مقاله پژوهشی
اکتشاف و معدن
امیر سلیمی؛ سمانه برک؛ مهیار یوسفی
چکیده
تعیین دقیق مقدار حدآستانه‌ای موجب جداسازی دقیق جوامع ژئوشیمیایی می‌گردد. روش‌های ساختاری برای تفکیک ناهنجاری‌های ژئوشیمیایی از زمینه، توانمندتر از روش‌های غیر ساختاری می‌باشند. در این تحقیق از روش ساختاری آماره فضایی U برای پردازش داده‌های ژئوشیمیایی بدست آمده از نمونه‌های خاک منطقه نیسیان استفاده شد. با محاسبه مقدار U بهینه ...
بیشتر
تعیین دقیق مقدار حدآستانه‌ای موجب جداسازی دقیق جوامع ژئوشیمیایی می‌گردد. روش‌های ساختاری برای تفکیک ناهنجاری‌های ژئوشیمیایی از زمینه، توانمندتر از روش‌های غیر ساختاری می‌باشند. در این تحقیق از روش ساختاری آماره فضایی U برای پردازش داده‌های ژئوشیمیایی بدست آمده از نمونه‌های خاک منطقه نیسیان استفاده شد. با محاسبه مقدار U بهینه برای هر نمونه، نمونه‌های ناهنجار از نمونه‌های زمینه با دقت خوبی تفکیک شدند. همچنین با طبقه بندی نمونهها بر اساس شعاع بهینه بدست آمده برای هر نمونه، نمونه‌های ناهنجار شناسایی شده در مرحله قبل در سه رده قوی، متوسط و ضعیف بر اساس شدت ناهنجاری طبقه بندی شدند. اعتبارسنجی نتایج بدست آمده با استفاده از حفاریهای انجام شده در منطقه نشان داد که عملکرد روش آماره U در شناسایی محدودههای ناهنجار بسیار مطلوب بوده است. این روش نه تنها موفق به شناسایی صحیح نمونه‌های ناهنجار گردید بلکه نمونههایی که بر اساس نتایج حفاریها بسیار ضعیف می‌باشند ولی بوسیله یک روش غیر ساختاری، ناهنجاری قوی تشخیص داده شده بود را به درستی در رده زمینه طبقه بندی نمود.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
مهدی مرادی؛ ابراهیم طالع فاضل
چکیده
کانسار طلای موچش با تناژ تقریبی 7/0 میلیون تن و متوسط عیار 3/1 گرم در تن طلا در کمربند طلای تکاب-دلیجان واقع شده است. کانه‌زایی به شکل رگه‌ای در 28 رگه کوارتز-سولفید طلادار راستای عمومی N40E، ستبرای یک تا ده متر و درازای 5 تا 200 متر در واحدهای آندزیت و لیتیک توف آندزیت کرتاسه زیرین، شکل گرفته است. بافت‌های شکافه پرکن، شانه‌ای و افشان از ...
بیشتر
کانسار طلای موچش با تناژ تقریبی 7/0 میلیون تن و متوسط عیار 3/1 گرم در تن طلا در کمربند طلای تکاب-دلیجان واقع شده است. کانه‌زایی به شکل رگه‌ای در 28 رگه کوارتز-سولفید طلادار راستای عمومی N40E، ستبرای یک تا ده متر و درازای 5 تا 200 متر در واحدهای آندزیت و لیتیک توف آندزیت کرتاسه زیرین، شکل گرفته است. بافت‌های شکافه پرکن، شانه‌ای و افشان از بافت‌های مهم کانیسازی هستند که در رگه‌های کوارتز-سولفید±طلا (رگه I) و کوارتز-باریت-گالن (رگه II) مشاهده شده و بعداً توسط رگه-رگچههای کربناتی (رگه III)، قطع شدهاند. دمای همگنشدن و شوری میانبارها بهترتیب با متوسط دما C° 180 و شوری 0/2 درصد معادل NaCl (رگه I)، متوسط دما C° 155 و شوری 6/1 درصد معادل NaCl (رگه II) و متوسط دما C° 135 و شوری 5/1 درصد معادل NaCl (رگه III)، بدست آمد. مقادیر δ34S در کانههای سولفیدی رگه‌های I و II بین 1/0+ تا ‰ 3- (معادل δ34SH2S بین 3/0- تا ‰ 4/0+) در تغییر بوده که گویای وجود یک منشاء ماگمایی همگن برای گوگرد است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد وجود شرایط هیدرواستاتیک (وقوع جوشش) در کانسار موچش موجب خروج H2S از سیال، کاهش حلالیت کمپلکس Au(HS)2‒ و در نهایت ناپایداری طلا شده است.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی اقتصادی
پویا سیدصالحی نائینی؛ سعید علیرضایی
چکیده
ناحیه خارستان-بیدستر در شمال غرب آتشفشان تفتان، با مجموعه ای از گدازه ها و مواد آذرآواری پلیوکواترنری پوشیده شده است که دستخوش دگرسانی های گسترده رسی و سیلیسی شده اند. زون های سیلیسی که از نمودهای بارز آنها سیلیس حفره ای است، با هاله هایی از دگرسانی رسی پیشرفته-متوسط با کانیهای شاخص آلونیت، پیروفیلیت، و کائولینیت دربرگرفته شده اند. ...
