اکتشاف و معدن
احمد ادیب؛ پیمان افضل
چکیده
در این پژوهش، فروشویی (لیچینگ) عناصر نادر خاکی از باطله واحد فرآوری سنگ آهن آپاتیتی معدن مروارید زنجان با استفاده از اسیدهای نیتریک، کلریدریک و سولفوریک بررسی شده است. این باطلهها حاوی عناصر Ce La, Nd, و Y بوده و کانیهای همراه آن، مگنتیت، آپاتیت، مونازیت، هماتیت، کوارتز، فلدسپار میباشد و ابعاد مناسب جهت آزادسازی آپاتیت 75= d80میکرون ...
بیشتر
در این پژوهش، فروشویی (لیچینگ) عناصر نادر خاکی از باطله واحد فرآوری سنگ آهن آپاتیتی معدن مروارید زنجان با استفاده از اسیدهای نیتریک، کلریدریک و سولفوریک بررسی شده است. این باطلهها حاوی عناصر Ce La, Nd, و Y بوده و کانیهای همراه آن، مگنتیت، آپاتیت، مونازیت، هماتیت، کوارتز، فلدسپار میباشد و ابعاد مناسب جهت آزادسازی آپاتیت 75= d80میکرون است. آزمایشهای فروشویی برای هر سه اسید انجام و در استفاده از اسیدسولفوریک از روش تشویه اسیدی نیز استفاده شد. فروشویی در حضور اسیدسولفوریک، تحت دمای 90 درجه سانتیگراد، غلظت اسید 40% و زمان 60 دقیقه، منجر به بازیابی مجموع عناصر نادر خاکی برابر با 40/23% و در تشویه اسیدی (اسیدسولفوریک) در دمای 200 درجه سانتیگراد معادل 61/21% شد. بازیابی مجموع عناصر نادر خاکی عناصر هنگام استفاده از اسیدکلریدریک تحت شرایط بهینه دمای 72/64 درجه سانتیگراد، غلظت اسیدکلریدریک 36/21 % و زمان 56/28 دقیقه، برابر با 60/57% حاصل شد. در حضور اسیدنیتریک نیز تحت شرایط بهینه دمای 61/51 درجه سانتی گراد، غلظت اسید 40% و زمان 72/92 دقیقه، بیشترین بازیابی مجموع عناصر نادر خاکی برابر با 51/9% بهدست آمد. به علت بازیابی بیشتر و قیمت کمتر اسیدسولفوریک، این روش برای استحصال عناصر نادر خاکی از باطلهها پیشنهاد میشود.
محمدرضا حسینزاده؛ سجاد مغفوری؛ محسن موید؛ امیر رحمانی
چکیده
کانسار مس- طلای خلیفهلو در 7 کیلومتری شمال خرمدره، در بخش مرکزی پهنه ماگمایی طارم جای گرفته است. واحدهای سنگی رخنمون یافته در محدوه کانسار شامل واحدهای آتشفشانی، نیمهآتشفشانی و نفوذی است که در ارتباط با زمینساخت و فعالیت ماگمایی ائوسن جایگزین شدهاند. شروع رخدادهای آتشفشانی با حجم گستردهای از گدازههای آندزیتی- تراکی آندزیتی ...
بیشتر
کانسار مس- طلای خلیفهلو در 7 کیلومتری شمال خرمدره، در بخش مرکزی پهنه ماگمایی طارم جای گرفته است. واحدهای سنگی رخنمون یافته در محدوه کانسار شامل واحدهای آتشفشانی، نیمهآتشفشانی و نفوذی است که در ارتباط با زمینساخت و فعالیت ماگمایی ائوسن جایگزین شدهاند. شروع رخدادهای آتشفشانی با حجم گستردهای از گدازههای آندزیتی- تراکی آندزیتی و پیروکلاستیک همراه بوده که در ادامه توسط توده کوارتزمونزونیت قطع شده است. کانیزایی مس- طلا در کانسار خلیفهلو در ارتباط تنگاتنگ با رخدادهای برشی و رگهای است. میزبان اصلی کانیزایی، برشها و رگههای همراه با گسلها هستند. بهترین و بیشترین رخداد کانیزایی درون رگههای سیلیسی رخ داده است. دو مرحله کانیزایی را میتوان در کانسار خلیفه لو تشخیص داد. این مراحل بهصورت یک روند از برش ناحیهای (فاز اول مرحله اول) به رگههای سیلیسی- سولفیدی طلادار (فاز دوم مرحله اول) و برشهای اکسیدی (فاز اول از مرحله دوم) تا رگههای اکسیدی اسپیکیولاریتی (فاز دوم از مرحله دوم) در کانیشناسی برشها و رگهها دیده میشود. کانیسازی طلا در همراهی با سولفیدهای دانهپراکنده در سیمان گرمابی و رگههای قطع کننده آنها در مرحله اول (فاز دوم) رخ داده است. دگرسانی گرمابی در کانسار خلیفهلو دارای یک الگوی تمرکز نسبی است. دگرسانیهای سیلیس حفرهای و آرژیلیک در ارتباط نزدیک با بخشهای پرعیار طلا هستند. دگرسانی پروپیلیتیک بیشتر در پیرامون و حاشیه توده معدنی گسترش دارد. پیریت، کالکوپیریت، بورنیت، کوولیت، کالکوسیت و هماتیت به همراه طلای آزاد، کانیهای معدنی را در کانسار خلیفهلو تشکیل میدهند. بافت کانهها بسیار گوناگون و شامل انواع بافتهای دانهپراکنده، برشی، رگه- رگچهای، جانشینی و تیغهای است. مطالعات انجام شده در مقیاسهای مختلف، عوامل کنترلکننده تمرکز کانیزایی در کانسار خلیفهلو را جایگیری نزدیک به سطح توده کوارتزمونزونیت پورفیری غنی از مواد فرار، رخدادهای برشی- رگهای و دگرسانی گرمابی نشان میدهند. نتایج مطالعات و همچنین مقایسه ویژگیهای اصلی کانسار خلیفهلو با کانسارهای طلای اپیترمال گویای آن است که کانسار خلیفهلو از دید ویژگیهای زمینشناسی، دگرسانی و کانیزایی بیشترین همانندی را با کانسارهای اپیترمال نوع سولفیداسیون بالا دارد.
