سنگ شناسی
فرزانه ولی نسب زرنق؛ محسن مؤید؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی
چکیده
در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگهای آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شد‌ه‌اند. کانی‌های کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز به‌صورت درشت‌بلور در این سنگ‌ها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسن‌ها در سنگهای ...
بیشتر
در استان آذربایجان غربی و شمال شهرستان ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگهای آتشفشانی برونزد دارند. این مجموعه آتشفشانی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شد‌ه‌اند. کانی‌های کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز به‌صورت درشت‌بلور در این سنگ‌ها حضور دارند. مطالعات شیمی کانی، نوع پیروکسن‌ها در سنگهای مورد مطالعه را دیوپسید معرفی میکنند. این پیروکسن‌ها عدد منیزیم بالایی (0/87 تا 0/99) دارند. نمودارهای تعیین سری ماگمایی و زمینساختی نشان می‌دهد که ماگمای بازالتی سازنده کلینوپیروکسن‌های مورد مطالعه ترکیب قلیایی داشته و در یک محیط درونصفحهای تشکیل شد‌ه‌اند. نتایج دما-فشارسنجی روی کلینوپیروکسنها نشانگر دمای تبلور بین 1100-1250 درجه سانتیگراد، فشار 3-9 کیلوبار و تبلور در آشیانه ماگمایی واقع در ژرفای حدود 22 کیلومتری است.
سنگ شناسی
محسن مؤید؛ فرزانه ولی نسب زرنق؛ احمد جهانگیری؛ حسین عزیزی
چکیده
در نواحی شمال ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگهای ولکانیکی برونزد دارند. دگرگونی در حد رخساره شیست سبز سنگهای ولکانیکی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. این مجموعه ولکانیکی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شد‌ه‌اند. گدازه‌های این واحد، واحد سنگی کامبرین و هم‌ارز لشگرک را پوشانده و به‌طور ...
بیشتر
در نواحی شمال ماکو، رخنمون‌های ناپیوسته‌ای از سنگهای ولکانیکی برونزد دارند. دگرگونی در حد رخساره شیست سبز سنگهای ولکانیکی منطقه را تحت تأثیر قرار داده است. این مجموعه ولکانیکی بایمودال بوده و از گدازه و سنگهای آذرآواری اسیدی و بازیک تشکیل شد‌ه‌اند. گدازه‌های این واحد، واحد سنگی کامبرین و هم‌ارز لشگرک را پوشانده و به‌طور پیشرونده به‌وسیله واحد دولومیتی دونین پوشیده می‌شوند. داده‌های ژئوشیمیایی سنگهای متابازیک و متاریولیتی بیانگر ماهیت انتقاالی تا قلیایی ماگمای اولیه بوده و الگوی REE آنها دارای شیب منفی بوده و نسبت LREE/HREE در آنها بالا می‌باشد. غنی‌شدگی مشخصی در عناصر HFS دیده می‌شود. سنگهای متاریولیتی مشابه ریولیت‌های مناطق ریفتی (A1-Type) می باشند. داده‌های ژئوشیمیایی حاکی از آن است که سنگهای مورد مطالعه حاصل تبلور تفریقی یک ماگمای بازیک همراه با آلایش پوسته‌ای بوده و به‌عبارتی دارای ارتباط ژنتیکی بوده و از یک ماگمای واحد منشأ گرفته‌اند. ماگمای سازنده سنگهای مورد مطالعه از ذوب بخشی 3-10 درصدی یک منشأ گوشته‌ای غنی شده گارنت پریدوتیتی در یک محیط کششی کافتی درون قاره‌ای تشکیل شده است. این جایگاه با محیط کششی کافتی حاکم بر سایر نقاط ایران در پالئوزوئیک پیشین در مراحل آغازین تشکیل و گسترش پالئوتتیس سازگار است.
اصغر اصغری مقدم؛ الهام فیجانی
چکیده
منطقة ماکو در شمال باختر ایران و شمال استان آذربایجان غربی قرار دارد. مهمترین منابع آبی موجود در این منطقه را آب زیرزمینی تشکیل می‌دهد، و بخش عظیمی از مصارف شرب و کشاورزی و صنعتی را در این مناطق تأمین می‌کند. هدف از این تحقیق، مطالعة هیدروشیمی، ارتباط هیدروژئولوژی آبخوانهای بازالتی و کارستی، بررسی بی‌هنجاریهای ...
