری دگرسانی گرمابی نیز با تحلیل مؤلفه اصلی باندهای انتخابی 2، 4، 6 و 7 سنجنده OLI و باندهای 4 تا 9 سنجنده ASTER و نیز مجموعه‌ای مرکب از باندهای 2 و 4 سنجنده OLI به همراه باندهای 4 تا 9 سنجنده ASTER موفقیتآمیز بود. باندهای فروسرخ حرارتی ASTER برای محاسبه شاخص‌های QI و SI جهت بارزسازی هاله‌های سیلیسی استفاده شدند. نقشه پتانسیل معدنی منطقه اسفندقه شامل هفت ناحیه مستعد همچون معادن مس سرگزکوه، منگنز حسین‌آباد و سنگ آهن اسفندقه با تلفیق نقشه‌های دگرسانی به روش منطق فازی به دست آمد. نتایج نشان داد با انتخاب مناسب سنجنده‌ها و روشهای پردازش تصویر می‌توان در مراحل شناسایی و پی‌جویی اقدام به مدل‌سازی اکتشافی و نهایتاً تهیه نقشه پتانسیل معدنی کرد.
محمد معانی‌جو؛ نسرین پوینده؛ علی‌اصغر سپاهی؛ ثریا دادفر
چکیده
منطقه مورد مطالعه در فاصله 42 کیلومتری شمال خاور شهرستان قروه، در استان کردستان و در پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج- سیرجان جای گرفته است. در این پهنه افزون بر معدن طلای اپی‌ترمال داشکسن، معادن طلای مهم زره‌شوران و آق‌دره نیز قرار دارد. دگرسانی‌های منطقه به‌ترتیب اهمیت عبارتند از: سرسیتی (فیلیک)، آرژیلیک، سیلیسی و پروپیلیتیک. در این ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در فاصله 42 کیلومتری شمال خاور شهرستان قروه، در استان کردستان و در پهنه دگرگونی- ماگمایی سنندج- سیرجان جای گرفته است. در این پهنه افزون بر معدن طلای اپی‌ترمال داشکسن، معادن طلای مهم زره‌شوران و آق‌دره نیز قرار دارد. دگرسانی‌های منطقه به‌ترتیب اهمیت عبارتند از: سرسیتی (فیلیک)، آرژیلیک، سیلیسی و پروپیلیتیک. در این مطالعه دگرسانی‌های فیلیک و آرژیلیک هدف قرار گرفت و با روشهای مختلف پردازش تصاویر ماهواره‌ای مانند ترکیب رنگی کاذب، نسبت باندی، تحلیل مؤلفه‌های اصلی و روش کروستا و در پایان با روش نقشه‌بردار زاویه طیفی، گسترش دگرسانیها و همچنین اکسیدهای آهن منطقه تشخیص داده شد. به منظور درستی میان مشاهدات صحرایی و نتایج پردازش نرمافزاری از تجزیه پراش پرتو ایکس (XRD) به عنوان ابزار کنترلی استفاده و کانی‌های شاخص هر پهنه شناسایی شد و همچنین مقایسه منحنیهای استاندارد با منحنیهای منطقه مورد مطالعه نیز برای تأیید نتایج به دست آمده، به کار گرفته شد. در نتیجه این روش در شناسایی مناطق دگرسانی و تهیه نقشه از آنها مؤثر بوده است.
ریحانه احمدی روحانی؛ محمد حسن کریم پور؛ بهنام رحیمی؛ آزاده ملک‌زاده شفارودی
چکیده
محدوده مورد مطالعه در خاور شهرستان بجستان، در استان خراسان رضوی قرار دارد و بخشی از بلوک لوت است. بخش بیشتر این ناحیه را توده گرانیتوییدی بجستان با گسترش تقریبی 70 کیلومتر مربع فرا گرفته است. پردازش داده‌های ماهواره این محدوده با استفاده از داده‌هایSPOT و ASTER و لندست ETM+ انجام شد. پردازش داده SPOT و استفاده از روش PCA بر روی داده لندست ...
