عباس قادری؛ جعفر طاهری؛ اعظم کراچیان؛ عبدالمجید موسوی نیا
چکیده
بررسی چینه‌هایرسوبی سیلورین معادل با سازند نیور در شمال باختری رباط قرهبیل، باختر بجنورد (جنوب بلافصل کپهداغ باختری)، افزون بر تهیه ستون چینهشناسی و معرفی دقیق واحدهای سنگ‌چینه‌ایبه شناسایی شماری از کنودونتهای لاندوری انجامیده است. چینه‌هایبرداشت شده از این برش چینهشناسی با ستبرای 5/295 متر و سنگ‌شناسی چیره شیل، سنگآهک ...
بیشتر
بررسی چینه‌هایرسوبی سیلورین معادل با سازند نیور در شمال باختری رباط قرهبیل، باختر بجنورد (جنوب بلافصل کپهداغ باختری)، افزون بر تهیه ستون چینهشناسی و معرفی دقیق واحدهای سنگ‌چینه‌ایبه شناسایی شماری از کنودونتهای لاندوری انجامیده است. چینه‌هایبرداشت شده از این برش چینهشناسی با ستبرای 5/295 متر و سنگ‌شناسی چیره شیل، سنگآهک سنگوارهدار، ماسه‌سنگ و دولومیت، با گذر همشیب و به واسطه یک واحد آتشفشانی زیردریایی، روی شیلها و ماسه‌سنگ‌های منتسب به اردوویسین جای گرفته است و خود توسط ماسه‌سنگ‌های کوارتزآرنایتی و شیل‌های سرخ رنگ معادل با سازند پادها پوشیده می‌شوند. کنودونتهای به دست آمده از این چینههاکه شامل عناصر مخروطی، میلهای و صفحه‌ای متعلق به 19 گونه از 10 جنس مختلف هستند، حضور زیستزون بینابینی Aspelundia expansa را تأیید می‌کنند و شاخص بخش بالایی اشکوب رودانین تا آئرونین هستند. این بازه زمانی همخوانی خوبی با سن ارائه شده توسط بازوپایان، پابرسران و پالینومورفهایی دارد که پیش از این از توالی‌های مشابه در باختر کپهداغ معرفی شده بودند.
هادی جهانگیر؛ منصوره قبادی‌پور؛ علیرضا عاشوری
چکیده
لایههای رسوبی مرز کامبرین- اردوویسین در برش کلات، در کپهداغ باختری، بیشتر متشکل از یک توالی یکنواخت از رسوبات آواری ریزدانه آرژیلیتی با میان‌لایه‌های آهکی صدف‌دار است که در یک محیط فلات قاره یا شلف بیرونی ته‌نشین شده‌اند. در محدوده این مرز، یک توالی کامل از زیستزونهای کنودونتی Cordylodus intermedius،Cordylodus lindstromi و Cordylodusangulatusدیده ...
بیشتر
لایههای رسوبی مرز کامبرین- اردوویسین در برش کلات، در کپهداغ باختری، بیشتر متشکل از یک توالی یکنواخت از رسوبات آواری ریزدانه آرژیلیتی با میان‌لایه‌های آهکی صدف‌دار است که در یک محیط فلات قاره یا شلف بیرونی ته‌نشین شده‌اند. در محدوده این مرز، یک توالی کامل از زیستزونهای کنودونتی Cordylodus intermedius،Cordylodus lindstromi و Cordylodusangulatusدیده میشود. اولین ظهور گراپتولیت پلانکتونی Rhabdinoporacf. flabelliformis flabelliformis (Eichwald, 1840)، در بخش بالایی زیستزون کنودونتی Cordylodus lindstromi،در رسوبات آرژیلیتی سیاه رنگ موقعیت به نسبت دقیق مرز کامبرین- اردوویسین را در برش کلات آشکار می‌سازد. در البرز خاوری، به دلیل نبود کنودونت و گراپتولیت شاخص در محدوده مرز کامبرین- اردوویسین، تعیین دقیق این مرز ممکن نیست. ردیف رسوبات گذر کامبرین- اردویسین در برش‌های ده‌ملا و سیمه‌کوه از البرز خاوری، از دید سنگ‌شناسی به سه بخش قابل تقسیم است: 1) سنگهای آهکی به سن فورونگین که به سمت بالا به رسوبات آواری تبدیل میشود؛ 2) ماسه‌سنگ‌های دارای Cruziana مربوط به پایان کامبرین، نشان‌دهنده کمپلکس‌های ساحلی یا پایابی؛ 3) آرژیلیت‌های خاکستری متعلق به ترمادوسین که گویای نواحی ژرف‌تر دور از ساحل هستند. در این ناحیه مرز تقریبی کامبرین- اردوویسین در قاعده زیستزون تریلوبیتی Asaphellus inflatus- Dactylocephalus قرار دارد.
سیروس عباسی؛ بهاءالدین حمدی؛ محمودرضا مجیدی‌فرد
چکیده
مطالعه زیای کنودونتی سازند ایلانقره در برش‌های ایلانقره، ایلانلو و پیراسحاق در شمال باختری ایران، نگرش جدیدی را در مورد چینهشناسی این سازند بیان می‌کند. سازند ایلانقره دارای توالی تخریبی- کربناتی است که از ماسه‌سنگ کوارتزآرنایتی، شیل و سنگهای کربناتی تشکیل شده و بیشتر دارای کنودونتهای محیط کم‌ژرفا (Icriodus, Polygnathus) است. زیای ...