بیشتر
ناحیه خارستان-بیدستر در شمال غرب آتشفشان تفتان، با مجموعه ای از گدازه ها و مواد آذرآواری پلیوکواترنری پوشیده شده است که دستخوش دگرسانی های گسترده رسی و سیلیسی شده اند. زون های سیلیسی که از نمودهای بارز آنها سیلیس حفره ای است، با هاله هایی از دگرسانی رسی پیشرفته-متوسط با کانیهای شاخص آلونیت، پیروفیلیت، و کائولینیت دربرگرفته شده اند. این زون ها به شکل خطی تابع زمین شناسی ساختمانی بوده و نیز به صورت توده های نامنظم با ابعاد متفاوت وجود دارند و در مقیاس ناحیه ای قابل مقایسه با لیتوکپ های سیلیسی-رسی در بخش های بالایی سامانه های پورفیری هستند. طلا عموما به صورت ذرات زیرمیکرسکپی وجود دارد و با توجه به غنی شدگی هماهنگ نقره، دست کم بخشی از آن به شکل الکتروم است. پیریت، که در بخش های سطحی اکسیده شده همراه کانی سازی است. رخداد پراکنده مالاکیت نشان می دهد که کانیهای سولفیدی مس مانند کالکوپیریت نیز وجود دارد. آثاری از سولفوسالت های تتراهدریت و انارژیت به طور محلی دیده می شود. با توجه به محیط زمین شناسی، دگرسانی گرمابی، ساخت و بافت و ویژگی های شیمیایی و کانی شناسی کانسنگ، کانی سازی طلا در این ناحیه قابل مقایسه با ذخایر اپی ترمال سولفیداسیون بالا است.
مقاله پژوهشی
سنگ شناسی
سیدوحید شاهرخی
چکیده
توده گرانیتوئیدی دالایون در جنوب بروجرد و در شمال استان لرستان واقع شده و بخشی از پهنه دگرگونی سنندج-سیرجان است. ترکیب سنگ‌شناسی این توده شامل گرانودیوریت، گرانیت، پگماتیت‌گرانیت، تونالیت، کوارتزدیوریت، پگماتیت‌تورمالین‌دار، و رگه‌های کوارتز تورمالین است که در سنگ‌های آتشفشانی و دگرگونی ناحیه‌ای نفوذ کرده است. مجموعه کانیهای ...
بیشتر
توده گرانیتوئیدی دالایون در جنوب بروجرد و در شمال استان لرستان واقع شده و بخشی از پهنه دگرگونی سنندج-سیرجان است. ترکیب سنگ‌شناسی این توده شامل گرانودیوریت، گرانیت، پگماتیت‌گرانیت، تونالیت، کوارتزدیوریت، پگماتیت‌تورمالین‌دار، و رگه‌های کوارتز تورمالین است که در سنگ‌های آتشفشانی و دگرگونی ناحیه‌ای نفوذ کرده است. مجموعه کانیهای توده گرانودیوریتی با شاخص رنگی لوکوکرات تا مزوکرات شامل کانیهای اصلی کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوز و میکروکلین و کانیهای فرعی بیوتیت، موسکویت، زیرکن، گارنت، آپاتیت، روتیل، لوکوکسن، کانیهای تیتانیوم‌دار و اسفن می‌باشد. کانی شاخص فرومنیزین در این سنگ‌ها بیوتیت است که از لحاظ ترکیبی غنی از منیزیم و فقیر از کلر بوده و ماهیت اولیه دارند. مقدار نسبت Fe/Fe+Mg میانگین (apfu)44/0 را نشان می‌دهد که بر این اساس میکاهای مورد بررسی در محدوده بیوتیت و در میان قطب سیدروفیلیت و آنیت جای می‌گیرند. میانگین دمای تبلور بیوتیت‌ها ⁰C681 و میانگین فشار تشکیل بر اساس آلومینیوم کل بیوتیت‌ها kb95/2 است که نشان‌دهنده تشکیل در عمق کم است. بر اساس نسبت‌های MgO، FeO و Al2O3 بیوتیت‌ها، ماگمای سازنده گرانودیوریت از نوع کالک آلکالن کوهزائی است. وجود فوگاسیته نسبتاً بالای اکسیژن و محیط اکسیدان نشان‌دهنده ماگمای با منشأ مخلوط گوشته-پوسته و سنگ میزبان سری گرانیتوئیدی مگنتیتی و گرانیتوئید نوع I برای بیوتیت‌ها است.
