@article { author = {Yazdi, M. and Pakzad, H. R. and Mashkour, M. and Elhami, R. and Javeri, M. and Biglari, F.}, title = {Sedimentology and Geoarchaeology of Paleolithic (Mousterian) Lithic Tools in Central Iran}, journal = {Scientific Quarterly Journal of Geosciences}, volume = {19}, number = {73}, pages = {177-186}, year = {2009}, publisher = {Geological Survey of Iran}, issn = {1023-7429}, eissn = {2645-4963}, doi = {10.22071/gsj.2010.57223}, abstract = {Determining and studying collected lithic assemblages, biota remains and deposited beds (regarding to sedimentology) of two rock shelters in the age of Late Pleistocene to recent interval in central Iran were the aims of this research. Mobarekeh (Qaleh Bozi) and Yekeh Chah (near Golpayegan) are two sites in which remains of consumed and hunted biota by human were checked by this research. Lithic assemblages are studied considering their sources. Mousterian lithic assemblages from Qaleh Bozi caves and rock shelters (HassanAbadCaves) are made of silica pebbles (limestone with Nummulite or cherty beds in the age of Paleocene to Eocene time interval) that hominids had collected from the Zayandeh Rud River in the Middle Paleolithic Period. Finally it should be stated that lithic artifacts in Yekeh Chah are mostly Quartzite sandy shale (probably belong to Jurassic). Black beds (charcoal lenses) in Qaleh Bozi and Yekeh Chah caves were sampled and washed for Determining biota remains and sedimentary components. All washed samples from two localities had remains of: burned wood (charcoal), large vertebrate mammals (mostly horse), vertebrate and micro vertebrates (fish, rodent, reptile and amphibian), egg of birds, seeds and grass. SEM photos related to hunted and consumed birds’ beak and nails from Mobarekeh and Yekeh Chah confirmed that the food of man in those localities could be similar. This research is first report the presence of hunter-gatherer hominids in Central Iran (Mousterian). Lithic assemblages are collected from Separab Naein in the age of Mesolithic and from Tapeh Ashena (Chadegan) in the age of Neolithic as well.   }, keywords = {Cherty bed,Limestone with Nummulite,Charcoal lenses,Lithic assemblages,Central Iran}, title_fa = {رسوب‌شناسی و زمین‌باستان‌شناسی ابزارهای سنگی (موسترین) در ایران مرکزی}, abstract_fa = {این تحقیق در ارتباط با بقایای حیاتی، مجموعه‌های ابزار سنگی و لایه‌های رسوب‌گذاری شده دو محدوده زندگی انسان به سن پلیستوسن تا عهد حاضر، در ایران مرکزی است. این دو محدوده مبارکه (قلعه‌بزی) و یکه‌چاه (نزدیک گلپایگان)، از نقاطی هستند که بقایای شکار شده حیاتی و مصرف شده توسط انسان درآنها مورد بررسی قرار گرفته است. مجموعه ابزار‌های سنگی موسترین به دست آمده از دو محدوده  از دیدگاه منشأ آنها مورد توجه قرار گرفته است. در قلعه‌بزی ابزار‌های سنگی ساخته شده با منشأ قلوه سنگ‌های اوپالی است (انتخاب شده توسط انسان) که از زاینده‌رود انتخاب شده‌اند. منشأ این قلوه سنگ‌ها آهک‌های نومولیت‌دار با سن پالئوسن تا ائوسن است که به سیلیکا (اوپال) تبدیل شده و از منطقه بابا حیدر (زاگرس) توسط زاینده‌رود تا گاوخونی حمل شده‌اند. در نهایت ابزار‌های سنگی یکه چاه بیشتر کوارتزیت و شیل ماسه (به احتمال به سن ژوراسیک) هستند. لایه‌های سیاه (لنزهای زغال‌دار) در غارهای قلعه‌بزی و یکه‌چاه، (در زیر سطح) نمونه‌برداری شده و پس از الک کردن و شستشو، از دیدگاه ذرات تشکیل دهنده و رسوب‌شناسی مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه‌های مطالعه شده از هر دو منطقه (قلعه‌بزی و یکه‌چاه) دارای بقایای چوب سوخته شده (زغال)، قطعات بزرگ پستانداران (بیشتر اسب) و خرده‌های میکروسکوپی حیاتی شامل ماهی، خزنده، دو زیست، پوست تخم پرندگان و دانه‌های گیاهی است. یکسان بودن عکس‌های SEM تهیه شده از قطعات ناخن و نوک پرندگان شکار شده و مصرف شده از مبارکه و یکه چاه این احتمال را تقویت می‌کند که رژیم غذایی انسان در این دو منطقه شبیه به هم بوده است. این تحقیق برای نخستین بار حضور انسان شکارگر و جمع کننده را در ایران مرکزی اثبات می‌نماید. مجموعه ابزار سنگی مشابه با سن مزولیتیک و با سن نئولیتک نیز از منطقه تپه آشنا در چادگان توسط این تحقیق مطالعه شده است.}, keywords_fa = {چرت,آهک نومولیت‌دار,لنزهای‌ ذغال‌دار,مجموعه ابزار سنگی,ایران مرکزی}, url = {http://www.gsjournal.ir/article_57223.html}, eprint = {http://www.gsjournal.ir/article_57223_e7ca805d735d40cac817b14b8bc2650f.pdf} }