بیشتر
مطالعه زیای کنودونتی سازند ایلانقره در برش‌های ایلانقره، ایلانلو و پیراسحاق در شمال باختری ایران، نگرش جدیدی را در مورد چینهشناسی این سازند بیان می‌کند. سازند ایلانقره دارای توالی تخریبی- کربناتی است که از ماسه‌سنگ کوارتزآرنایتی، شیل و سنگهای کربناتی تشکیل شده و بیشتر دارای کنودونتهای محیط کم‌ژرفا (Icriodus, Polygnathus) است. زیای کنودونتی 5 زیستزون را از دونین (ژیوتین- فامنین) نشان می‌دهد که عبارتند از: varcus, rhenana , rhenana – linguiformis, Middle triangularis – Late trachytera, postera – expansa. به سبب فعالیتهای زمینساختی و فرسایش، چینههای دونین میانی در قاعده برش ایلانقره از بین رفتهاند و زیستزون varcusوجود ندارد. واحدهای سنگی فامنین میانی با ایست رسوبی به واحدهای سنگی کربنیفر تبدیل می‌شوند ولی این نبود رسوبگذاری و فرسایش در مشاهدات صحرایی مشهود نیست و با مطالعه کنودونتها وجود ناپیوستگی (نبود چینه‌ای فامنین پسین تا تورنزین پسین) آشکار می شود. با شناسایی کنودونتهای کربنیفر، زیستزون bilineatus - bolandensisبرای نهشته‌های پایینی کربنیفر مشخص شد.
الهام فرشید؛ بهاءالدین حمدی؛ واچیک هایراپطیان؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش کوه باغوک در 50 کیلومتری شمال باختری شهر آباده برای اولین بار بر پایه کنودونتها بررسی شده است. ناحیه آباده یکی از مهم‌ترین مناطق برای بررسی گذر رسوبات پرمین- تریاس در ایران است. با توجه به فراوانی کنودونتها در این برش، زیستزون کنودونتی Clarkina orientalis برای پایان ووچیاپنگین (Wuchiapingian) یا جلفین و 7 زیستزون کنودونتی 1) Clarkina subcarinata، ...
بیشتر
برش کوه باغوک در 50 کیلومتری شمال باختری شهر آباده برای اولین بار بر پایه کنودونتها بررسی شده است. ناحیه آباده یکی از مهم‌ترین مناطق برای بررسی گذر رسوبات پرمین- تریاس در ایران است. با توجه به فراوانی کنودونتها در این برش، زیستزون کنودونتی Clarkina orientalis برای پایان ووچیاپنگین (Wuchiapingian) یا جلفین و 7 زیستزون کنودونتی 1) Clarkina subcarinata، 2) Clarkina changxingensis، 3) Clarkina bachmann، 4) Clarkina nodosa،5) Clarkina abadehensis، 6)Clarkina yeni و 7)Clarkina hauschkei و 3 واحد سنگی بدون سنگواره شاخص برای چانگزینگین (Changhsingian) یا دورآشامین و دو زیستزون کنودونتی شامل 1)Hindeodus parvus- Isarcicella staeschei و 2) Isarcicella isarcica برای قاعده تریاس، گریسباخین (ایندوئن) شناسایی شده است. با توجه به محدوده سنی به دست آمده از برش باغوک، این ناحیه با برخی نقاط جهان از جمله جنوب چین، هندوستان، آلپ، قفقاز شمالی و با محدوده هایی از ایران مانند شمال باختر ایران، آمل، شهرضا (شاهزاده سید علی اکبر) و همبست قابل مقایسه است. همچنین بر پایه مطالعات انجام شده و تکیه بر نوع سنگوارهها، از دید ژرفاسنجی و وجود ساختارهای استروماتولیت، شواهد گویای ژرفای کم حوضه در مرز پرمین- تریاس است.
سمیه سلیمانی؛ بهاءالدین حمدی؛ علیرضا کریمی باوندپور
چکیده
برش مطالعه شده، در دامنه جنوبی البرز مرکزی، در 5 کیلومتری شمال شهمیرزاد در استان سمنان قرار دارد. محل این برش در مختصات˝40 ʹ 48˚ 35 عرض شمالی و ˝59 ʹ 16˚ 53 طول خاوری می‌باشد. سازند میلا تنها در برش الگو (میلاکوه دامغان) و در این برش دارای 5 پارهسازند قابل اندازه‌گیری است. این سازند بر روی سازند ماسه‌سنگی لالون به سن کامبرین پیشین ...
