چینه شناسی و فسیل شناسی
آرش شعبانپور حقیقی؛ لیدا بخشنده؛ طیبه محتاط؛ مسعود زمانی پدرام؛ سید حمید وزیری
چکیده
به منظور تحقیق طبقات سازند گورپی در منطقه زاگرس ، برش دشت ارژن در منطقه شیراز به مورد بررسی بایوزوناسیون و تعیین عمق دیرینه مورد مطالعه قرار گرفتند. این رسوبات دارای 130 متر ضخامت است که از طبقات سنگ آهک و شیل تشکیل شده است .به منظور تعیین عمق دیرینه سازند گورپی ، فرامینیفرهای پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد ...
بیشتر
به منظور تحقیق طبقات سازند گورپی در منطقه زاگرس ، برش دشت ارژن در منطقه شیراز به مورد بررسی بایوزوناسیون و تعیین عمق دیرینه مورد مطالعه قرار گرفتند. این رسوبات دارای 130 متر ضخامت است که از طبقات سنگ آهک و شیل تشکیل شده است .به منظور تعیین عمق دیرینه سازند گورپی ، فرامینیفرهای پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد فرامینیفرهای پلانکتونیک به کل اجتماع فرامینیفرها بعد از حذف فرامینیفرهای بنتیک درون زی (%P*) با استفاده ار فرمول D = e (3.58718+(0.03534 × %P* )) تعیین و عمقی برابر 270-510 متر را برای این رسوبات تعیین کرد. مطالعات انجام شده بر روی فرامینیفرها در این برش منجر به شناسایی 62 گونه متعلق به 18 جنس از فرامینیفرهای پلانکتونیک گردید. برمبنای فرامینیفرهای پلانکتونیک، رسوبات کرتاسه بالایی به 9 بایوزون جهانی تقسیم گردید که عبارتند از: بایوزون شماره یک : Dicarinella concavata Interval Zone ، بایوزون شماره دو: Dicarinella asymetrica Total Range Zone، بایوزون شماره سه : Globotruncanita elevata Partial Range Zone ، بایوزون شماره چهار: Globotruncana ventricosa Interval Zone ، بایوزون شماره پنج: Radotruncana calcarata Interval ، بایوزون شماره شش: Globotruncanella havanensis Partial Range Zone ، بایوزون شماره هفت: Globotruncana aegyptiaca Interval Zone بایوزون شماره هشت: Gansserina gansseri Interval Zone بایوزون شماره نه: Contusotruncana contusa Interval Zone براساس فرامینیفرهای پلانکتونیک مطالعه شده سن سانتونین پیشین تا ماستریشتین برای این رسوبات تعیین شد.
چینه شناسی و فسیل شناسی
قمرناز دارابی؛ ایرج مغفوری مقدم؛ عباس صادقی؛ بیژن یوسفی یگانه
چکیده
در این پژوهش، زیست چینه نگاری و تعیین عمق دیرینه سازند گورپی در برش جنوب غرب مورد مطالعه قرار گرفته است. ضخامت سازند گورپی در این برش 160 متر است و سنگ شناسی آن به طور عمده شامل سنگ آهک، مارن، سنگ آهک مارنی و شیل است. مرز زیرین آن با سازند ایلام همشیب و مرز بالایی آن با سازند امیران ناپیوسته است. در این مطالعه 50 گونه متعلق به 24 جنس از روزن ...
بیشتر
در این پژوهش، زیست چینه نگاری و تعیین عمق دیرینه سازند گورپی در برش جنوب غرب مورد مطالعه قرار گرفته است. ضخامت سازند گورپی در این برش 160 متر است و سنگ شناسی آن به طور عمده شامل سنگ آهک، مارن، سنگ آهک مارنی و شیل است. مرز زیرین آن با سازند ایلام همشیب و مرز بالایی آن با سازند امیران ناپیوسته است. در این مطالعه 50 گونه متعلق به 24 جنس از روزن بران شناور و بنتیک تشخیص داده شده است که براساس گسترش چینه شناسی این روزن بران، 6 زون زیستی معرفی شده است.این زونها شامل Globotruncana ventricosa Interval Zone, Radotruncana calcarata Taxon Range Zone, Globotruncanella havanensis Partial Range Zone, Globotruncana aegyptiaca Interval Zone, Gansserina gansseri Interval Zone, Contusotruncana contusa Interval Zone. با توجه به زونهای زیستی معرفی شده سن سازند گورپی در این برش کامپانین میانی تا ماستریشتین پسین تعیین شده است. عمق 450 تا 600 متر، براساس نسبت درصد روزن بران شناور/ بنتیک و در صد موفوتایپ 3 وبا استفاده از فرمول Depth = e (3.58718 + (0.03534 × %P*)) پیشنهاد می شود.
