زمین شناسی اقتصادی
لیلا جابرانصاری؛ حبیت الله ترشیزیان؛ نادر کهنسال قدیم وند؛ محسن پورکرمانی
چکیده
در این پژوهش اکتشاف عنصر لیتیم در واحدهای رسوبی برگه های 100000/1 جام و سرخه درغرب استان سمنان واقع در شمال شرق ایران انجام شده است. واحدهای رسوبی در این تحقیق هدف اصلی مطالعه بودند چرا که به دلیل خصوصیات جاذب عنصر لیتیم و مکان مناسبی جهت تمرکز عنصر لیتیم هستند. در این تحقیق از روش اکتشاف ژئوشیمیایی فرکتالی عیار- تعداد جهت جداسازی بی‌هنجاری‌ها ...
بیشتر
در این پژوهش اکتشاف عنصر لیتیم در واحدهای رسوبی برگه های 100000/1 جام و سرخه درغرب استان سمنان واقع در شمال شرق ایران انجام شده است. واحدهای رسوبی در این تحقیق هدف اصلی مطالعه بودند چرا که به دلیل خصوصیات جاذب عنصر لیتیم و مکان مناسبی جهت تمرکز عنصر لیتیم هستند. در این تحقیق از روش اکتشاف ژئوشیمیایی فرکتالی عیار- تعداد جهت جداسازی بی‌هنجاری‌ها از زمینه استفاده گردید. دادههای خام حاصل از آنالیز شیمیایی نمونه های برگههای جام و سرخه مورد مطالعه ژئوشیمیایی قرار گرفتند. سپس مدل‌سازی مولتی فرکتالی عیار- تعداد به منظور تعیین حدود آستانه بی‌هنجاری روی دادهها صورت پذیرفت و محدودههای بی‌هنجاری لیتیم شناسایی شدند. در این تحقیق پس از مشخص شدن محدوده های اصلی دارای بی هنجاری لیتیم، شامل بخشی از بلوک شماره 5 یا منطقه قراول کوه بیابانک (دیاپیر سرخه)، نمونه های سنگی به منظور مطالعات کانیشناسی (XRD وFE SEM) از واحد زمینشناسی سازند قم به سن الیگوسن- میوسن با پترولوژی سنگآهکهای مارنی با میانلایههای ژیپس که حاوی کانیهای رسی ( ایلیت و کلریت) می باشند، برداشت شده است. در نتیجه منطقه مورد مطالعه به عنوان ناهنجاری اصلی در بین دو برگه معرفی شد تا در مراحل اکتشاف تفصیلی مورد آنالیز و بررسیهای دقیق‌تر قرار گیرد.
آینور ناصری؛ محمد‌جعفر محمد‌زاده؛ پریا محبی؛ پریناز جوانی
چکیده
منطقه قره‌چمن- دوزدوزان در آذربایجان شرقی روی پهنه ارومیه- دختر قرار دارد و بیشتر از سنگهای آذرین درونی و بیرونی میانگین تا اسیدی با سن الیگوسن و رسوبات عهد حاضر تشکیل یافته است. اکتشافات ژئوشیمیایی با برداشت 394 نمونه رسوب رودخانهای در مقیاس ناحیه‌ای شروع و با هدف تعیین مناطق پتانسیل‌دار برای 44 عنصر تجزیه شدند. آنچه در ...
بیشتر
منطقه قره‌چمن- دوزدوزان در آذربایجان شرقی روی پهنه ارومیه- دختر قرار دارد و بیشتر از سنگهای آذرین درونی و بیرونی میانگین تا اسیدی با سن الیگوسن و رسوبات عهد حاضر تشکیل یافته است. اکتشافات ژئوشیمیایی با برداشت 394 نمونه رسوب رودخانهای در مقیاس ناحیه‌ای شروع و با هدف تعیین مناطق پتانسیل‌دار برای 44 عنصر تجزیه شدند. آنچه در بیشتر کارهای اکتشافی مدنظر قرار می‌گیرد، آشکارسازی بی‌هنجاری‌ها به‌ویژه هاله‌های مثبت عناصر کانساری است. ولی توجه به‌هاله‌های منفی بسیار کمتر مد نظر قرار می‌گیرد. این مقاله نشان می‌دهد که کاهش برخی عناصر همراه در منطقه نیز ممکن است در ارتباط با کانی‌زایی ویژه‌ای باشد بنابراین هاله‌های منفی نیز می‌توانند حائز اهمیت باشند. به طور معمول حد آستانه بی‌هنجاری های منفی نیز مشابه بی‌هنجاری‌های مثبت برآورد می‌شود که این امر موجب پوشش هاله و عدم ثبت و کارآیی آنها می‌شود. در این مقاله اقدام به مدل‌سازی توأم هاله‌های مثبت و منفی و ارتباط آنها در ثبت الگوهای بهینه ژئوشیمیایی شده است. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که هاله‌های منفی مهم ثبت شده بیشتر به تداعی از فرایند‌های سینژنتیک و برخی نیز تحت تأثیر ورود سیال‌های کانه‌دار در منطقه ایجاد شده‌اند. از جمله آنها ثبت هاله‌های منفی عناصری مانند Sc, Sr, Na در کنار هاله‌های مثبت عناصری مانند Au, Cu, Pb, Zn, Mo, U که نشانگر کانی‌زایی عناصر پایه و دیگر عناصر مهم در منطقه است. به‌طور کلی نتایج، نشان از سه مدل از همراهی هاله‌های مثبت و منفی ﮊئوشیمیایی در منطقه قره چمن بود: 1) مدل همپوشانی هاله‌های مثبت و منفی با همدیگر مثل هاله‌های عناصر (Rb, Sr)؛ 2) احاطه و حضور هاله‌های منفی در پیرامون هاله مثبت مانند هاله Sc محاط‌کننده هاله‌های مثبت Ce Rb/K, و هاله منفیSr محاط کننده نسبت Ba/Sr و پهنه فلسیک و کلریتی در منطقه؛ 3) مدل شاخص و کاملاً مجزای هاله‌های منفی از هاله‌های مثبت مانند (Mo-Sr)، (U-Sr) و (Cu-Sr). مطالعه توأم هاله‌های مثبت و منفی به‌ویژه در اکتشافات ژئوشیمیایی مقدماتی می‌تواند در ردیابی نهشته‌های پنهان مؤثر باشد. انطباق پهنه‌های مرکب دگرسانی فلسیک و شاخص جمعی کلریتی با مدل شماره 2 نشان می‌دهد که این مدل در ارتباط با بی‌هنجاری‌های مثبت Au و منفی Sr در منطقه است. نتایج نشانگر این واقعیت است که صرفاً بررسی تمرکز عناصر مثبت در راستای پهنه گسلش کافی نبوده بلکه انطباق مدل‌دار هاله‌های منفی با مثبت به انضمام نتایج حاصل از شاخص مرکب بیانگر تجمع کانی‌زایی قوی در راستای NW-SE است.