بیشتر
برش مطالعه شده، در دامنه جنوبی البرز مرکزی، در 5 کیلومتری شمال شهمیرزاد در استان سمنان قرار دارد. محل این برش در مختصات˝40 ʹ 48˚ 35 عرض شمالی و ˝59 ʹ 16˚ 53 طول خاوری می‌باشد. سازند میلا تنها در برش الگو (میلاکوه دامغان) و در این برش دارای 5 پارهسازند قابل اندازه‌گیری است. این سازند بر روی سازند ماسه‌سنگی لالون به سن کامبرین پیشین با همبری عادی و همشیب قرار دارد و با کنگلومراهای سرخ رنگ دونین پیشین با ناپیوستگی فرسایشی پوشیده میشود. کنودونتهای مطالعه شده در این برش از نوع پروکنودونت و از گروه مخروطی هستند. 14 جنس و 6 گونه از این کنودونتها به دست آمده که فاصله زمانی کامبرین میانی ـ پسین و اردویسین پیشین را تأیید می‌کنند. این کنودونتها به شرح ذیل هستند: Proconodontus serratus, Proconodontus muelleri, Proconodontus rotundatus, Prooneotodus sp?, Prooneotudus tenuis, Furnishina furnishi,Furnishina asymmetrica,Furnishina sp.,Furnishina obliqus-Hirsutodontus?, Westergardodina cf. mossebergensis, Westergardodina fossa, Cordylodus sp., Cordylodus intermedius, Cordylodus lindstromi, Cordylodus proavus, Oneotodus nakamurai و Problematoconites sp. نکته قابل توجه، وجود جنس و گونه tenuis Prooneotudus از پارهسازند دوم این برش است؛ زیرا تا کنون از این پاره سازند کنودونتی گزارش نشده است. همراه با این عناصر کنودونتی، گروه‌های دیگر فسیلی نیز به دست آمده که وابسته به تریلوبیت‌ها، براکیوپوداها، هیولیتس، ائوکرینوییدا، رزوفیکوس، کروزیانا، پالئواسکوله‌ییدا واسفنج‌ها و نشان‌دهنده رسوبگذاری سازند میلا در دریایی کم ژرفا هستند. این مجموعه فسیلی با مناطق دیگر ایران و کشورهای همجوار قابل مقایسه است.
نوش‌آفرین حقیقت؛ پریسا منصوری
چکیده
نهشته‌های پرمین در برش سیبستان واقع در 65 کیلومتری شمال باختری تهران، از سه سازند تشکیل شده است. به ترتیب از پایین به بالا شامل 1) سازند دورود متشکل از 205 متر رسوبات سیلیسی کلاستیک به سن پرمین پیشین و نیز دارای 10 واحد سنگی است؛ 2) سازند روته متشکل از 178 متر سنگآهک به سن اواخر پرمین پیشین (مرغابین (Murghabian))، دارای 5 واحد سنگی و 3) سازند نسن ...
بیشتر
نهشته‌های پرمین در برش سیبستان واقع در 65 کیلومتری شمال باختری تهران، از سه سازند تشکیل شده است. به ترتیب از پایین به بالا شامل 1) سازند دورود متشکل از 205 متر رسوبات سیلیسی کلاستیک به سن پرمین پیشین و نیز دارای 10 واحد سنگی است؛ 2) سازند روته متشکل از 178 متر سنگآهک به سن اواخر پرمین پیشین (مرغابین (Murghabian))، دارای 5 واحد سنگی و 3) سازند نسن متشکل از 54 متر سنگآهک، شیل و ماسه‌سنگ به سن جلفین (Julfian) پیشین و 8 واحد سنگی است. نهشته‌های پرمین با یک افق بوکسیت- لاتریت به سن جلفین خاتمه می‌یابد. این توالی توسط 10/28 متر طبقات سنگآهک متورق خاکستری مایل به زرد سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرینبه صورت ناپیوسته و همشیب پوشیده میشود. با توجه به مطالعات دیرینه‌شناسی، تعداد سه زیستزون (biozone) از روزن‌بران در سازندهای روته و نسن شناسایی شده است:
سازند روته:
1- زون تجمعیSchubertella giraudi-Codonofusiella distincta assemblage zone) ) به سن بلورین؟- کوبرگاندین.
2- زون تجمعی (Cribrigenerina sumatruna-Langella ocarina assemblage zone) به سن مرغابین.
سازند نسن:
3- زون تجمعی (Paraglobivalvulina mira-Ichtyolaria assemblage zone) به سن میدین؟- جلفین.
افزون بر آن، تعداد 14 جنس و گونه و یک زیرگونه از کنودونتها شناسایی شد و نیز مطابق با زیست‌زون‌بندی (biozonation) جهانی کنودونتها، تعداد 3 زیستزون در این برش تشخیص داده شده است:
سازند روته:
1- Sweetognathus whitei biozone (پرمین پیشین).
سازند الیکا:
2- Hindeodus parvus-Isarcicella isarcica biozone (تریاس پیشین).
3- Pachycladina symmetrica-P. oblique assemblage zone (تریاس پیشین).
زهره خسروی؛ سید محمود حسینی نژاد
چکیده
توالی‌های رسوبی آواری و کربناتی سازندهای پادها و بهرام به ترتیب به سن ژیوتین پسین- فراسنین پسین و با مجموعه 126 متر در ناحیه باغین، شهرستان کرمان، در ایران مرکزی به صورت همشیب و تدریجی بر روی یگدیگر قرار دارند. رخساره‌های آواری آن از شیل و ماسه‌سنگ تشکیل شده که در یک محیط ساحلی نهشته شده‌اند. سنگهای کربناتی آن شامل دولومیت و سنگآهک ...
