زمین ساخت
منشأ شبکه رگه‌ای راست‌گوشه در فلیش‌های پالئوسن-ائوسن جنوب بیرجند، خاور ایران

محمدامیر علیمی

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 111-122

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.387050.2065

چکیده
  این مقاله نتایج یک مطالعه میدانی را با هدف توصیف و تفسیر منشأ شبکه رگه‌ای در جنوب بیرجند ارائه می‌دهد. در مجاورت افیولیت بیرجند در خاور ایران، رخساره فلیشی پالئوسن – ائوسن در ناحیه‌ پیش‌بوم بیرجند و همزمان با کوهزایی آلپی (لارامید) نهشته شده است. واحد ماسه‌سنگی این رخساره در برگیرنده دو دسته رگه کوارتزیتی راست‌گوشه است. دسته ...  بیشتر

زمین شناسی اقتصادی
کانسار طلای هیرد، بلوک لوت، خاور ایران: مثالی از یک ذخیره طلای مرتبط با توده‌های نفوذی احیایی نوع I

مریم امامی جعفری؛ سعید علیرضایی؛ ایرج رسا؛ یوخن کولب

دوره 33، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 219-242

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.378434.2054

چکیده
  کانسار طلای هیرد در بلوک لوت، همراهی نزدیکی با یک کمپلکس نفوذی حدواسط-مافیک دارد که در سنگ‌های آتشفشانی ائوسن جایگزین شده است. توده‌های نفوذی ترکیب گرانودیوریت تا دیوریت، هورنبلند-کوارتزمونزونیت و گابرو-دیوریت دارند و با  CaO،  FeOt و  MgO به‌نسبت بالا و K2O+Na2O به‌نسبت پایین مشخص می‌شوند که نشانگر تبلور از یک ماگمای نه‌چندان ...  بیشتر

سنگ شناسی
کانی‌شناسی و ژئوشیمی کلینوپیروکسن موجود در پریدوتیت‌های مجموعه افیولیتی نهبندان، خاور ایران

حمید کریم زاده؛ محمد رهگشای؛ ایمان منصف

دوره 33، شماره 2 ، تیر 1402، ، صفحه 135-154

https://doi.org/10.22071/gsj.2023.360594.2030

چکیده
  مطالعه سنگ‌شناسی پریدوتیت‌های مجموعه افیولیتی نهبندان مشخص کرد که پریدوتیت­‌های کلاته‌شاهپوری، قدمگاه، لاه‌کوه، چشمه انجیر، بندان و زلفقاری از نوع هارزبورژیت و مناطق سفیدکوه و ناسفنده‌کوه از نوع لرزولیت هستند. نوع کلینوپیروکسن‌های موجود در پریدوتیت‌های این مجموعه عموماً دیوپسید هستند. بررسی ژئوشیمیایی کلینوپیروکسن‌ها ...  بیشتر

سنگ شناسی
ویژگی های ژئوشیمیایی و پتروژنز سنگ های آذرین خروجی کوله سنگی- ملک سیاه کوه، شمال زاهدان، شرق ایران

مهنوش بهجتی؛ علی احمدی؛ حبیب بیابانگرد

دوره 29، شماره 114 ، اسفند 1398، ، صفحه 61-72

https://doi.org/10.22071/gsj.2018.130538.1473

چکیده
  سنگ های آذرین خروجی مجموعه آذرین کوله سنگی- ملک‌‌‌ سیاه‌کوه شامل بازالت آلکالن، بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت و تراکیت هستند. در نمودار K2O در برابر SiO2، نمونه‌های بازالتی در محدوده شوشونیتی و سایر نمونه‌ها در محدوده کالک آلکالن پتاسیم متوسط قرار می‌گیرند. همچنین، متوسط نسبت های La/Yb، Rb/Zr و Cs/Hf در بازالت‌های آلکالن و ساب ...  بیشتر

بررسی و نام‌گذاری واحد کنگلومرایی– ماسه‌سنگی نصرت‌آباد (حوضه فلیشی خاور ایران)

محمدرضا بخشی محبی؛ علی اصغر مریدی فریمانی؛ رضا معزی‎نسب

دوره 28، شماره 110 ، اسفند 1397، ، صفحه 201-208

https://doi.org/10.22071/gsj.2019.84443

چکیده
  در منطقه نصرت‌آباد در 105 کیلومتری شمال باختر زاهدان کنگلومرایی با سن الیگو- میوسن قرار دارد که از واحدهای سنگ‌چینه­نگاری حوضه فلیشی خاور ایران است. رسوبات این کنگلومرا، رودخانه‌ای از نوع بریده‌ بریده بوده که با یک دگرشیبی با زاویه تقریباً 30 درجه روی نهشته‌های ماسه سنگی- شیلی ائوسن قرارگرفته است. ضخامت اندازه‌گیری شده از این واحد ...  بیشتر

گسلش فعال، زمین‌لرزه‌ها و فرگشت ساختاری وابسته به فراگام دوگانه (مطالعه موردی محمدآباد در خاور ایران)