بیشتر
محدوده مورد مطالعه در خاور شهرستان بجستان، در استان خراسان رضوی قرار دارد و بخشی از بلوک لوت است. بخش بیشتر این ناحیه را توده گرانیتوییدی بجستان با گسترش تقریبی 70 کیلومتر مربع فرا گرفته است. پردازش داده‌های ماهواره این محدوده با استفاده از داده‌هایSPOT و ASTER و لندست ETM+ انجام شد. پردازش داده SPOT و استفاده از روش PCA بر روی داده لندست + ETMبه دو روش استاندارد و انتخابی، نشانگر ناهمگنی احتمالی توده از نظر ترکیب شیمیایی و کانی‌شناسی است، به طوری‌که بخش مرکزی توده نسبت به هاله اطراف تمایز مشخص دارد که این خود می‌تواند نشانه وجود کانی‌های مافیک بیشتر در این بخش توده نفوذی و دگرسانی آنها باشد. با اعمال فیلتر High Pass از نوع Sharpen edge 11.11 و کاربرد فیلترهای Threshould, Directionalو همچنین Sobel به‌صورت جداگانه و ترکیبی بر روی داده SPOT خط‌واره‌های موجود در منطقه بارز شده و رسم شد که بیشتر آنها جهت‌یابی شمال باختر – جنوب خاور را به‌خوبی نشان می‌دهند. پردازش داده‌های ASTER با استفاده از روشهای ترکیب باندی، نسبت باندی وآنالیز طیفی به روش SAM حاکی از این است که منطقه مورد مطالعه دارای دگرسانی‌های بارز اپیدوتی- کلریتی، هماتیتی، سریسیتی، آرژیلیکی و سیلیسی در بخش‌های مختلف محدوده است. پردازش داده‌های ژئوفیزیک هوایی این محدوده شامل اطلاعات شدت کل مغناطیسی و رادیومتری اورانیم، توریم و پتاسیم نشانگر بالا بودن عناصر سه‌گانه یادشده در این گرانیتویید و پایین بودن میزان شدت میدان مغناطیسی در آن است. جداسازی مرزهای زمین‌شناسی و بارزسازی گسل اصلی جداکننده توده گرانیتی و واحدهای متامورف در شمال توده از نتایج دیگر بررسی داده‌های ژئوفیزیک این منطقه است. تلفیق اطلاعات حاصل از پردازش داده‌های ماهواره، ژئوفیزیک و مطالعات صحرایی در این منطقه، نشانگر این موضوع است که دگرسانی‌های موجود، ارتباط مستقیمی با خط‌واره‌های موجود در منطقه دارند. این مطالعات، نواحی با بیشترین احتمال حضور مواد معدنی و کانی‌سازی را مشخص نموده‌است؛ به‌طوری‌که نواحی مشخص شده با دارا بودن دگرسانی‌های اپیدوت- کلریتی و آرژیلیکی بارز، تطابق کاملی با کانی‌سازی‌های مس و آهن در بخش‌های مختلف محدوده مطالعاتی نشان می‌دهند. شناسایی این نواحی می‌تواند راهنمایی، جهت تمرکز پی‌جویی و مطالعات بعدی در این منطقه باشد و از پراکندگی نتایج و صرف زمان و هزینه‌های اضافی جلوگیری نماید.
داوود رفاهی؛ احمد خاکزاد؛ نیما نظافتی؛ خلیل بهارفیروزی؛ علی بیاتانی
چکیده
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک هوایی در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهه‌های اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از تصاویر سنجندهASTER و داده‌های ژئوفیزیک هوایی به‌منظور پهنه‌بندی نواحی دگرسانی و تحلیل سیستم حاکم بر کانه‌زایی منطقه و تعیین مناطق پتانسیل معدنی در برگة 1:25000 اوغلان‌سر در ...