بیشتر
توالی‌های رسوبی آواری و کربناتی سازندهای پادها و بهرام به ترتیب به سن ژیوتین پسین- فراسنین پسین و با مجموعه 126 متر در ناحیه باغین، شهرستان کرمان، در ایران مرکزی به صورت همشیب و تدریجی بر روی یگدیگر قرار دارند. رخساره‌های آواری آن از شیل و ماسه‌سنگ تشکیل شده که در یک محیط ساحلی نهشته شده‌اند. سنگهای کربناتی آن شامل دولومیت و سنگآهک بوده و دربردارنده رخساره‌های پهنه کشندی (جزر و مدی)، لاگون، سد و دریای باز می‌باشد. براساس مجموعه کنودونتها و براکیوپودهای شناسایی شده، سن ژیوتین پسین- فرازنین پسین برای برش مورد مطالعه تعیین شده است. نتایج حاصل از مطالعات سنگ‌نگاری نشان می‌دهد که این رسوبات در یک سکوی (پلاتفرم) کربناتی کم‌ژرفا از نوع رمپ نهشته شده‌اند. بررسی چینه‌نگاری سازند بهرام در منطقه مورد مطالعه به شناسایی 3 سکانس رسوبی رده سوم انجامیده است که این سکانس‌ها با توجه به ریز رخساره‌ها و کنودونتها شامل موارد زیر است. نخستین سکانس با پیشروی در قاعده Lower falsiovalis-Upper falsiovalis zone آغاز میشود (TST)، با ادامه پیشروی، به بیشینه سطح غرقابی (mfs) که رخساره باندستون مرجانی در محیط سد است، میرسد و سپس توسط پاراسکانس‌های HST مربوطه دنبال میشود. دومین سکانس از Transitans-punctata zone آغاز میشود و سرانجام، پاراسکانس‌هایTST با رخساره اایید گرینستون (در محیط سد)، به بیشینه سطح غرقابی(mfs) در Lower rhenana zone رسیده و پایان می‌یابد و توسط پاراسکانس‌های HST دنبال میشود. سومین سکانس رسوبی در قاعده Upper rhenana -?linguiformis zone آغاز میشود، بیشترین سطح غرقابی (mfs) آن در میانه‌های Upper rhenana -?linguiformis zone است و با رخساره اسپیکولیت وکستون (در محیط دریای باز) مشخص میشود,و توسط پاراسکانس‌های HST دنبال میشود. این سکانس‌ها به وسیله مرزهای سکانسی از نوع SB2 وSB1 محدود می‌شوند.
حسین غلامعلیان؛ سمیه قریشی مارمی؛ مهناز پروانه نژاد شیرازی
چکیده
توالی رسوبی معادل سازند بهرام در برش گریک (خاور زرند) بر پایه مطالعه کنودونتها به دیرینگی فرازنین میانی تا فامنین پیشین است. 28 گونه و زیرگونه در این پژوهش شناسایی شده که بر پایه توزیع عمودی آنها هفت زیست زون زیر قابل تشخیص است: Older than Upper hassi Zone, Upper hassi – jamieae zones, ?Lower rhenana Zone, Upper rhenana – linguiformis zones, Lower triangularis, Middle triangularis - Lower crepida zones, ...
بیشتر
توالی رسوبی معادل سازند بهرام در برش گریک (خاور زرند) بر پایه مطالعه کنودونتها به دیرینگی فرازنین میانی تا فامنین پیشین است. 28 گونه و زیرگونه در این پژوهش شناسایی شده که بر پایه توزیع عمودی آنها هفت زیست زون زیر قابل تشخیص است: Older than Upper hassi Zone, Upper hassi – jamieae zones, ?Lower rhenana Zone, Upper rhenana – linguiformis zones, Lower triangularis, Middle triangularis - Lower crepida zones, Middle – Upper crepida zones. .گونههای شاخص کنودونت به دست آمده از بایوستروم موجود در قاعده این برش، سن فرازنین میانی (Upper hassi – jamieae zones) را ثابت می‌کند. توالی بررسی شده در برش گریک از نظر زیای کنودونتی، سنگچینهنگاری و سنی با دیگر برش‌های سازند بهرام در نواحی کرمان، طبس و اصفهان قابل قیاس است و در مجموع، یک محیط کمژرفای رسوبی را نشان می‌دهد.
حدیث پاشایی؛ بهاﺀالدین حمدی؛ سید علی آقانباتی
چکیده
برش روته در بلندی‌های البرز واقع در شمال خاوری تهران، نهشته‌های تریاس را به خوبی نشان می‌دهد. در این برش واحد سنگی قاعده تریاس بر روی سنگآهک نازک لایه منتسب به سازند نسن به دیرینگی جلفین زیرین با یک ناپیوستگی همشیب قرار دارد. سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرین تا میانی متشکل از لایههای آهکی نازک تا متوسط لایه و همچنین دولومیت ...
