رسوب شناسی
زینب شیخ الاسلامی؛ محمود رضا مجیدی فرد؛ سید محسن آل علی؛ محمد جوانبخت؛ مرتضی طاهرپور خلیل آباد
چکیده
رخنمون منحصر به فرد پی‌سنگ حوضه رسوبی کپه داغ (دنباله پی‌سنگ هرسی‌نین توران با پوسته قاره‌ای توران) در منطقه آق‌دربند در شمال خاور ایران دیده شده است. دومین سازند از گروه آق‌در بند در این منطقه، به نام سازند نظرکرده می باشد که با سنگ‌شناسی کربناته –شیلی (در بخش زیرین و کربناته در بخش بالایی) شناخته می‌شود. سازند نظرکرده به سن ...
بیشتر
رخنمون منحصر به فرد پی‌سنگ حوضه رسوبی کپه داغ (دنباله پی‌سنگ هرسی‌نین توران با پوسته قاره‌ای توران) در منطقه آق‌دربند در شمال خاور ایران دیده شده است. دومین سازند از گروه آق‌در بند در این منطقه، به نام سازند نظرکرده می باشد که با سنگ‌شناسی کربناته –شیلی (در بخش زیرین و کربناته در بخش بالایی) شناخته می‌شود. سازند نظرکرده به سن آنیزین در قسمت زیرین با یک مرز تدریجی بر روی سازند سفیدکوه به سن اسکیتین پسین و در قسمت بالایی با یک مرز مشخص در زیر سازند سینا به سن لادی‌نین قرار می‌گیرد. در این پژوهش، چهار برش به منظور انجام مطالعات سنگ‌نگاری، چینه‌نگاری سکانسی، تعیین ریز رخساره‌ها و محیط رسوبی سازند نظرکرده اندازه گیری ، 200 نمونه برداشت و حدود 100 مقطع نازک تهیه شده است. 11 ریز رخساره کربناته به‌همراه 1رخساره هیبریدی و 2 رخساره آواری شناسایی شده در این سازند متعلق به محیط‌های لاگون، شول و دریای باز هستند. با توجه به نتایج به‌دست آمده در این بررسی، محیط نهشته شدن سازند نظر کرده، یک محیط حد واسط بین سازند سقیدکوه (رمپ کربناته) در زیر و سازند سینا (شلف حاشیه‌دار) در بالا می‌باشد، از این رو، محیط رسوبی این سازند گذر از یک رمپ کربناته به شلف حاشیه‌دار می‌باشد. وجود رخساره‌های سیلیسی آواری و هیبریدی نشان‌دهنده فعالیت‌های زمین‌ساختی در زمان نهشته شدن این سازند هستند. وجود افق کنگلومرایی منومیکتیک و درون‌حوضه‌ای در انتهای برخی از برش‌ها نیز گویای تغییرات شیب کف حوضه و ایجاد رخساره‌های ریزشی است. نوسانات سطح آب دریا در برش‌های A, B, C, D در مقایسه با منحنی تغییرات سطح آب دریا در زمان آنیزین (تریاس میانی)، نشان‌دهنده وجود یک سکانس رسوبی رده سوم می‌باشند که با یک مرز از نوع غیر فرسایشی SB2در زیر و در بالای برش‌های A, B, C, D قابل شناسایی می‌باشد.
رسوب شناسی
کیوان احزن؛ نادر کهنسال قدیم وند؛ سید محسن آل علی؛ داود جهانی
چکیده
سازند جهرم (پالئوسن-ائوسن میانی) یکی از مخازن مهم در حوضه نفتی زاگرس و خلیج فارس است. این سازند در میدان بینالود در خلیج فارس با ستبرای 660 متر از سنگ های آهکی و دولومیتی تشکیل شده است. در این پژوهش چینه نگاری سکانسی سازند جهرم و فرآیندهای دیاژنزی موثر بر کیفیت مخزنی این سازند در میدان نفتی بینالود مورد مطالعه قرار گرفت. نهشته های سازند ...