بیشتر
پیدایش و گسترش ابزارهای پیشرفته سنجش از دور و ژئوفیزیک هوایی در زمینه اکتشاف منابع معدنی در دهه‌های اخیر، ناشی از اهمیت این صنعت است. در این پژوهش، از تصاویر سنجندهASTER و داده‌های ژئوفیزیک هوایی به‌منظور پهنه‌بندی نواحی دگرسانی و تحلیل سیستم حاکم بر کانه‌زایی منطقه و تعیین مناطق پتانسیل معدنی در برگة 1:25000 اوغلان‌سر در شمال شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی، استفاده شد. منطقه از دید زمین‌ساختی پهنه ساختاری البرز باختری- آذربایجان قرار می‌گیرد و از دید زمین‌شناسی در بردارنده مجموعه‌ای از سنگ‌های آذرین که سن ترشیری (ائوسن و نئوژن) به آنها نسبت داده شده است. این مجموعه شامل انواع سنگ‌های آندزیتی، ریوداسیتی، ریولیتی وگرانودیوریتی است. شکل جایگیری سنگ‌های یادشده به‌طور چیره به‌صورت مجموعه‌های آذرآواری شامل انواع توف‌ها و برش‌های آتشفشانی و روانه‌های گدازه‌ای است. در این پژوهش از انواع روشهای تحلیل طیفی مانند روش فیلترگذاری تطبیقی (MF)، روش پیش‌بینی خطی باند (LS-fit)، روش انطباق سیمای طیفی (SFF)، روش نقشه‌بردار زاویه طیفی (SAM) روی تصاویر ASTER، به‌منظور پهنه‌بندی نواحی دگرسانی استفاده شد. همچنین از روشهای تجزیه طیفی روی داده‌های ژئوفیزیک هوایی مغناطیسی به‌منظور استخراج توده‌های کم‌ژرفا و گسل‌ها استفاده شد. با تصاویر ASTER و داده‌های ژئوفیزیک هوایی، نقشة اولیة پتانسیل معدنی منطقه به‌دست آمد. برای اعتبارسنجی این نتایج، 200 نمونه از منطقه برداشت شد و نمونه‌ها به روشهای ICP، XRF، XRD، تجزیه شده و مورد مطالعه قرار گرفتند که نتابج 190 نمونه (95 درصد)، نتایج حاصل از پردازش‌های سنجش از دور و ژئوفیزیک هوایی را تأیید کردند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده همزمان از تصاویر دورسنجی و ژئوفیزیک هوایی می‌تواند به بهبود نتایج حاصل کمک کند. به همین دلیل استفاده از روشهای یادشده برای دسترسی به نتایج مناسب‌تر و با دقت بیشتر و برای انطباق نتایج داده‌ها با هم ضروری به‌نظر می‌رسد.
مجید هاشمی تنگستانی؛ لاله جعفری
چکیده
انواع روشهای کالیبراسیون بر روی داده‌های مرئی، فروسرخ نزدیک و فروسرخ موج‌کوتاه دسته داده L1B استر مربوط به منطقه افیولیتی نیریز انجام شده و به منظور معرفی روش بهینه، نتایج حاصل با دسته دادة پیش‌تر کالیبره‌شده AST-07 مقایسه شده است. مجموعه داده‌های L1B با استفاده از روشهای تصحیح جوی مطلق ATCOR-3 (تصحیح جوی و توپوگرافی) و ATCOR-2 (تصحیح جوّی) ...