بیشتر
منطقة ماکو در شمال باختر ایران و شمال استان آذربایجان غربی قرار دارد. مهمترین منابع آبی موجود در این منطقه را آب زیرزمینی تشکیل می‌دهد، و بخش عظیمی از مصارف شرب و کشاورزی و صنعتی را در این مناطق تأمین می‌کند. هدف از این تحقیق، مطالعة هیدروشیمی، ارتباط هیدروژئولوژی آبخوانهای بازالتی و کارستی، بررسی بی‌هنجاریهای هیدروشیمیایی موجود در آبهای زیرزمینی، تعیین منشأ آنها و ارائة روشهای مناسب برای کاهش این بی‌هنجاریهاست. به این منظور، علاوه بر جمع آوری اطلاعات تجزیه شیمیایی از منابع و سازمانهای مختلف، 72 نمونة آب نیز از چشمهها و چاههای موجود در منطقه در دو بازة زمانی پرآبی و کمآبی جمعآوری و تجزیه شیمیایی شدند. نتایج به‌دست آمده، بی‌هنجاری فلوئور را در منطقه نشان دادند. به منظور بررسی دقیق هیدروشیمی منطقه و منشأ بی‌هنجاریهای موجود از روشهای ترسیمی و موازنه جرم استفاده شد که هر دو روش، منشأ آذرین این بی‌هنجاریها را نشان دادند و ارتباط هیدروژئولوژی آبخوانهای کارستی و بازالتی موجود در منطقه را تأیید کردند. مطالعات سنگ‌شناختی وجود شرایط تشکیل کانی فلوئوروآپاتیت در بازالتهای منطقه و منشأ فلوئور و آپاتیتی، غلظت بالای فلوئور در آنها را نشان می‌دهد. از روشهای متداول برای حذف یون فلوئور، مناسبترین روشها در منطقة مطالعاتی، جذب فلوئور به وسیله Defluoron2 و تبادل یون کلر با فلوئور توسط رزین آنیونی پیشنهاد می‌شود.
صمد علیپور
چکیده
غار آبی یاریم قیه در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه دارای آب زلال و کاملاً شفاف است. بارندگی میانگین ناحیه 250 میلی‌متر در سال و با دمای میانگین سالانهC° 9 در اقلیم نیمه خشک قرار دارد. دمای أب درون غارC° 5/9 درجه و دمای درون آنC° 9 است. دوره یخبندان از آبان تا فروردین و طول روزهای یخبندان 108 روز در سال است. سنگهای در برگیرنده ...
بیشتر
غار آبی یاریم قیه در نقطه صفر مرزی ایران و ترکیه دارای آب زلال و کاملاً شفاف است. بارندگی میانگین ناحیه 250 میلی‌متر در سال و با دمای میانگین سالانهC° 9 در اقلیم نیمه خشک قرار دارد. دمای أب درون غارC° 5/9 درجه و دمای درون آنC° 9 است. دوره یخبندان از آبان تا فروردین و طول روزهای یخبندان 108 روز در سال است. سنگهای در برگیرنده آن الیگوسن - میوسن اما خود غار بسیار جوان ودر مراحل ابتدایی تشکیل خود می‌باشد. غار با حجم 9600 متر مکعب از دو بخش خشک با مساحت 631 متر مربع و بخش آبدار با حجم 4700 متر مکعب و ژرفای 4 تا 6 مترتشکیل شده است. ساختار غار شامل یک فروچاله در سطح بالایی و ساختار گسلی در داخل است. ارتفاع سقف آن 10 متر اما در بعضی نقاط دراثر سقوط دارای چندین متر افتادگی است. آزمایش میکروبی و شیمیایی نشان می‌دهد که آب غار عاری از هر نوع آلودگی میکروبی بوده و قابل شرب است. pH آب آن 36/7 و فلوئور آن در مقایسه با فلوئور بالا درآبهای این ناحیه که تا ( (ppm 5/4 اندازه‌گیری شده، (ppm) 7/1 است که در دامنه مجاز برای شرب قرار می‌گیرد. در مجاورت غار، تالاب یاریم قیه با وسعتی حدود 5 کیلومتر مترمربع در خاور غار واقع شده است. ارتفاع سطح آب آن 1414 متر ودر مقایسه با ارتفاع1410 متری سطح آب داخل غار 2 متر بالاتر است. اگر چه در شبانه روز 500 متر مکعب آب از غار برداشت می‌گردد اما این برداشت، تغییری در ارتفاع سطح آب غار ایجاد نمی کند. ترازیابی ارتفاع آب غار و تالاب نشان می‌دهد که گرادیان هیدرولیکی آب از تالاب به طرف غار است و با توجه به اینکه هیچ آب دیگری به غار وارد نمی‌شود لذا غار به طور دائم و مستقیم از تالاب تغذیه می‌شود. غار یاریم قیه فاقد جلوه های زیبای معمول در غارهای با کاربری گردشگری است. لذا برای حفظ کیفیت آب غار از هر نوع آلودگی زیست محیطی و ثابت نگهداشتن رابطه اکوسیستم غار و تالاب بر اساس رده بندیهای استاندارد، باید دسترسی به آن جز در موارد علمی و بازدیدهای ویژه محدود گردد.
