زمین ساخت
محمد حسین تحریری؛ حمید صفاری
چکیده
سامانه گسلی درونه با بیش از 700 کیلومتر طول، پس از گسل اصلی زاگرس، به عنوان بزرگ‌ترین گسل ایران شناخته می‌شود. در این پژوهش، این سامانه گسلی به 3 بخش اصلی تقسیم شده است زیرا سازوکار بخش‌های مختلف آن متفاوت است. بخش باختری دارای سازوکار امتدادلغز چپبر با مؤلفه معکوس، بخش میانی امتدادلغز چپبر و بخش خاوری با سازوکار معکوس گزارش شده ...
بیشتر
سامانه گسلی درونه با بیش از 700 کیلومتر طول، پس از گسل اصلی زاگرس، به عنوان بزرگ‌ترین گسل ایران شناخته می‌شود. در این پژوهش، این سامانه گسلی به 3 بخش اصلی تقسیم شده است زیرا سازوکار بخش‌های مختلف آن متفاوت است. بخش باختری دارای سازوکار امتدادلغز چپبر با مؤلفه معکوس، بخش میانی امتدادلغز چپبر و بخش خاوری با سازوکار معکوس گزارش شده است. در پژوهش حاضر، پارامترهای لرزه‌خیزی و تغییرات زمانی و مکانی آنها در امتداد این سامانه گسلی با استفاده از دادههای لرزه‌ای جمعآوری شده از سال 1980 تا 2023 میلادی و بر اساس روش بیشینه تمایل مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. در این راستا تغییرات زمانی پارامتر b دو افت قابل توجه را نشان میدهد که نشانگر دو زلزله نسبتا قوی تربت حیدریه در سال 2010 و زلزله فریمان در سال 2017 میباشد. بهرغم این که هنوز جامعه علمی قادر به پیش بینی دقیق زمین‌لرزه نشده است، اما با توجه به روش مورد مطالعه و با پایش وتحلیل مستمر پارامترهای مختلف زمین‌لرزه به ویژه پارامتر b، پیشیابی وقوع زمینلرزههای محتمل دور از انتظار نیست.
حمیده امینی؛ مرتضی فتاحی؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
گسل درونه دومین گسل طولانی ایران (پس از گسل معکوس اصلی زاگرس) است. طول تقریبی این گسل حدود 700 کیلومتر است که از مرز ایران و افغانستان در خاور ایران تا نزدیک مرکز ایران امتداد دارد. با وجود درازای زیاد، قرارگیری در پهنه برخورد دو صفحه عربستان- اوراسیا و داشتن قابلیت لرزه‌خیزی بالا (به سبب حضور جابه‌جایی‌هایی در میان نهشته‌های ...
بیشتر
گسل درونه دومین گسل طولانی ایران (پس از گسل معکوس اصلی زاگرس) است. طول تقریبی این گسل حدود 700 کیلومتر است که از مرز ایران و افغانستان در خاور ایران تا نزدیک مرکز ایران امتداد دارد. با وجود درازای زیاد، قرارگیری در پهنه برخورد دو صفحه عربستان- اوراسیا و داشتن قابلیت لرزه‌خیزی بالا (به سبب حضور جابه‌جایی‌هایی در میان نهشته‌های جوان کواترنری)، تنها یک زمین‌لرزه تاریخی با بزرگای حدود 7 و دو زمین‌لرزه دستگاهی با بزرگای حدود 6 و بیش از آن به این گسل نسبت داده شده است و بنابراین، تحلیل‌خطر لرزه‌ای در گستره این گسل ضروری به نظر می‌رسد. پایه مطالعات این نوشتار، استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، عکس‌های هوایی، نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‌شناسی و اطلاعات صحرایی منطقه شش‌تراز، برای شناسایی و برآورد میزان جابهجاییهای ایجادشده در آبراهه‌ها، واحدهای زمین‌شناختی و برخی بادزن‌های آبرفتی در گستره گسل درونه است. با استناد به بررسی‌های انجام شده روی این گسل، میتوان 3 شاخه اصلی شمالی، جنوبی و میانی، مطابق با موقعیت جغرافیایی، در گستره گسل درونه در نظر گرفت. با توجه به نتایج به‌دست آمده از بررسی جابجایی‌های رخ‌داده در گستره گسل درونه، و با در نظر گرفتن فراوانی و مقادیر جابهجاییهای دیده‌شده در راستای این گسل که احتمالاً طی رخداد زمین‌لرزه‌ها پدید آمده و سبب قطع‌شدگی رسوبات بادزن آبرفتی و آبراهه‌ای به سن کواترنر شده‌اند، شاخه جنوبی (شاخه اصلی)، به‌ویژه در حد فاصل ΄50˚58 تا΄00˚57 خاوری، نسبت به دیگر بخش‌های این گسل، فعال‌تر و احتمالا" دارای نرخ لغزش بیشتری است. گرچه پیش‌تر برخی پژوهشگران و نویسندگان این نوشتار، نرخ لغزش‌هایی برای جابهجاییهای ایجاد شده در برخی از پدیده‌های دیده‌شده، در بخش‌هایی از این گسل پیشنهاد کرده‌اند؛ برای برآورد و مقایسه دقیق‌تر نرخ‌های لغزش، استفاده از روش‌های سن‌یابی و ژئودتیکی در ناحیه‌های یکسان و بخش‌های مختلف این گسل پیشنهاد می‌شود.
حمیده امینی؛ مرتضی فتاحی؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
گسل درونه، یک گسل راستالغز چپبر و فعال در شمال خاور ایران است که اثر سطحی آن حدود 700کیلومتر درازا دارد. این گسل در طول مسیر خود نهشته‌های ترشیری و کواترنری را قطع می‌کند. در چند بخش از آن میتوان نهشته‌هایی وابسته به دورههای پالئوژن، نئوژن و مخروطافکنههای کواترنری را شناسایی کرد که در آنها جابهجاییهای ناشی از گسلش ...
بیشتر
گسل درونه، یک گسل راستالغز چپبر و فعال در شمال خاور ایران است که اثر سطحی آن حدود 700کیلومتر درازا دارد. این گسل در طول مسیر خود نهشته‌های ترشیری و کواترنری را قطع می‌کند. در چند بخش از آن میتوان نهشته‌هایی وابسته به دورههای پالئوژن، نئوژن و مخروطافکنههای کواترنری را شناسایی کرد که در آنها جابهجاییهای ناشی از گسلش دیده می‌شود؛ از خاور بیرق تا خاور خلیلآباد، در نهشته‌های نئوژن میتوان جابه‌جایی‌هایی بین 91- 457 متر را در تصاویر لندست مشاهده کرد. در آبراهههایی که بر روی این واحدها جریان دارند نیز جابه‌جایی‌هایی قابل مشاهده است. در این نوشتار، تلاش شده است تا تاریخچه اخیر گسلش، با استفاده از جابهجاییهای به‌دست آمده و نرخلغزش گسل، محاسبه شود. مطابق انتظار، سن آغاز جابه‌جایی واحدهای زمین‌شناسی بسیار کمتر از سن واحدها در نقشه‌های زمین‌شناسی و سن آبراهههایی که بر روی این واحدها جریان دارند کمتر از سن واحدها به‌دست آمده است و از آنجا که در چندین هزار سال گذشته جابهجا شده‌اند، تأییدی بر فعال بودن گسل درونه در زمان حال هستند.