بیشتر
انواع روشهای کالیبراسیون بر روی داده‌های مرئی، فروسرخ نزدیک و فروسرخ موج‌کوتاه دسته داده L1B استر مربوط به منطقه افیولیتی نیریز انجام شده و به منظور معرفی روش بهینه، نتایج حاصل با دسته دادة پیش‌تر کالیبره‌شده AST-07 مقایسه شده است. مجموعه داده‌های L1B با استفاده از روشهای تصحیح جوی مطلق ATCOR-3 (تصحیح جوی و توپوگرافی) و ATCOR-2 (تصحیح جوّی) و روشهای تصحیح جوّی نسبی IARR (میانگین بازتاب نسبی داخلی)، LR (باقیمانده لگاریتمی)، FF (پهنه مسطح)، EL (روش خطی تجربی)، DOS (کسر جسم سیاه)، AR (بازتاب ظاهری) و COS(t) (روش چاوز) کالیبره‌شدند. به منظور ارزیابی و شناسایی بهترین روش کالیبراسیون، پردازش‌های تصویر- پایه تحلیل مؤلفه اصلی و طیف- پایه نقشه‌بردار زاویه طیفی بر روی مجموعه داده‌های کالیبره‌شده اجرا و نتایج آن با نقشه زمین‌شناسی و مشاهدات میدانی مقایسه شد. طیف نمونه‌های صحرایی به عنوان عضوهای انتهایی در روش نقشه‌بردار زاویه طیفی مورد استفاده قرار گرفته و برای مقایسه نتایج، از ماتریس ارزیابی استفاده شد. نتایج نشان داد که تصویرهای کالیبره‌شده با روشهای مختلف بر اساس کاهش دقت در تفکیک و بارزسازی واحدهای سنگی به ترتیب ATCOR-3، AST-07، IARR ، LRو داده‌های خام SWIR بوده و روشهای دیگر از دقت کمی برای بارزسازی واحدهای سنگی برخوردار هستند.
خسرو ابراهیمی نصرآبادی؛ پیام روحبخش؛ سید مسعود همام؛ حسین عباس‌نیا
چکیده
محدوده اکتشافی دهن‌قلعه در فاصله حدود 300 کیلومتری جنوب باختری مشهد و 50 کیلومتری شمال باختری بردسکن قرار دارد. همچنین اینمحدوده بخشی از منطقه کانی‌سازی سولفید توده‌ای تکنار و زمین‌شناسی اصلی آن شامل کلریتسریسیتشیست، بیوتیتسریسیتشیست و سریسیتشیست همراه با توده‌های آذرین بازی و حدواسط دگرگون‌شده در حد متاگابرو- ...
بیشتر
محدوده اکتشافی دهن‌قلعه در فاصله حدود 300 کیلومتری جنوب باختری مشهد و 50 کیلومتری شمال باختری بردسکن قرار دارد. همچنین اینمحدوده بخشی از منطقه کانی‌سازی سولفید توده‌ای تکنار و زمین‌شناسی اصلی آن شامل کلریتسریسیتشیست، بیوتیتسریسیتشیست و سریسیتشیست همراه با توده‌های آذرین بازی و حدواسط دگرگون‌شده در حد متاگابرو- دیوریت و متادیوریت همگی متعلق به سازند تکنار است که این سازند توسط توده‌های آذرین نیمه‌ژرف حدواسط کمی دگرگون‌شده با بافت پورفیری شاملمتاهورنبلند کوارتزمونزونیت پورفیری، متاهورنبلند کوارتزمونزودیوریت پورفیری،متاهورنبلند مونزودیوریت پورفیری، متاکوارتز مونزونیت پورفیری و متاهورنبلند کوارتزمونزوسینیت پورفیری مورد نفوذ قرار گرفته است. کلیه واحدها تحت تأثیر دگرسانی متوسط تا شدید قرار گرفتهاند و کانی‌های سولفیدی آنها از جمله پیریت در اثر اکسایش به اکسیدهای آهن ثانویه تبدیل شده‌اند. پیش از عملیات صحرایی، پردازش داده‌های سنجنده ETM+ وASTER با روشهاینسبتهای باندی، تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی استاندارد و انتخابی و در پایان نقشه‌برداری زاویه طیفی، به عنوان یک روش موفق برای تفکیک دقیقتر کانی‌های دگرسان انجام شد که منجر به بارزسازی پهنههای دگرسانی هماتیتی، کلریتی، اپیدوتی، سریسیتی و سیلیسی در محدوده مطالعاتی شد و صحت پردازش صورتگرفته با مطالعات بعدی صحرایی، سنگ‌نگاری و کانه‌نگاری به اثبات رسید.
