TY - JOUR ID - 63758 TI - مطالعه‌ ژئوشیمی عناصر اصلی، جزیی و خاکی کمیاب در رسوبات بستر دریاچه ارومیه JO - فصلنامه علمی علوم زمین JA - GSJ LA - fa SN - 1023-7429 AU - علیپور, صمد AU - موسوی, خدیجه AU - حسینی, ابتسام AU - اصلان‌پور, شعله AU - حاصلی, زینب AD - استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران AD - کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 27 IS - 107 SP - 51 EP - 62 KW - ژئوشیمی KW - کانی شناسی KW - رسوبات بستر KW - دریاچه ارومیه KW - ایران DO - 10.22071/gsj.2018.63758 N2 - دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه فوق ­اشباع از نمک در جهان است که در میان استان‌های آذربایجان ­شرقی و غربی در شمال باختر ایران جای دارد. در این پژوهش ژئوشیمی عناصر اصلی، جزیی و خاکی کمیاب 130 نمونه که از 25 سانتی‌متری پایانی گمانه حفر شده با ژرفای یک و نیم متری میان سال­های 1394 تا 1395 برداشت شده است؛ بررسی شد. مطالعه ژئوشیمی عناصر اصلی نشان‌دهنده گوناگونی و ناهمگنی زیاد در مقدار اکسید عناصر اصلی در رسوبات بخش‌های شمال باختر، شمال خاور، جنوب باختر و جنوب بستر دریاچه‌  است. نتایج تجزیه طیف‌سنج پراش پرتو ایکس (XRD) رسوبات نشان می­دهد که فاز اصلی کانی­های رسوبات دریاچه را کانی­های هالیت، کلسیت، آنکریت، کوارتز، ارتوکلاز، کلریت، آلبیت، ژیپس، پلاژیوکلاز، اوژیت، آمفیبول و هورنبلند تشکیل می­دهند و رسوبات بستر دریاچه ارومیه از دید ترکیب کانی­شناختی شبیه کانی­های عمومی تشکیل‎دهنده شیل و ماسه­سنگ گری‎وک هستند. در میان اکسیدهای عناصر اصلی، MgO، CaO و Na2O غنی­شدگی بالایی نسبت به استانداردهای UCC، PAAS و NASC نشان می‌دهند. از مجموعه عناصر جزییRb  و Sr نسبت به UCC، PAAS و NASC غنی­شدگی بسیار بالایی همراه با تهی­شدگی Eu به‌ویژه در بخش جنوب باختر دریاچه نشان می‌دهند. مقایسه ترکیب ژئوشیمیایی رسوبات ژرفای مورد مطالعه­، با سنگ­های پیرامون دریاچه نشان از کنترل اصلی ترکیب کانی­شناختی توسط زمین­شناسی پیرامون دریاچه در مقایسه با کانی‌شناسی آورد رسوبی رودخانه­ها دارد. UR - http://www.gsjournal.ir/article_63758.html L1 - http://www.gsjournal.ir/article_63758_0fa7668b597661453978b66d5d142cc2.pdf ER -