بیشتر
سازند جهرم (پالئوسن-ائوسن میانی) یکی از مخازن مهم در حوضه نفتی زاگرس و خلیج فارس است. این سازند در میدان بینالود در خلیج فارس با ستبرای 660 متر از سنگ های آهکی و دولومیتی تشکیل شده است. در این پژوهش چینه نگاری سکانسی سازند جهرم و فرآیندهای دیاژنزی موثر بر کیفیت مخزنی این سازند در میدان نفتی بینالود مورد مطالعه قرار گرفت. نهشته های سازند جهرم شامل تناوبی از سنگ آهک کریستالین و دولومیت می باشد که با مرز ناپیوسته در زیر سازند آسماری و بالای سازند تاربور قرار دارد. بررسی مقاطع نازک منجر به شناسایی 11 ریز رخساره گردید که در چهار کمربند رخساره ای نهشته شده اند. مهم ترین فرایندهای دیاژنزی که در این سازند مشاهده شد عبارتند از: آشفتگی زیستی، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، انحلال، تخلخل و تشکیل شکستگی ها که در این میان آشفتگی زیستی و سیمان انیدریتی باعث کاهش کیفیت مخزنی و دولومیتی شدن، انحلال و تخلخل های ثانویه منجر به بهبود کیفیت مخزنی گردیده است. بیشتر رخساره های سازند جهرم گل پشتیبان هستند و تخلخل اولیه بسیار ناچیزی دارند. بررسی های چینه نگاری سکانسی منجر به شناسایی یک سکانس رسوبی رده سوم با مرز سکانسی از نوع اول برای نهشته های سازند جهرم گردید.
رسوب شناسی
سمیرا اکبرزاده؛ عبدالحسین امینی؛ وحید توکلی؛ خسرو حیدری
چکیده
سازند آسماری به سن الیگو- میوسن یکی از مهم‌ترین سنگ‌های مخزن در میدان‌های نفتی فروافتادگی دزفول به شمار می‌آید. این مطالعه به تفسیر محیط رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازند آسماری در میدان کارون با استفاده از تغییرات ریزرخساره‌ها، تغییر در ریخت‌شناسی نگاره گاما و تغییر در غلظت عناصر توریم، پتاسیم و اورانیوم نگاره طیف‌سنج اشعه ...
بیشتر
سازند آسماری به سن الیگو- میوسن یکی از مهم‌ترین سنگ‌های مخزن در میدان‌های نفتی فروافتادگی دزفول به شمار می‌آید. این مطالعه به تفسیر محیط رسوبی و چینه‌نگاری سکانسی سازند آسماری در میدان کارون با استفاده از تغییرات ریزرخساره‌ها، تغییر در ریخت‌شناسی نگاره گاما و تغییر در غلظت عناصر توریم، پتاسیم و اورانیوم نگاره طیف‌سنج اشعه گاما پرداخته است. نتایج حاصل از آنالیز ریزرخساره‌ای منجر به شناسایی 1 ریزرخساره تبخیری، 9 ریزرخساره کربناته و 1 ریزرخساره مختلط گردید. از نسبت دو عنصر توریم به اورانیوم جهت بررسی شرایط اکسیدان و احیا استفاده شد. بررسی گسترش زمانی ریزرخساره‌ها در چارچوب چینه نگاری سکانسی منجر به شناسایی سه سکانس رسوبی رده سوم گردید. بررسی تغییرات نگاره در سطوح زمانی بیانگر روندکاهشی نگاره گاما در مرزهای سکانسی و روند افزایشی آن در سطوح حداکثر غرقابی دارد. پنج ریخت‌شناسی جعبه‌ای به سمت چپ، جعبه‌ای به سمت راست، زنگوله‌ای دندانه‌دار، قیفی دندانه‌دار و دندانه‌دار خطی در بخش‌های مختلف توالی مورد مطالعه شناسایی گردید. انطباق این ریخت‌شناسی با یافته‌های چینه‌نگاری سکانسی منجر به ارتباط شکل جعبه‌ای به سمت چپ با دسته رخساره‌های ترازپایین، اشکال زنگوله‌ای دندانه‌دار و جعبه‌ای به سمت راست با دستۀ رخساره تراز پیشرونده و شکل قیفی دندانه‌دار با دسته رخساره ترازبالا شده است.
رسوب شناسی
افشین زهدی
چکیده
در این مطالعه، برای نخستین بار سازند روته در غرب زنجان (برش آق‌بلاغ) از دیدگاه چینه‌شناسی و تاریخچه رسوبگذاری ارزیابی شده است. این نهشته‌ها به ضخامت 102 متر از سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی و به میزان کمتر شیل‌های آهکی نازک لایه تشکیل شده است. این توالی رسوبی با یک ناپیوستگی هم‌شیب بر روی ماسه‌سنگ‌های کوارتزی سازند دورود قرار گرفته و ...