فیض اله معصومی؛ حجت اله رنجبر
چکیده
منطقه مورد بررسی بخشهایی از کمربند آتشفشانی- رسوبی دهج- ساردوئیه و کمربند افیولیتی در نیمه شمالی نقشه 1:100000 بافت را شامل می‌شود. هدف از انجام این پژوهش استفاده از تصاویر چندطیفی سنجنده‌های ASTER و ETM+ به منظور تعیین مناطق دگرسان شده با به کارگیری روشهای مختلف پردازش تصویر است. برای تفکیک زونهای دگرسان شده از ترکیب ...
بیشتر
منطقه مورد بررسی بخشهایی از کمربند آتشفشانی- رسوبی دهج- ساردوئیه و کمربند افیولیتی در نیمه شمالی نقشه 1:100000 بافت را شامل می‌شود. هدف از انجام این پژوهش استفاده از تصاویر چندطیفی سنجنده‌های ASTER و ETM+ به منظور تعیین مناطق دگرسان شده با به کارگیری روشهای مختلف پردازش تصویر است. برای تفکیک زونهای دگرسان شده از ترکیب دروغین رنگی نسبت‌های باندی تصاویر استر استفاده شد و زونهای فیلیک و پروپیلیتیک شناسایی شدند. ترکیب دروغین رنگی تصاویر استر برای جداسازی مناطق دگرسان شده از مناطق کربناتی بسیار مناسب بود. روش دیگر برای جداسازی مناطق دگرسان شده از رگههای کربناتی استفاده از تجزیه مؤلفه‌های اصلی بود. این تجزیه بر روی داده‌های محدوده کوتاه موج فروسرخ استر صورت گرفت و با استفاده از یک ترکیب دروغین رنگی به صورت (PC2, PC3, -PC4) این مناطق از یکدیگر تفکیک شدند. از روش نقشه‌بردار زاویه طیفی نیز برای شناسایی کانی‌های مناطق دگرسان شده مانند مسکوویت، کلریت، اپیدوت استفاده شد. نمونه‌برداری از مناطق دگرسان شده و تجزیه نمونه‌ها نشان داد که می‌توان از این روش برای شناسایی کانی‌های مناطق دگرسان شده در صورتی که دارای گسترش کافی در سطح زمین باشند، استفاده نمود.
ملیحه عباس زاده؛ اردشیر هزارخانی
چکیده
منطقه رابر در 160 کیلومتری جنوب کرمان و 40 کیلومتری خاور بافت واقع است. با توجه به وجود شواهدی حاکی از کانی‌سازی مس پورفیری در این ناحیه و بویژه قرارگیری این ناحیه در نوار آتشفشانی ارومیه- دختر که ده‌ها استوک پورفیری را در خود جای داده است، شناسایی نواحی امید بخش معدنی و تهیه نقشه پتانسیل کانی‌زایی مس پورفیری در این منطقه ضروری است. ...
بیشتر
منطقه رابر در 160 کیلومتری جنوب کرمان و 40 کیلومتری خاور بافت واقع است. با توجه به وجود شواهدی حاکی از کانی‌سازی مس پورفیری در این ناحیه و بویژه قرارگیری این ناحیه در نوار آتشفشانی ارومیه- دختر که ده‌ها استوک پورفیری را در خود جای داده است، شناسایی نواحی امید بخش معدنی و تهیه نقشه پتانسیل کانی‌زایی مس پورفیری در این منطقه ضروری است. از این رو، مناطق کانی‌سازی احتمالی و یا هاله‌های دگرسانی مرتبط با کانی‌سازی مس پورفیری در منطقه مورد مطالعه، شناسایی شد. در این مقاله، با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای سنجنده ASTER و به‌کارگیری روش‌هایی چون نسبت باندی، تجزیه مؤلفه اصلی (PCA)، تجزیه مؤلفه اصلی انتخابی (Crosta)، بهره‌گیری از اطلاعات زمین‌شناسی استخراج شده از نقشه 1:100000 بافت و با تکیه بر تئوری‌های فلززایی و مدل‌های کانی‌سازی مس پورفیری، تصاویر و نقشه‌های فراوانی کانی‌های رسی موجود در منطقه تهیه شد که به‌عنوان یکی از شواهد کانی‌سازی مس پورفیری مطرح هستند. با به‌کارگیری روش نسبت باندی، نواحی دگرسان شده و بکر از هم جدا و همچنین سنگ‌شناسی منطقه، حدود کانسار مس پورفیری و کانی‌های شاخصی چون کائولینیت، آلونیت و ایلیت در منطقه شناسایی شد. با استفاده از تجزیه مؤلفه اصلی انتخابی، نقشه فراوانی کانی‌های رسی شاخص در منطقه رابر تهیه و نواحی امید بخش و آماده برای کانی‌سازی مس پورفیری در منطقه مورد مطالعه، شناسایی شد. قرارگیری نشانه معدنی پی‌نگین در محدوده معرفی شده، نشان‌دهنده میزان دقت و کارایی روش تجزیه مؤلفه اصلی انتخابی بر روی داده‌های ماهواره ای ASTER برای ثبت و جدایش نواحی دگرسان‌شده است.
