زمین شناسی اقتصادی
شیوا فرنگی؛ زهرا اعلمی نیا؛ محمد واحدی؛ حمزه صادقی سرخنی
چکیده
گرانیتوییدهای خاور کوه دم (شمال خاوری اصفهان) واقع در بخش باختری پهنه ایران مرکزی، به درون سنگ‌های آهکی کرتاسه زیرین، آتشفشانی های ائوسن زیرین و پی سنگ دگرگونی تزریق شده است. وجود یک ناهنجاری بسیار قوی در داده های مغناطیسی برداشت شده توسط پهپاد در مرکز محدوده، وجود کانی‌سازی قابل توجه مگنتیتی را اثبات می‌کند. ابعاد این ناهنجاری ...
بیشتر
گرانیتوییدهای خاور کوه دم (شمال خاوری اصفهان) واقع در بخش باختری پهنه ایران مرکزی، به درون سنگ‌های آهکی کرتاسه زیرین، آتشفشانی های ائوسن زیرین و پی سنگ دگرگونی تزریق شده است. وجود یک ناهنجاری بسیار قوی در داده های مغناطیسی برداشت شده توسط پهپاد در مرکز محدوده، وجود کانی‌سازی قابل توجه مگنتیتی را اثبات می‌کند. ابعاد این ناهنجاری در حدود 200 متر در 100 متر بوده و واقع شدن در مرز واحدهای آهکی و نفوذی های گرانودیوریتی محدوده، می‌تواند نشان‌دهنده کانی‌سازی از نوع اسکارن باشد. دیگر ناهنجاری های مغناطیسی دیده شده شدت کمتری دارند و در ارتباط با کانی سازی ضعیف مگنتیتی هستند و یا محدود به سنگ‌های آتشفشانی بوده که کانی‌سازی ندارند. مجموعه ساده ماده معدنی شامل مگنتیت، هماتیت، اکسیدهای آهن و به ندرت پیریت همراه با کانی های گارنت، کوارتز، کلسیت، فلوگوپیت، اپیدوت و کلریت است. توده نفوذی گرانیتویید ائوسن زیرین طیفی وسیع از گرانیت وگرانودیوریت تا دیوریت است که بر اختلاط گسترده ماگمایی دلالت دارد. رخداد آهن با گرانیتوییدهایی قرابت دارد که ماهیت شوشونیتی داشته و از ماگماتیسم گسیختگی صفحه فرورونده در طی مراحل میانی فرورانش و در مراحل آغازین برخورد صفحات عربی و اوراسیا ایجاد شده‌اند. شواهد زمین شیمیایی درجه پایینی از ذوب بخشی اسپینل پریدوتیت فلوگوپیت دار در گوشته بالایی و ژرفای کمتر از 70 کیلومتر را برای تولید گرانیتوییدهای خاور کوه دم پیشنهاد می کند.
محمد پوستی؛ محمد فدائیان
چکیده
منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین‌شهرقرار گرفته است. بیشتر این ناحیه را سنگ‌های آذرین به سن ائوسن تشکیل داده است که شامل آندزیت بازالت، بازالت، تفریت و گاهی آنالسیمیت است. این سنگ‌ها اشباع یا کمی اشباع از سیلیس هستند و نمودارهای زمین‌ساختی خاستگاه ماگمای سازنده این سنگ‌ها را به طور چیره در کمان‌های آتشفشانی ...
بیشتر
منطقه مورد مطالعه در استان اردبیل و شمال شهرستان مشکین‌شهرقرار گرفته است. بیشتر این ناحیه را سنگ‌های آذرین به سن ائوسن تشکیل داده است که شامل آندزیت بازالت، بازالت، تفریت و گاهی آنالسیمیت است. این سنگ‌ها اشباع یا کمی اشباع از سیلیس هستند و نمودارهای زمین‌ساختی خاستگاه ماگمای سازنده این سنگ‌ها را به طور چیره در کمان‌های آتشفشانی و پهنه فرورانش معرفی می‌کند. وجود بی‌هنجاری منفیNb، نسبت بالایLILE/HFSE، بالا بودن مقادیر Al2O3,P2O5 و کمبود میزان تیتان، نظریه فرورانش و ذوب بخشی با درصد کم گوشته بالایی متاسوماتیسم شده را برای تشکیل ماگمای اولیه (آلکالی الیوین بازالتی) قوی‌تر می‌کند. همچنین شواهد سنگ نگارینشان از اختلاط ماگمای اولیه با مواد پوسته‌ای است. بر پایه نمودارهای ژئوشیمیایی ترکیب شیمیایی بیشتر سنگ‌ها در محدوده شوشونیتی قرارمی‌گیرد. تشکیل این سنگ‌ها را می‌توان به فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس در طی دوران مزوزوییک و یا آغاز دوران سنوزوییک نسبت داد؛ که آزاد شدن سیال‌هایی از این پوسته زیررانده شده و متاسوماتیسم گوشته سنگ کره‌ای و در ادامه شرایط مناسب ذوب بخشی گوشته متاسوماتیسم شده، سبب تشکیل ماگماتیسم پتاسیک شده است ودر اثر عملکرد یک فازکششی و تأثیرسامانه‌های پیچیده گسلی ماگمای تولید شده با ترکیب شوشونیتی به سطح زمین راه پیدا کرده است.