حسن سیف؛ محمودرضا مجیدی فرد؛ طیبه محتاط
چکیده
برای مطالعات چینهنگاری سنگی و زیستی سازند غیر رسمی فرخی، برش کوه هونو در 15 کیلومتری جنوب باختر شهر خور انتخاب شده است. در این برش سه سازند هفتومان، فرخی و چوپانان رخنمون و گسترش خوبی دارند. ستبرای سازند فرخی در این برش177 متر بود که بر پایه ویژگیهای سنگشناسی به چهار بخش شامل مارن، سنگآهک و سنگآهک رسی تقسیم شده است. سازند فرخی ...
بیشتر
برای مطالعات چینهنگاری سنگی و زیستی سازند غیر رسمی فرخی، برش کوه هونو در 15 کیلومتری جنوب باختر شهر خور انتخاب شده است. در این برش سه سازند هفتومان، فرخی و چوپانان رخنمون و گسترش خوبی دارند. ستبرای سازند فرخی در این برش177 متر بود که بر پایه ویژگیهای سنگشناسی به چهار بخش شامل مارن، سنگآهک و سنگآهک رسی تقسیم شده است. سازند فرخی با ناپیوستگی فرسایشی (Disconformity) روی سنگ آهک سازند هفتومان قرار گرفته است. از میان 96 نمونه گردآوری شده از این برش، 20 نمونه به روش شستشو (Washing) و 76 نمونه به روش مقاطع نازک تهیه و مطالعه شد که به شناسایی 103 گونه از 87 جنس از روزنبران انجامید. بهگونهای که 20 گونه از 11 جنس، متعلق به روزنبران پلانکتونیک، 73 گونه از 66 جنس، متعلق به روزنبران کفزی و 9 گونه از 9 جنس متعلق به روزنبران کفزی بزرگ (LBF) تشخیص داده شد. از فسیلهای دیگر این سازند میتوان به استراکدا و مقادیر فراوانی از بیمهرگان شامل گونههای مختلفی از براکیوپودا، خارپوست، دوکفهای و به ندرت آمونیت اشاره کرد. بررسیهای انجام گرفته روی روزنبران پلانکتونیک زیر واحد مارنی سازند فرخی، سبب شناسایی سه پهنه زیستی شده که عبارتند از: Partial Range Zone (CF6) Contusotruncana contusa،شاخص ماستریشتین پیشین. Pseudotextularia intermedia Partial Range Zone (CF5)، شاخص انتهای ماستریشتین پیشین. Taxon Range Zone (CF4) Racemiguembelina fructicosa،شاخص ابتدای ماستریشتین پسین. با توجه به مجموعه فسیلی شناسایی شده، سن سازند فرخی گسترهای از ماستریشتین پیشین تا پسین است. مرز K/Pg در برش کوه هونو انطباق کاملی با مرز مشترک دو سازند فرخی و چوپانان دارد و از نوع ناپیوستگی موازی است. این موضوع با توجه به عدم وجود سنگهای پالئوسن زیرین، تغییر رخساره و محیط رسوبی از سازند فرخی به سازند چوپانان اثبات میشود. حضور متفاوت گروههای مختلف فسیلی، به ویژه روزنبران، در بخشهای مختلف سازند فرخی مؤید محیط رسوبی دریای باز (شیب قاره) در ابتدای این سازند است که به سوی بالا به محیط کمژرفای نرتیک تبدیل میشود.
نازنین بدری؛ انوشیروان لطفعلی کنی
چکیده
سازند گورپی گسترش وسیعی در حوضه رسوبی زاگرس دارد و به دلیل موقعیت چینهشناسی، زمانی، تنوع و فراوانی میکروارگانیسمها، تاکنون مورد توجه و مطالعه زمینشناسان بسیاری قرارگرفته است. در این مطالعه برای طبقهبندی و انطباق زیستچینهنگاری سازند گورپی در دو برش کوه کورده و کوه گچ (استان فارس، منطقه لار) مطالعات نانوستراتیگرافی بر روی ...
بیشتر
سازند گورپی گسترش وسیعی در حوضه رسوبی زاگرس دارد و به دلیل موقعیت چینهشناسی، زمانی، تنوع و فراوانی میکروارگانیسمها، تاکنون مورد توجه و مطالعه زمینشناسان بسیاری قرارگرفته است. در این مطالعه برای طبقهبندی و انطباق زیستچینهنگاری سازند گورپی در دو برش کوه کورده و کوه گچ (استان فارس، منطقه لار) مطالعات نانوستراتیگرافی بر روی این دو برش صورت گرفت. از مطالعه دقیق300 اسلاید تهیه شده، 53 گونه متعلق به 30 جنس و 15 خانواده شناسایی و توصیف شد. پراکندگی مجموعه نانوفسیلهای موجود، حضور زونهای CC18 تا CC24 در برش کوه کورده با سنی معادل کامپانین پیشین تا مایستریشتین پیشین و زونهای CC19 تا CC24 در کوه گچ با سنی معادل انتهای کامپانین پیشین تا مایستریشتین پیشین را (مطابق با زوناسیون جهانی) آشکار کرد. مطالعه و بررسی نانوفسیلهای سازند گورپی در دو برش یادشده حضور گونههای شاخص عرضهای پایین جغرافیایی را نمایان میسازد که دلالت بر قرارگیری حوضه رسوبی تشکیلدهنده رسوبات سازند گورپی در عرضهای پایین جغرافیایی دارد.