بیشتر
در این مطالعه، برای نخستین بار سازند روته در غرب زنجان (برش آق‌بلاغ) از دیدگاه چینه‌شناسی و تاریخچه رسوبگذاری ارزیابی شده است. این نهشته‌ها به ضخامت 102 متر از سنگ آهک، سنگ آهک دولومیتی و به میزان کمتر شیل‌های آهکی نازک لایه تشکیل شده است. این توالی رسوبی با یک ناپیوستگی هم‌شیب بر روی ماسه‌سنگ‌های کوارتزی سازند دورود قرار گرفته و در بالا توسط افق لاتریتی-بوکسیتی به سنگ آهک‌های ورمیکوله‌دار سازند الیکا ختم می‌شود. اجزاء اصلی تشکیل دهنده سازند روته شامل انواع مختلف جلبک‌ها، فرامینیفرهای بنتیک کوچک و به میزان کمتر قطعات خارپوست و براکیوپود می‌باشد. بر مبنای مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی تعداد 8 رخساره رسوبی در سازند روته شناسایی شده است. این رخساره‌ها با توجه به انواع ذرات، بافت و محتوای فسیلی بیانگر یک محیط دریایی کم‌عمق در زمان رسوبگذاری سازند روته در حاشیه جنوبی غیر فعال پالئوتتیس می‌باشند. نبود رسوبات دوباره نهشته شده نظیر توربیدایت‌ها، وجود میکرایت در اکثر رخساره‌ها، نبود رخساره‌های ریفی و تغییرات تدریجی رخساره‌ها نشان می‌دهد که نهشته‌های کربناته سازند روته به احتمال قوی در یک پلت‌فرم کربناته از نوع رمپ تشکیل شده است. به دلیل فراوانی و تنوع انواع مختلف جلبک‌ها و فرامینیفرهای بنتیک، سازند روته را می‌توان یک سیستم رمپ کربناته با فراوانی جلبک و فرامینیفر بنتیک نامید. مشاهدات صحرایی، آنالیز رخساره‌ها و مطالعات چینه‌نگاری سکانسی منجر به شناسایی یک سکانس رسوبی رده سوم در سازند روته شده است. سکانس رسوبی توسط مرزهای سکانسی نوع 1 از ماسه‌سنگ‌های کوارتزی سازند دورود در پایین و افق لاتریتی-بوکسیتی بین سازندهای روته و الیکا تفکیک می‌شود
چینه شناسی و فسیل شناسی
سمیه بهارلوئی یانچشمه؛ ابراهیم قاسمی نژاد؛ حسین رحیم پور بناب؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش تحت الارضی پرمو تریاس در چاه لاوان 3 از میدان گازی لاوان با 85 متر ضخامت شامل توالی هایی از سنگ آهک دولومیتی و دولواستون آهکی همراه با انیدریت برای بخش بالایی سازند دالان و 154 متر ضخامت شامل دولواستون و دولواستون آهکی با میان لایه هایی از انیدریت برای سازند کنگان می باشد. در این مطالعه 116 گونه متعلق به 55 جنس از روزنداران شناسایی شد ...
بیشتر
برش تحت الارضی پرمو تریاس در چاه لاوان 3 از میدان گازی لاوان با 85 متر ضخامت شامل توالی هایی از سنگ آهک دولومیتی و دولواستون آهکی همراه با انیدریت برای بخش بالایی سازند دالان و 154 متر ضخامت شامل دولواستون و دولواستون آهکی با میان لایه هایی از انیدریت برای سازند کنگان می باشد. در این مطالعه 116 گونه متعلق به 55 جنس از روزنداران شناسایی شد که به زیست زون های Charliella altineri- Paraglobivalvulina mira- Dagmarita chanackchiensis Assemblage zone به سن جلفین (Dzhulfian) و Claraia aurita- Spirorbis phlyctaena Assemblage zone به سن آنیزین (Anisian) تقسیم شدند. در این مطالعه 9 میکروفاسیس اصلی برای بخش بالایی سازند دالان و 13 میکروفاسیس اصلی برای سازند کنگان با زیر محیط های سابخا، پهنه کشندی، لاگون، پشته های زیر دریایی و دریای باز که در یک پلاتفرم کربناته دریایی کم عمق بصورت رمپ هموکلینال نهشته شده اند، شناسایی گردید که بر پایه تغییرات رخساره ها و الگوی برانباشت عمودی، پیش نشینی و پس نشینی رسوبات و همچنین هم ارزی با پرتو گاما به دو سکانس رسوبی رده سوم برای بخش بالایی سازند دالان و دو سکانس رسوبی رده سوم برای سازند کنگان شامل بردو دسته رسوبی TST و HST قابل تقسیم است و می‌توان آن را در مقیاس جهانی با بخش بالایی سوپرسکانس آبساروکا قابل قیاس دانست.