بیشتر
برش روته در بلندی‌های البرز واقع در شمال خاوری تهران، نهشته‌های تریاس را به خوبی نشان می‌دهد. در این برش واحد سنگی قاعده تریاس بر روی سنگآهک نازک لایه منتسب به سازند نسن به دیرینگی جلفین زیرین با یک ناپیوستگی همشیب قرار دارد. سازند الیکا به دیرینگی تریاس زیرین تا میانی متشکل از لایههای آهکی نازک تا متوسط لایه و همچنین دولومیت ستبر لایه در 9 واحد سنگی به ستبرای 310 متر در ستون قائم وجود دارد که بر روی طبقات آهک نازک لایه سازند نسن حاوی فسیل‌های جلفین زیرین و بوکسیت به ستبرای 10 متر به طور همشیب ناپیوسته به واسطه یک لایه شیلی نازک قرار گرفته است. طبقات بالایی سازند الیکا در زیر رسوبات آواری شمشک به طور همشیب و ناپیوسته با تغییر ناگهانی سنگ‌شناسی قرار گرفته است. برخلاف گزارش‌های پیشین که قاعده تریاس را در ایران با یک نبود چینه‌ای گزارش کرده‌اند، قاعده تریاس در برش مورد مطالعه دارای سنی معادل Griesbachian است که نشان‌دهنده رسوبات تریاس آغازین در برش روته است. 47 گونه و 26 جنس از عناصر کنودونتی و نیز روزنداران در این برش تشخیص داده شده است. لایههای آغازین سازند الیکا از آهک نازک لایه در قاعده، سپس آهک استروماتولیتی و پس از آن آهک صفحه‌ای تشکیل شده است که حاوی عناصر کنودونتی اشکوب گرسباخین از تریاس زیرین است. زیستزونهای زیر در نهشته‌های پرمین مربوط به واحد سنگی زیرین سازند الیکا و همچنین رسوبات تریاس زیرین تشخیص داده شده است:
1- Lower Dzhulfian (Nessen Formation): Paraglobivalvulina mira –Pachyphloia iranica Assemblage zone
2- Lower Triassic(Greisbachian) (Elika Formation): Hindeodus parvus Biozone مطابقت دارد: Sweet (1988)این زیستزون نیز با زیستزون جهانی
زون سوم که نخستین بار در فلسطین اشغالی توسط Hirsch (1972)گزارش شده است عبارتند است از: Hadrodontina –Pachycladina zone - 3
بخش‌های میانی سازند الیکا مرکب از سنگآهکهای نازک تا متوسط لایه ورمیکوله، شیل‌های سبز و خاکستری بوده و با توجه به عناصر کنودونتی اشکوب‌های: Induan – olenekian از تریاس زیرین را پیشنهاد می‌کند. این بخش از نظر زیستچینهنگاری قابل هم‌ارزی با نواحی مختلفی اروپا از جمله اسلوونی و چکسلواکی است که با زون 7 از زون‌بندی (Sweet et al., 1971) Lower smithian قابل انطباق است. بنابراین زیستزون تشخیص داده شده در این بخش عبارت است از: 4- Parachirognathus – Furnishius zone. لازم به یادآوری است که در داخل این زون، زیستزون دیگری با عنوان :Neospathodus cristagalli subzone-5 وجود دارد. این زون با زون‌بندی تریاس زیرین در جنوب چین مطابقت دارد و در انتها واحد دولومیتی که در پایین‌ترین بخش خود حاوی عناصر کنودونتی Anisian – Ladinian است.
ندا رنجکش مهربان؛ بهاء الدین حمدی
چکیده
سازند مبارک در برش ولیآباد در کنار جاده کرج - چالوس رخنمون دارد. ستبرای این سازند 5/347 متر است. مرز زیرین این سازند با سازند لالون از نوع ناپیوستگی فرسایشی بوده و مرز زبرین آن با رسوبات منتسب به سازند دزدبند، تدریجی به نظر میرسد. سازند مبارک در برش مورد مطالعه بر اساس ویژگیهای سنگی به 11 واحد تقسیم شده است. بخش زیرین آن از سنگ آهک ...
بیشتر
سازند مبارک در برش ولیآباد در کنار جاده کرج - چالوس رخنمون دارد. ستبرای این سازند 5/347 متر است. مرز زیرین این سازند با سازند لالون از نوع ناپیوستگی فرسایشی بوده و مرز زبرین آن با رسوبات منتسب به سازند دزدبند، تدریجی به نظر میرسد. سازند مبارک در برش مورد مطالعه بر اساس ویژگیهای سنگی به 11 واحد تقسیم شده است. بخش زیرین آن از سنگ آهک ستبر لایه خاکستری تیره و همچنین سنگ آهک مارنی، تشکیل شده است در حالی که بخش بالایی آن عمدتا˝ از سنگ آهک ماسهدار در تناوب با لایههای مارنی، سامان یافته است. به‌گونهای که بخش مارنی آن نسبت به لایههای آهکی چیرگی دارد. 14 جنس و گونه کنودونت در قالب دو زیست زون تشخیص داده شده‌اند. این زیستزونها مطابق با زیستزونهای استاندارد جهانی هستند که عبارتند از:
Neopriniodus peracutus - Polygnathus longiposticusAssemblage- Zone
Hibbardella roundya-Gnathodus girtyi Assemblage- Zone
این زیست زون‌ها به ترتیب سن تورینزین پیشین – ویزین میانی ((Early Tournaisian - Mid.Visean را نشان میدهند.
پنج گونه از اسکلریتهای هلوتورین نیز شناسایی شده است. افزون بر این، 6 جنس و 72 گونه از روزنداران نیز شناسایی شدند که منجر به معرفی 5 زیستزون زیر گردید:
Eotuberitina retligener - Endothyra spirilloformis Assemblage- Zone
Archaediscus permodiscus – Archaediscus (Paraarchaediscus) mixtus Assemblage- Zone
Endostaffella parva - Brunsina pulchera Assemblage- Zone
Tuberitina bulbacea - Kammaena sp. Barren Interval Zone
Lipinella notata - Archaediscus planoarchaediscus Assemblage- Zone
با توجه به زیستزونهای کنودونتی و همچنین روزنداران تشخیص داده شده در این برش، سن تورینزین پیشین تا ویزین میانی برای سازند مبارک در این برش پیشنهاد میشود، در ضمن بر اساس مطالعه روزن داران، برای رسوبات منتسب به سازند دزدبند (دزدبن)، سن نامورین پیشنهاد میشود. در این مطالعات، شاخص تغییر رنگ عناصر کنودونت یا CAI، 4 تعیین شد که بیانگر دمای 190 تا 300 درجه است، که نشان دهندة مرحله گاز خشک یا خالی از هر گونه مواد هیدروکربنی در برش مورد مطالعه است.