مهراج آقازاده؛ زهرا بدرزاده؛ آنتونیو کاسترو
چکیده
توده‌های مطالعه شده در پهنه البرز باختری و زیر پهنه طارم قرار دارند. بیشتر رخنمون‌های توده‌های مورد مطالعه ترکیب مونزونیت و کوارتزمونزونیت دارند و درون نهشته‌های آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده‌اند. این توده‌ها ماهیت شوشونیتی و متاآلومین دارند. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی، توده‌های مورد مطالعه از یک ماگمای غیر اولیه حاصل شده‌اند ...
بیشتر
توده‌های مطالعه شده در پهنه البرز باختری و زیر پهنه طارم قرار دارند. بیشتر رخنمون‌های توده‌های مورد مطالعه ترکیب مونزونیت و کوارتزمونزونیت دارند و درون نهشته‌های آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده‌اند. این توده‌ها ماهیت شوشونیتی و متاآلومین دارند. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی، توده‌های مورد مطالعه از یک ماگمای غیر اولیه حاصل شده‌اند که در شرایط پوسته قاره‌ای دچار تفریق و تحول شده است. در نمودارهای عنکبوتی بهنجار شده نسبت به گوشته اولیه و عناصر خاکی کمیاب بهنجار شده نسبت به کندریت، نمونههای مورد مطالعه از عناصر LREEs و LILEs غنیشدگی و از عناصر HFSEs تهیشدگی نشان می‌دهند. ماگمای اولیه منشأ توده‌های مورد مطالعه، از ذوب بخشی 1 تا 5 درصدی منشأ گوشته سنگ‌کره‌ای متاسوماتیسم شده توسط عوامل فرورانش و با ترکیب اسپینل لرزولیتی دارای رگههای فلوگوپیت فراوان ایجاد شده است. بر پایه سنسنجیهای انجام شده به روش U-Pb (SHRIMP) روی بلورهای زیرکن، توده‌های مورد مطالعه در محدوده زمانی 8/37 تا 9/38 میلیون سال پیش و اشکوب پریابونین ائوسن پایانی، در یک محیط پس از برخورد جایگزین شده‌اند.
مهراج آقازاده؛ محمد هاشم امامی؛ حسین معین وزیری؛ نعمت الله رشیدنژاد عمران؛ آنتونیو کاسترو
چکیده
توده خانکندی در شمال باختر ایران و پهنه قره داغ (ارسباران)- ارمنستان جنوبی قرار دارد. رخنمون‌های چیره شامل سنگ‌های گرانودیوریتی و مونزونیتی هستند که همراه با آنها گابروها و دایک‌های داسیتی و لامپروفیری نیز رخنمون دارند. پلوتونیسم گرانودیوریتی در توده خانکندی با نفوذ مونزونیت‌ها و گابروها دنبال شده است و در نهایت دایک‌های داسیتی ...
بیشتر
توده خانکندی در شمال باختر ایران و پهنه قره داغ (ارسباران)- ارمنستان جنوبی قرار دارد. رخنمون‌های چیره شامل سنگ‌های گرانودیوریتی و مونزونیتی هستند که همراه با آنها گابروها و دایک‌های داسیتی و لامپروفیری نیز رخنمون دارند. پلوتونیسم گرانودیوریتی در توده خانکندی با نفوذ مونزونیت‌ها و گابروها دنبال شده است و در نهایت دایک‌های داسیتی و لامپروفیری جایگزین شده‌اند. مونزونیت‌ها و گابروها، ماهیت شوشونیتی و گرانودیوریت‌ها و داسیت‌ها ماهیت کلسیمی- قلیایی پتاسیم بالا و ویژگی‌های آداکیت‌های نوع C (پتاسیمی یا قاره‌ای) و گرانیتوییدهای سرشار از باریم و استرانسیم را نشان می‌دهند. لامپروفیرها ماهیت قلیایی و کامپتونیتی دارند. مونزونیت‌ها از تحول گابروها همراه با مقدارکمی آلایش پوسته‌ای و آمیختگی ایجاد شده‌اند. ذوب منابع پوسته مافیک زیرین گارنت‌دار، گوشته سنگ‌کره‌ای(لیتوسفری) متاسوماتیسم شده و نرم‌کره (استنوسفر)بالارونده، به‌ترتیب سبب ایجاد ماگماهای گرانودیوریتی و داسیتی، گابروی شوشونیتی و لامپروفیرها شده است. تولید انواع مختلف ماگماها در منطقه ارسباران در الیگوسن، در پاسخ به فرایندهای شکسته‌شدن قطعه فرورونده ویا پوسته‌پوسته‌شدن (Delamination) گوشته سنگ‌کره‌ای و بالا آمدن نرم‌کره رخ داده است که پس از فرایند برخورد ورقه‌‌های ایران و عربستان و ستبرشدگی پوسته‌ای، در یک محیط کششی پس از برخوردی تشکیل شده‌اند.