بیتا قاسم شیرازی؛ محمودرضا مجیدیفرد؛ علی خردمند؛ طیبه محتاط
چکیده
در این پژوهش سنگهای کامپانین – ماستریشتین در برش جوپار، به منظور زیستزونبندی (Premoli Silva & Verga , 2004) و تعیین ژرفای دیرینه مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور تعیین ژرفای دیرینه رسوبات کامپانین در این زمان، روزنبران پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد روزنبران پلانکتونیک به کل اجتماع روزنبران ...
بیشتر
در این پژوهش سنگهای کامپانین – ماستریشتین در برش جوپار، به منظور زیستزونبندی (Premoli Silva & Verga , 2004) و تعیین ژرفای دیرینه مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور تعیین ژرفای دیرینه رسوبات کامپانین در این زمان، روزنبران پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد روزنبران پلانکتونیک به کل اجتماع روزنبران پس از حذف روزنبران بنتیک درونزی(%P*) با استفاده ار فرمول D = e (3.58718+( 0.03534 × %P* )) تعیین و ژرفایی برابر 490-650 متر را برای این رسوبات تعیین کرد. مطالعات انجام شده بر روی روزنبران در این برش منجر به شناسایی 58 گونه متعلق به 27 جنس از روزنبران پلانکتونیک شد. برمبنای روزنبران پلانکتونیک، رسوبات کامپانین – ماستریشتین به7 زیستزون تقسیم شد که این زیستزونهای جهانی عبارتند از : زیستزون شماره یک :; Globotruncanita elevata Partial Range Zone زیستزون شماره دو: ; Globotruncana ventricosa Interval Zone زیستزون شماره سه: ; Globotruncanita calcarata Interval Zone زیستزون شماره چهار: Globotruncanella havanensis Partial Range Zone ، زیستزون شماره پنج: Globotruncana aegyptiaca Interval Zone زیستزون شماره شش: Gansserina gansseri Interval Zone زیستزون شماره هفت: Contusotruncana contusa Interval Zone.
ایرج مغفوری مقدم
چکیده
رودیستهای سازند تاربور در km7 جنوب باختری سمیرم و km 10 شمال خرمآباد مورد مطالعه قرار گرفتهاند. دادههای دیرینهشناسی نشان میدهد که سن سازند تاربور در هر دو برش ماستریشتین بوده و شامل مجموعه فراوانی از رودیستها متعلق به گونههایی از تیره رادیولیتیده، هیپوریتیده و کاپرینیده است. این مجموعه فسیلی شباهت زیادی به مجموعههای ...
بیشتر
رودیستهای سازند تاربور در km7 جنوب باختری سمیرم و km 10 شمال خرمآباد مورد مطالعه قرار گرفتهاند. دادههای دیرینهشناسی نشان میدهد که سن سازند تاربور در هر دو برش ماستریشتین بوده و شامل مجموعه فراوانی از رودیستها متعلق به گونههایی از تیره رادیولیتیده، هیپوریتیده و کاپرینیده است. این مجموعه فسیلی شباهت زیادی به مجموعههای گزارش شده از جنوب ترکیه، مدیترانه خاوری، عربستان و عمان دارد.
لیدا بخشنده؛ سیدعلی آقانباتی؛ طیبه محتاط
چکیده
در این مطالعه سازند آب تلخ (برش مزدوران)که در کپه داغ برونزد دارد مورد مطالعه قرار گرفته است. قاعده مارنی این سازند روی سنگآهک سازند آبدراز قرار دارد و لایههای بالایی آن به سن ماستریشتین پسین با رسوبات ماسهای سازند نیزار به صورت تدریجی پوشیده شده است.
سازند آب تلخ به دلایل گوناگون، بخصوص ویژگیهای سنگی و زیستی، ...
بیشتر
در این مطالعه سازند آب تلخ (برش مزدوران)که در کپه داغ برونزد دارد مورد مطالعه قرار گرفته است. قاعده مارنی این سازند روی سنگآهک سازند آبدراز قرار دارد و لایههای بالایی آن به سن ماستریشتین پسین با رسوبات ماسهای سازند نیزار به صورت تدریجی پوشیده شده است.