حسین غلامعلیان؛ سید محمود حسینی نژاد؛ زهره خسروی؛ ایمان ترکزاده ماهانی
چکیده
مطالعه توالی معادل سازند بهرام در ناحیه باغین نشان‌دهنده سن آخر ژیوسین پسین تا فرازنین پسین است. در این راستا سی و دو گونه و زیر گونه کنودونت شناسایی شده که مهم‌ترین آنها عبارتند از:Ancyrodella alata, An. pristina,Polygnathus aspelundi, P. aequalis, P. subincompletus,P. politus, Icriodus alternatus alternatus, I. iowaensis iowaensis. وجود گونههایی مانندAncyrodella alata, An. pristinaدر قاعده سازند بهرام نشان‌دهنده ...
بیشتر
مطالعه توالی معادل سازند بهرام در ناحیه باغین نشان‌دهنده سن آخر ژیوسین پسین تا فرازنین پسین است. در این راستا سی و دو گونه و زیر گونه کنودونت شناسایی شده که مهم‌ترین آنها عبارتند از:Ancyrodella alata, An. pristina,Polygnathus aspelundi, P. aequalis, P. subincompletus,P. politus, Icriodus alternatus alternatus, I. iowaensis iowaensis. وجود گونههایی مانندAncyrodella alata, An. pristinaدر قاعده سازند بهرام نشان‌دهنده پیشروی دریا در ژیوسین پسین است.با توجه به ارزش چینهشناسی گونههای کنودونتی به‌دست آمده، پنج زیستزون در این برش شنـاسـایی شـده اسـت که عبارتنـد از:Lower to Upper falsiovalis zones, transitans to punctata zones, Lower hassi to jamieae zones, Lower rhenana Zone, Upper rhenana to linguiformis zones.
مریم نورالدینی؛ سمانه رحمتی؛ مهدی یزدی
چکیده
برش‌های مورد بررسی در جنوب باختری ایران مرکزی، در ناحیه آباده واقع شده است. سنگ‌شناسی اصلی رسوبات در این بخش شامل شیل، ماسه‌سنگ و سنگآهک است. بررسی کنودونتهای این برش منجر به شناسایی چهار زیستزون شد که شامل: Idiognathodus delicates Zone(باشکرین- موسکوین)،ZoneStreptognathodus oppletus (کازیموین تا ژلین آغازین)وSweetognathus whitei Zone،Neostreptognathodus pequopensis Zone (آرتینسکین) ...
بیشتر
برش‌های مورد بررسی در جنوب باختری ایران مرکزی، در ناحیه آباده واقع شده است. سنگ‌شناسی اصلی رسوبات در این بخش شامل شیل، ماسه‌سنگ و سنگآهک است. بررسی کنودونتهای این برش منجر به شناسایی چهار زیستزون شد که شامل: Idiognathodus delicates Zone(باشکرین- موسکوین)،ZoneStreptognathodus oppletus (کازیموین تا ژلین آغازین)وSweetognathus whitei Zone،Neostreptognathodus pequopensis Zone (آرتینسکین) است. بر مبنای کنودونتهای شناسایی شده سن باشکرین- ژلین آغازین برای سازند سردر و آرتینسکین برای نهشته‌های پرمین (معادل سنی سازند خان) در این ناحیه در نظر گرفته شده است. بر این اساس، مرز کربنیفر- پرمین در این ناحیه به صورت ناپیوستگی فرسایشی (Paraconformity) است. مقایسه این ناحیه با مناطق همجوار نشان داد که که این مناطق همانند دیگر نقاط ایران پس از اشکوب کازیموین از آب خارج شده و فرسایش شدیدی در ناحیه حاکم شده است. سپس با آغاز ذوب یخچالها و در پرمین زیرین بر اثر پیشروی دوباره دریا، منطقه به زیر آب میرود البته حوضه رسوبی در این بخش از ایران مرکزی نسبت به مناطق همجوار از ژرفای بسیار کمتری برخوردار بوده است.
مهین محمدی؛ مهدی یزدی
چکیده
در میان زیای میکروسکوپی موجود در لایههای آهکی سازند جیرود در البرز مرکزی، بقایای میکروسکوپی ارزشمندی از کوسه‌های غضروفی (کوندریکتین) یافت شده است. این قطعه‌ها شامل دندان‌ها، اندام تنفسی و فلس‌ها است که در این بررسی مطالعه شده است. در این مطالعه گونه‌ها و جنس‌هایی از خانواده‌های Phoebodontidae , Protacrodontoidae ، Hybodontoidae و Ctenacathoidaeشناسایی ...