محمدامیر علیمی

دوره 26، شماره 102 ، اسفند 1395، ، صفحه 63-72

https://doi.org/10.22071/gsj.2017.44120

چکیده
  لرزه‌خیزی پیاپی، شامل 3 زمین‌لرزه مخرب در یک دوره زمانی نزدیک به 30 ساله، گستره محمدآباد در خاور ایران را یکی از برجسته‌ترین مناطق فعال لرزه‌ای در ایران ساخته است. به منظور رسیدن به یک الگوی ساده زمین‌ساختی، سامانه گسلی محمدآباد با استفاده از اطلاعات زمین‌لرزه‌ها و تصاویر ماهواره‌ای توصیف شده است. برهم‌کنش سامانه گسلی راستالغز ...  بیشتر

تحلیل جنبش‌شناختی امتدادلغز در یک پهنه برشی با نرخ لغزش ناهمسان:مطالعه موردی پهنه لوت، خاور ایران

حسام یزدان‎پناه؛ محمد مهدی خطیب؛ حمید نظری؛ ابراهیم غلامی

دوره 25، شماره 97 ، آذر 1394، ، صفحه 279-290

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.41512

چکیده
  سازوکار راستالغزی خاور ایران در طی 5 میلیون سال گذشته موجب ایجاد گسل‌های راستالغز فعال در پیرامون و درون بلوک لوت شده است. مقدار نرخ لغزش در طی کواترنر سامانه گسلی نهبندان شامل نه خاوری و باختری در خاور پهنه لوت حدود mm/year5 و روی سامانه گسلی نایبند در باختر پهنه لوت حدود mm/year3/0 ±7/1 اندازه‌گیری شده است. بر این اساس میزان نرخ لغزش از ...  بیشتر

رسیدگی ساختاری گسله‌های مسبب زمین‌لرزه در گستره خاور ایران و الگوی فرگشت فعالیت لرزه‌خیزی در آن

نیره صبور؛ محمدرضا قاسمی؛ معصومه اسکندری؛ علی نظری فهندری؛ منوچهر قرشی؛ فریدون سیناییان

دوره 24، 95- زمین ساخت ، خرداد 1394، ، صفحه 57-66

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.41850

چکیده
  گسلههای لرزهزا بسته به رسیدگی ساختاری (structural maturity) خود ممکن است در یک تکه و یا تکههای چندگانه گسیخته شوند، همچنین میتوانند لغزشهای متفاوتی را بر روی آن تکهها از خود نشان دهند. گسلههای رسیده به گونه گسیختگیهای دراز با دامنه لغزش کم و گسلههای نارس به گونه گسیختگیهای کوتاهتر اما پرانرژیتر میشکنند. از سوی دیگر گسله‌های ...  بیشتر

شواهد ساختاری و مغناطیس ‌هوایی بر شکل‌گیری گسلش ‌پنهان‌ شوسف در فراگام‌ گرفتاری نه خاوری- اسماعیل‌آباد (خاور ایران)

محمدامیر علیمی؛ محمدمهدی خطیب؛ خالد حسامی‌آذر؛ محمودرضا هیهات

دوره 24، 95- زمین ساخت ، خرداد 1394، ، صفحه 253-265

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.42069

چکیده
  وجود آرایه‌ای از گسل‌های راستالغز نردبانی در خاور ایران سبب شکل‌گیری خم یا فراگام‌های رهایی و گرفتاری می‌شود که در مواردی، در بخش‌های تراکششی یا ترافشارشی این ساختارها، گسل‌ها پنهان هستند. این موضوع در فراگام ‌گرفتاری چپ‌گام نه‌ خاوری- اسماعیل‌آباد بررسی شده است. در ساختار عرضی مرتبط با این فراگام وجود دگرریختی فشارشی به‌صورت ...  بیشتر

بررسی گوناگونی کرنش برشی در راستای پهنه‌ گسلی کوچ برپایه ویژگی برگوارگی‌ها

فرزانه پورغیاثیان؛ ابراهیم غلامی؛ محمد‌مهدی خطیب

دوره 24، 94- زمین ساخت ، اسفند 1393، ، صفحه 63-68

https://doi.org/10.22071/gsj.2015.43352

چکیده
  در این پژوهش برپایه زاویه میان برگوارگی‌ها با لبه پهنه گسلی، مقدار کرنش برشی shear strain)) برای پهنه  گسلی کوچ تعیین شد. پهنه گسلی کوچ  با راستای شمالی- جنوبی در شمال خاوری بیرجند و در بخش شمال باختری پهنه‌ ساختاری سیستان قرار دارد. در درون پهنه‌ گسلی کوچ  برپایه برگوار‌گی‌های موجود که بیشتر از نوع رخ شکستگی هستند مقدار کرنش برشی ...  بیشتر

شواهد ساختاری از تأثیر گسل‌های شمالی- جنوبی در توسعه دگرریختی‌های جنوب خاوری بیرجند‌، پهنه سیستان

ابراهیم غلامی؛ میرعلی اکبر نوگل سادات؛ محمدمهدی خطیب؛ علی یساقی

دوره 18، شماره 71 ، خرداد 1388، ، صفحه 13-19

https://doi.org/10.22071/gsj.2010.56982

چکیده
  حرکت راستگرد شمالی- جنوبی بین ایران مرکزی و افغانستان باعث فعالیت پهنه‌های گسلی شمالی- جنوبی و شمال باختری- جنوب خاوری در بخش خاوری ایران شده است. تأثیر متقابل گسل‌ها (fault interaction)باعث ایجاد مناطق فشاری (restraining zones) در راستای پهنه‌های گسلی و ظهور رخنمون‌های افیولیتی در بین واحدهای ترشیر شده است. مطالعه هندسی و جنبشی ساختارها راهکار ...  بیشتر