نادر کهنسال قدیم وند؛ شیما قلی پوری؛ محمودرضا مجیدی‌فرد
چکیده
سازند مبارک به سن کربونیفر پیشین در دو برش آرو و سیدآباد واقع در یال جنوبی تاقدیس آیینه ورزان- دلیچای در خاور تهران مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با هدف تعیین ریزرخساره‌ها، تفسیر محیط‌های رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند مبارک صورت گرفته است. در برش آرو و سیدآباد این سازند به ترتیب با ستبرای 133 متر و 65 متر شامل سنگ‌آهک ...
بیشتر
سازند مبارک به سن کربونیفر پیشین در دو برش آرو و سیدآباد واقع در یال جنوبی تاقدیس آیینه ورزان- دلیچای در خاور تهران مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با هدف تعیین ریزرخساره‌ها، تفسیر محیط‌های رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند مبارک صورت گرفته است. در برش آرو و سیدآباد این سازند به ترتیب با ستبرای 133 متر و 65 متر شامل سنگ‌آهک با میان لایههای شیل و مارن بوده و بر اساس ویژگیهای سنگچینهای به چند واحد سنگی تقسیم شده است. در این برش‌ها سازند مبارک با یک ناپیوستگی فرسایشی بر روی سازند جیرود قرار گرفته و به صورت ناپیوسته و هم‌شیب توسط سازند دورود پوشیده شده است. بر اساس یافته‌های رسوبی و مطالعات سنگ‌نگاری، 10 رخساره مربوط به چهار کمربند رخساره‌ای ساحلی/ جزرومدی، تالاب، سد/ برجستگیهای ماسهای و دریای باز شناسایی شده است. این رخساره‌ها در یک پلت‌فرم کربناته از نوع رمپ هم‌شیب نهشته شده‌اند. تغییرات عمودی رخساره‌ها نشان دهنده وجود دو سکانس رسوبی در این نهشته‌ها است.
مظاهر یاوری؛ مهدی یزدی؛ محمدحسین آدابی؛ هرمز قلاوند
چکیده
سازند داریان در حوضه زاگرس در دو سیستم رسوبی مختلف نهشته شده اند. در بعضی مقاطع دارای توالی کربناته کم عمق همراه با اربیتولیناها و جلبک، و در برخی دیگر توالی کربناته کم عمق همراه با شیل‌ها و مارن‌های پلاژیک است. سازند داریان در برش‌های سطحی کوه گدوان (گدایون) و کوه بانش واقع در شمال گسل زاگرس مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات پتروگرافی ...
بیشتر
سازند داریان در حوضه زاگرس در دو سیستم رسوبی مختلف نهشته شده اند. در بعضی مقاطع دارای توالی کربناته کم عمق همراه با اربیتولیناها و جلبک، و در برخی دیگر توالی کربناته کم عمق همراه با شیل‌ها و مارن‌های پلاژیک است. سازند داریان در برش‌های سطحی کوه گدوان (گدایون) و کوه بانش واقع در شمال گسل زاگرس مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات پتروگرافی و آنالیز رخساره‌ها منجر به شناسایی میکروفاسیس های مختلف گردید. این میکروفاسیس‌ها در ۵ کمربند رخساره‌ای شامل لاگون، سد، دریای باز کم عمق، شیب قاره و دریای عمیق و در یک محیط رمپ کربناته تک شیب و حوضه اینتراشلف نهشته شده‌اند. تغییرات سطح آب دریا در زمان رسوب گذاری سازند داریان منجر به تشکیل سه سکانس رسوبی کامل رده سوم با مرزهای نوع اول و نوع دوم گردیده است. این سکانس‌ها بر اساس آنالیز رخساره‌ها، تجمع و نوع مجموعه جانوری، لاگهای الکتریکی گاما و اورانیوم و شناسایی الگوی انباشتگی پیشرونده و پسرونده رسوبات شناسایی گردید. مرز انتهایی سکانس سوم در هر دو برش از نوع اول بوده و بقیه مرز‌ها از نوع دوم می‌باشد. سطوح تغییرات سطح آب دریا درنهشته های سازند داریان با پلیت عربی مقایسه گردیده است. نوسانات سطح آب دریا درزمان نهشته شدن سازند داریان کمتر تحت عوامل درون حوضه ای بوده و بیشتر از تغییرات ناحیه ای بخصوص پلت فرم عربی تبعیت کرده است.