بیشتر
در میان زیای میکروسکوپی موجود در لایههای آهکی سازند جیرود در البرز مرکزی، بقایای میکروسکوپی ارزشمندی از کوسه‌های غضروفی (کوندریکتین) یافت شده است. این قطعه‌ها شامل دندان‌ها، اندام تنفسی و فلس‌ها است که در این بررسی مطالعه شده است. در این مطالعه گونه‌ها و جنس‌هایی از خانواده‌های Phoebodontidae , Protacrodontoidae ، Hybodontoidae و Ctenacathoidaeشناسایی شده است. سازند جیرود تناوبی از رخساره‌های آواری و کربناتی همراه با یک یا دو واحد بازالتی است که در البرز مرکزی گسترش وسیعی دارد. سن این سازند دونین بالایی/کربنیفر زیرین گزارش شده است و نام آن از برش الگوی آن در دهکده جیرود در شمال تهران گرفته شده است. نهشته‌های دونین بالایی/کربنیفر زیرین در سراسر البرز و ایران مرکزی گسترش دارد. مطالعه کوندریکتین‌های دونین بالایی در نواحی خاور ایران و ایران مرکزی و مشابهت کوندریکتین‌های این نواحی و سازند جیرود، ارتباط حوضه‌ای این نواحی را در دونین بالایی تأیید می‌کند. همچنین تطابق کوندریکتین‌های فامنین خاور ایران و ایران مرکزی با زیای مشابه در مراکش و الجزایر ارتباط حوضه‌ای این سرزمین‌ها در این زمان را تأیید می‌کند. مطالعات جغرافیای دیرین حاکی از آن است که این سرزمین‌ها در نواحی کم ژرفای شمال گندوانا قرار داشته‌اند. همراهی این زیا با فسیل کنودونت شاخص فامنین بالایی (Expansa zone)، تعلق این رسوبات را به این زمان تأیید می‌کند.
عباس قادری؛ سید علی آقانباتی؛ بهاءالدین حمدی؛ عبدالله سعیدی
چکیده
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری سازند شیرگشت در فرازمین کلمرد (Kalmard Horst) بر اساس کنودونتها، برش چینهشناسی میوگــدار (میانگدار) در جنوب باختری طبس انتخاب شد. سازند شیرگشت در این برش عمدتاً از واحدهای سنگی آواری تشکیل شده و به صورت دگرشیب بر روی واحدهای سنگی سازند کلمرد منتسب به پرکامبرین قرار گرفته است ...
بیشتر
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری سازند شیرگشت در فرازمین کلمرد (Kalmard Horst) بر اساس کنودونتها، برش چینهشناسی میوگــدار (میانگدار) در جنوب باختری طبس انتخاب شد. سازند شیرگشت در این برش عمدتاً از واحدهای سنگی آواری تشکیل شده و به صورت دگرشیب بر روی واحدهای سنگی سازند کلمرد منتسب به پرکامبرین قرار گرفته است و خود نیز توسط واحدهای سنگی سازند گچال به سن کربنیفر پوشیده میشود.
پس از مطالعات صحرایی و برداشت ستون چینهشناسی برش فوق، 35 نمونه از واحدهای سنگی مناسب سازندهای شیرگشت و گچال انتخاب و مطالعه شد. مطالعه کنودونتهای سازند شیرگشت در این برش حاکی از سن اردوویسین پیشین (Tremadocian - Arenigian) برای این سازند است. سه زیستزون تجمعی کنودونتی (Conodont Assemblage zone) در واحدهای اردوویسین پیشین این برش شناسایی شد که معادل زونهای Cordylodus spp. ، Deltifer و Proteus هستند.
زیستزونهای تشخیص داده شده عبارتاند از:
1- Oneotodus - Drepanodus Assemblage zone
2- Acodus deltatus - Protopanderodus Assemblage zone
3- Acodus - Oistodus Assemblage zone
لیلا فضلی؛ بهاءالدین حمدی
چکیده
سازند میلا در برش شهمیرزاد به سن اواخر کامبرین پیشین تا اردوویسین پیشین برونزد دارد. این سازند شامل 5 پاره سازند است که شماری چند از زیستزونهای کنودونتی در این برش تشخیص داده شده است . افزون بر آن برخی از پیکرفسیل‌ها و اثرفسیل‌ها نیز از پاره سازندهای دوم تا پنجم به‌دست آمده است .
پاره سازند اول شامل دولومیت‌های ...
بیشتر
سازند میلا در برش شهمیرزاد به سن اواخر کامبرین پیشین تا اردوویسین پیشین برونزد دارد. این سازند شامل 5 پاره سازند است که شماری چند از زیستزونهای کنودونتی در این برش تشخیص داده شده است . افزون بر آن برخی از پیکرفسیل‌ها و اثرفسیل‌ها نیز از پاره سازندهای دوم تا پنجم به‌دست آمده است .
پاره سازند اول شامل دولومیت‌های استروماتولیتی بوده و یک دیرینه خاک در بخش میانی آن جای دارد.
پاره سازند دوم آهکی بوده و حاوی چندین لایه ریختنمای نمک (Saltpseudomorph) است. این لایهها فاقد عناصر کنودونتی هستند در حالیکه نمونههایی از تریلوبیت‌ها و اثرفسیلهای مانند Rusophycus isp. (اثر استراحت تریلوبیت) و Cruzianan isp. (اثر حرکت تریلوبیت) جمع آوری و مطالعه شدند . اثرفسیلهای یاد شده که از نظر ژرفاسنجی و محیط رسوبی در اثر رخساره کریوزیانا(Cruziana inchnofacies) جای دارد، گویای محیطهای کمژرفای دریاست . ائوکرینوییدها(Eocrinoids) نیز گواه همین حقیقت هستند. لایههای توفانی (Strom beds) و همچنین هیولیتیدهای (Hyolithids) جهتدار در سطوح لایهها ، نشان‌دهنده شدت درجه آشفتگی آب در محیط رسوبی بوده است.