سازند آب تلخ به دلایل گوناگون، بخصوص ویژگیهای سنگی و زیستی، به خوبی قابل مقایسه با واحد مارنهای اکینیددار ایران مرکزی است. شباهتهای یاد شده سبب شد که این واحدها را در برش مزدوران (کپه داغ) و برش بهارستان (اصفهان) مقایسه کنیم. با مطالعه 100 نمونه از این دو برش، به شباهتهای دیرینشناسی و سنگی زیادی دست یافتیم که شواهد محیطی و دیرینهبومشناختی این شباهت را تأیید میکند.
این دستاورد، میتواند بیانگر پیوند نزدیک دو حوضه کپه داغ و ایران مرکزی باشد. شواهد فسیلی که در این دو برش یافت شده است عبارتند از :
Globotruncana ventricosa (White), Globotruncanita elevata (Brotzen)
Globotruncana arca (Cushman), Globotruncanita stuartiformis (Dalbiez)
Globotruncana bulloides Volger, Globotruncana lapparenti Brotzen
Globotruncanita calcarata (Cushman), Globotruncana linneiana (d' Orbigny)
محمد وحیدی نیا؛ عباس صادقی؛ احمد شمیرانی؛ علی اصغر آریایی؛ محمد حسین آدابی
چکیده
حوضه کپه داغ همزمان و پس از برخورد صفحه توران به صفحه ایران پیش از کارنین پسین (در حدود 225 میلیون سال پیش) تشکیل شده است. این حوضه در شمال خاور ایران و در راستای WNW تا ESE قرار گرفته است. سازند نیزار در خاور و شمال خاور این حوضه گسترش یافته و از مجموعهای از سنگهای سیلیسی- آواری، شیلهای ماسهای همراه با لایههایی از ...
بیشتر
حوضه کپه داغ همزمان و پس از برخورد صفحه توران به صفحه ایران پیش از کارنین پسین (در حدود 225 میلیون سال پیش) تشکیل شده است. این حوضه در شمال خاور ایران و در راستای WNW تا ESE قرار گرفته است. سازند نیزار در خاور و شمال خاور این حوضه گسترش یافته و از مجموعهای از سنگهای سیلیسی- آواری، شیلهای ماسهای همراه با لایههایی از سنگ آهکهای ماسهای تشکیل شده است.
به منظور شناخت دقیق چینهشناسی، میکروفسیلها، ریز رخسارهها و محیط رسوبی سازند نیزار، سه برش چینهشناسی انتخاب، اندازهگیری و به دقت از آنها نمونهبرداری شده است. این برشهای چینهشناسی از خاور به باختر عبارتند از 1) برش تنگ نیزار 2) برش تنگ چهچهه 3) برش جلیل آباد- کلات نادری.
در مطالعات پیشین، مرز زیرین و بالایی سازند نیزار با سازندهای آب تلخ و کلات به ترتیب به صورت همشیب و انتقالی گزارش شده است (افشار حرب،1373). اما بر اساس تحقیقات جدید، مرز زیرین سازند نیزار با سازند آبتلخ در برشهای 1 و2 به صورت ناپیوستگی فرسایشی و در برش شماره 3 به صورت همشیب و انتقالی است. مرز بالایی سازند نیزار با سازند کلات در هر سه برش مذکور به صورت یک ناپیوستگی فرسایشی همراه با یک لایه دیرینهخاک Paleosoil)) در بین آن دو است.
بر اساس مطالعات سنگشناسی و ریز دیرینهشناسی، دو نوع رخساره سیلیسی- آواری و کربناتی تعیین شده است. با بررسی این ریز رخسارهها به نظر میرسد که بخشهای سیلیسی- آواری (ماسهسنگ و شیل) سازند نیزار در یک محیط جزایر سدی- لاگونی و قسمتهای آهکی آن در یک سکوی کربناتی کمژرفا (از نوع رمپ) بر جای گذاشته شدهاند.
در بیشتر گزارشها و مقالات منتشر شده، سازند نیزار به عنوان یک سازند کم فسیل گزارش شده که هیچگونه فسیل شاخصی نداشته و تنها بر اساس جایگاه چینهشناسی سن آن را تعیین میکردند، اما با بررسیهای به عمل آمده در این تحقیق، برای نخستین بار علاوه بر شناسایی41 جنس و30 گونه، فسیلهای شاخصی مانند: Orbitoides tissoti, Siderolites calcitrapoides,Abathomphalus mayaroensis,Pseudosiderolites vidali,Lepidorbitoides sp., Orbitoides apiculataشناسایی شده که همگی گویای سن ماستریشتین و بویژه ماستریشتین پسین هستند.