سیدمسعود مسعودی؛ فاطمه فریدونی؛ علی اکبر متکان
چکیده
در این پژوهش برای نخستین بار پومیس‌های پیرامون قله دماوند با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای IRS، Aster، ETM+ و مدل رقومی ارتفاع (DEM) مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا تصحیحات اتمسفری، توپوگرافی و هندسی بر روی داده‌های ماهواره‌ای انجام شد. پس از عملیات پیش پردازش (Preprocessing) روشهای تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، تبدیل رنگ IHS، ترکیبات ...
بیشتر
در این پژوهش برای نخستین بار پومیس‌های پیرامون قله دماوند با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای IRS، Aster، ETM+ و مدل رقومی ارتفاع (DEM) مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا تصحیحات اتمسفری، توپوگرافی و هندسی بر روی داده‌های ماهواره‌ای انجام شد. پس از عملیات پیش پردازش (Preprocessing) روشهای تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، تبدیل رنگ IHS، ترکیبات رنگی دروغین (FCC)، عامل شاخص بهینه(OIF) و طبقه‌بندی نظارت شده (Supervised classification) به کارگرفته شد. ترکیب باندهای ETM+ در آشکارسازی معادن پومیس توانایی بالایی دارد. توانایی تصویر PAN در تشخیص جاده‌ها و سینه‌کارهای معدنی و نیز در ترکیب دقت مکانی با محدوده مرئی و فراسرخ(مادون قرمز) نزدیک (VNIR) سنجنده Aster بهتر از سنجنده ETM+بوده است. روشهای IHS و PCA تقریبا" به طور یکسان نواحی پومیسی و تراکی‌آندزیتی را آشکارسازی می‌نماید. محدوده طیفی VNIR با توجه به شدت روشنایی بیشتر و تغییرات توپوگرافی و پوشش گیاهی، مناسب نبوده و باعث تداخل کلاس‌ها می‌شوند. در مجموع، برای بیشتر سنگ‌ها محدوده طیفی فراسرخ متوسط ( SWIR ) بیشترین کارآیی را در مقایسه با محدوده طیفی VNIR دارد. استفاده از DEM برای جداسازی زمین‌های کم شیب که محل انباشت پومیس‌های ریزشی هستند، در مناطق شمالی و خاوری و برخی از نواحی جنوبی قله مؤثر بوده است. به علت محدود بودن تعداد پیکسل‌های نمونه‌برداری، الگوریتم مورداستفاده در طبقه‌بندی نظارت شده، روش زاویه طیفی(SAM) است. در نهایت، پراکنش پومیس در چارچوب نقشه پتانسیل پومیس ارائه شد. با محاسبه سطوح همپوشانی لایه سازند زمین‌شناسی مؤثر با محدوده‌های سینه‌کارهای معدنی استخراج شده از تصویر PAN مقدار این همپوشانی 93 در صد به دست آمد.