زیست زونهای کنودونتی از پاره سازندهای سوم تا پنجم به‌دست آمده است.
عباس قادری؛ سید علی آقانباتی؛ بهاءالدین حمدی؛ جیمز اف. میلر
چکیده
سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگآهک، مارن، سیلتسنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت همشیب و با گذر ظاهراً تدریجی بر روی سنگآهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته ...
بیشتر
سازند شیرگشت یکی از واحدهای پرفسیل ایران مرکزی است که در محل برش الگو در قالب سه پاره سازند (غیررسمی) معرفی شده است. این سازند به طور عمده شامل سنگآهک، مارن، سیلتسنگ، شیل و دولومیت بوده که به صورت همشیب و با گذر ظاهراً تدریجی بر روی سنگآهکهای حاوی فسیل بازوپایان (Billingsella limestone) بخش بالایی سازند درنجال قرار گرفته است و خود توسط سنگهای آتشفشانی و سنگآهکهای ماسهدار حاوی فسیل بخش زیرین سازند نیور پوشیده میشود.
به منظور انجام مطالعات زیستچینهنگاری و میکروپالئونتولوژی براساس کنودونتهای موجود، 99 نمونه سنگی مناسب از پاره سازندهای اول و دوم برش الگوی سازند شیرگشت برداشت شد. زیای کنودونتی به دست آمده از بخش زیرین پارهسازند اول آن، گونههایی ازWestergaardodina Furnishina, و Prooneotodus را شامل میشود که شاخص زمان کامبرین پـسـین هـستند. وجود گـونههای مـختلفی از جـنسهای Cordylodus,Oistodus, Drepanodus Proconodontus, وParoistodusدر فاصله بخـــش میانی پارهسازند اول تا اواخر پارهسازند دوم این برش هم نشان‌دهنـــــده زمان ترمادوسین ـ آرنیگین برای این سازند است.
مطالعه کنـودونتهای سازند شـیرگـشت در مـحل برش الـگو حـاکـی از وجود هـفت زیستزون تـجمعـی کنـودونتـی (Conodont Assemblage Zone) است که سن کامـبرین پـسیـن ـ اردوویـسیـن پـیشیـن را برای پاره سازندهای اول و دوم آن نشان میدهند. زیستزونهای تشخیص داده شده در این پاره‌سازندها عبارتند از:
1. Furnishina - Westergaardodina Assemblage Zone.
2. Proconodontus - Oneotodus Assemblage Zone.
3. Cordylodus proavus - Cordylodus oklahomensis Assemblage Zone.
4. Cordylodus lindstromi Assemblage Zone.
5. Cordylodus angulatus Assemblage Zone.
6. Drepanodus - Paltodus deltifer Assemblage Zone.
7.Paroistodus proteus Assemblage Zone.
زیستزونهای کنودونتی فوق، معادل زیستزونهای استاندارد جهانی Cordylodus spp. Deltifer, و Proteus میباشند. برخلاف نوشتههای پیشین که گذر کامبرین ـ اردویسین را در حد فاصل سازندهای درنجال و شیرگشت معرفی میکردند، این مرز درون پارهسازند اول این سازند قرار گرفته است و لذا سازند شیرگشت در محل برش الگو، یک سازند دو زمانه است.
سید محمود حسینی نژاد؛ مهدی یزدی؛ منصوره قبادی‌پور؛ حسین غلامعلیان
چکیده
نهشته‌های سازند جیرود در برش کلاریز با توالی نسبتاً ستبری از ماسه‌سنگ، شیل و سیلتستون سرخ، سفید و قهوه‌ای رنگ آغاز میشود و در ادامه به لایههای دولومیتی زرد رنگ، آهک، آهکهای شیلی و مارنی فسیل‌دار تبدیل می‌گردد. این سازند با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سازند میلا واقع شده و به طور پیوسته با آهکهای سازند مبارک پوشیده میشود. ...
بیشتر
نهشته‌های سازند جیرود در برش کلاریز با توالی نسبتاً ستبری از ماسه‌سنگ، شیل و سیلتستون سرخ، سفید و قهوه‌ای رنگ آغاز میشود و در ادامه به لایههای دولومیتی زرد رنگ، آهک، آهکهای شیلی و مارنی فسیل‌دار تبدیل می‌گردد. این سازند با ناپیوستگی فرسایشی بر روی سازند میلا واقع شده و به طور پیوسته با آهکهای سازند مبارک پوشیده میشود. در این توالی، فسیل‌های فراوان و متنوعی از کنودونتها و بازوپایان شناسایی شد. بر اساس پخش و پراکندگی بازوپایان دو زیستزون تجمعی، و بر مبنای کنودونتها چهار زیستزون تجمعی با سن فامنین و استرونین تعیین شد. ضمن اینکه زیستزونهای محلی بازوپایان با زیستزونهای محلی کنودونتی تطابق داده شده است. زیستزون شماره 1 بازوپادار معادل زیستزونهای کنودونتی Older than late crepida zone and romboidea to late trachytera zone با سن فامنین زیرین است. زیستزون شماره 2 بازوپادار معادل زیستزونهای کنودونتی postera to late expansa zone and praesulcata zone با سن فامنین بالایی است.
شواهد دیرینه‌شناسی و چینه‌نگاری نشان می‌دهد که رسوبات فرازنین در این منطقه وجود ندارد.