محمدرضا حسینزاده؛ سجاد مغفوری؛ محسن مؤید؛ مسعود لطفهنیا؛ بهزاد حاجعلیلو
چکیده
منطقه مورد مطالعه در شمالباختری ایران و در پهنه فلززایی طارم واقع است. دگرسانی گرمابی گسترده و کانیسازیهای مس- سرب و روی به فرم افشان، رگهای و رگچهای در این منطقه به چشم میخورد. در اندیس لوبین- زرده، تزریق توده نفوذی به سن الیگوسن (qm) به درون مجموعههای آذرآواری (ولکانیکلاستیک) ائوسن (سازندکرج) در امتداد ساختارها و گسلهای ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در شمالباختری ایران و در پهنه فلززایی طارم واقع است. دگرسانی گرمابی گسترده و کانیسازیهای مس- سرب و روی به فرم افشان، رگهای و رگچهای در این منطقه به چشم میخورد. در اندیس لوبین- زرده، تزریق توده نفوذی به سن الیگوسن (qm) به درون مجموعههای آذرآواری (ولکانیکلاستیک) ائوسن (سازندکرج) در امتداد ساختارها و گسلهای طولی و ژرف بلندیهای طارم سبب ایجاد دگرسانی شدید گرمابی شامل دگرسانی فیلیک، آرژیلیک، پروپیلیتیک و سیلیسی شده است. این توده دارای طیف ترکیبی کوارتزمونزونیت، کوارتزمونزودیوریت، و میکرودیوریت و دارای کانیهای اصلی پلاژیوکلاز، پیروکسن، بیوتیت، هورنبلند، آلکالیفلدسپار، کوارتز و کانیهای فرعی آپاتیت، زیرکن، کانیهای کِدِر (اپک)، روتیل و اسفن است. ماگمای این توده سرشت کالکآلکالن تا با ماهیت شوشونیتی و ویژگی متاآلومینوس دارد و از دید موقعیت زمینساختی، مرتبط با کمان آتشفشانی است. فعالیتهای گرمابی حاصل از تزریق توده نفوذی یادشده سبب ایجاد دو سامانه رگه و رگچه در منطقه شده است؛ رگه- رگچههای کوارتزی دارای کانیزایی سولفیدی و رگه- رگچههای کربناتی تأخیری بدون کانیزایی. کانیزایی در رگه- رگچههای سیلیسی در امتداد گسلها و شکستگیهای منطقه که ناشی از سرد شدن توده نفوذی و زمینساختی کلی منطقه هستند، صورت گرفته است. مهمترین کانیسازیهای منطقه شامل کانیهای اکسیدی (ایلمنیت)، سولفیدی (پیریت، گالن، اسفالریت، کالکوپیریت)، سولفاتی (باریت) و کانیهای ثانویه اکسیدی - هیدروکسیدی (هماتیت، گوتیت)، سولفیدی (کوولیت)، سولفاتی (انگلزیت) و کربناتی (مالاکیت و آزوریت) است. با توجه به ویژگیهای بنیادین کانهزایی منطقه لوبین- زرده، از جمله محیط زمینساختی، سنگ میزبان، کانیشناسی، محتوای فلزی، شکل رگه- رگچهای و دگرسانیهای آن و مقایسه این ویژگیها با ویژگیهای بنیادین کانسارهای اپیترمال، میتوان کانیزایی رگه- رگچهای فلزاتپایه (مس- سرب- روی) در منطقه لوبین- زرده را در رده کانسارهای رگهای اپیترمال قرار داد.