مقاله پژوهشی
زمین شناسی محیط زیست و مهندسی
راضیه لک؛ علی محمدی؛ جواد درویشی خاتونی؛ الناز آقاعلی
چکیده
بارش های شدید در زمان های غیرمتعارف، همواره یکی از عوامل مهم ایجاد خسارات فراوان در مناطق کوهستانی است. در بسیاری موارد بی توجهی به وضعیت زمین ریخت شناسی و حریم رودخانه، تعرض و ساخت و ساز در مسیر و حریم قانونی رود و همینطور تغییر اقلیم و تغییر الگوی بارش ها بویژه در شرایط النینیو، سبب بروز مخاطرات محیطی از جمله سیل می گردد. در این پژوهش ...
بیشتر
بارش های شدید در زمان های غیرمتعارف، همواره یکی از عوامل مهم ایجاد خسارات فراوان در مناطق کوهستانی است. در بسیاری موارد بی توجهی به وضعیت زمین ریخت شناسی و حریم رودخانه، تعرض و ساخت و ساز در مسیر و حریم قانونی رود و همینطور تغییر اقلیم و تغییر الگوی بارش ها بویژه در شرایط النینیو، سبب بروز مخاطرات محیطی از جمله سیل می گردد. در این پژوهش به بررسی علل ایجاد سیل 6 مرداد سال 1401 امامزاده داوود و ارائه راهکارهای علمی برای جلوگیری از اثر تخریبی و سازگاری با این گونه سیلاب ها پرداخته شده است. سیل 6 مرداد ماه 1401که پس از بارش شدید و ناگهانی باران رخ داد، باعث جاری شدن حجم زیادی آب با چگالی بالا محتوی خرده های رسوبی و گل و لای در محل رستوران های بالادست و همچنین صحن و حیاط شمالی و جنوبی امامزاده گردید و طبقات پایینی از جمله مکان مقبره، در زیر گل مدفون شد. این سیلاب باعث مرگ بیش از 10 نفر، مصدوم شدن بیش از 20 نفر و مفقود شدن تعداد دیگری از انسانها شد. بنای امامزاده و ساختمان ها و زائرسراهای اطراف رودخانه نیز دچار آسیب شدند.
مقاله پژوهشی
چینه شناسی و فسیل شناسی
جواد سعادت نژاد
چکیده
سازند کلاریز در منطقه جواهرده دارای رخنمون‌های مناسبی جهت مطالعه ماکروفسیل‌های گیاهی می‌باشد. منطقه مورد مطالعه در پهنه ساختاری ـ رخساره‌ای البرز شمالی و منطقه زغال‌دار رامسر قرار دارد. سازند کلاریز در برش جواهرده شامل طبقات شیل، سیلتستون، ماسه‌سنگ و کمی کنگلومرا و حاوی لایه‌های زغال و به‌طور هم‌شیب و با یک لایه ماسه‌سنگ درشت‌دانه ...
بیشتر
سازند کلاریز در منطقه جواهرده دارای رخنمون‌های مناسبی جهت مطالعه ماکروفسیل‌های گیاهی می‌باشد. منطقه مورد مطالعه در پهنه ساختاری ـ رخساره‌ای البرز شمالی و منطقه زغال‌دار رامسر قرار دارد. سازند کلاریز در برش جواهرده شامل طبقات شیل، سیلتستون، ماسه‌سنگ و کمی کنگلومرا و حاوی لایه‌های زغال و به‌طور هم‌شیب و با یک لایه ماسه‌سنگ درشت‌دانه بر روی شیل‌های سازند للـه‌بند و با یک مرز ناگهانی و مشخص در زیر کنگلومراهای سازند جواهرده قرار می‌گیرد. در این مطالعه تعداد 29 گونه ماکروفسیل گیاهی مربوط به 13جنس از راسته‌های اکویزتال‌ها، اسموندال‌ها، فیلیکال‌ها، سیکادال‌ها، بنتیتال‌ها، ژینکوآ‌ل‌ها و کنیفرال‌ها و یک نمونه اندام زایای ناشناخته از سازند کلاریز در منطقه جواهرده مطالعه و معرفی شدند. بر اساس حضور گونه‌های شاخصی از قبیل Cladophlebis nebbensis، Nilssonia brevis، Dictyozamites asseretoi، Taeniopteris reversa، Taeniopteris tenuinervis و Baiera muensteriana سن رتین و براساس حضور سه گونه Dictyophyllum exile، Pterophyllum aequale و Pterophyllum bavieri سن رتین پسین برای توالی سنگی برش مورد مطالعه پیشنهاد می‌گردد. همچنین در این مطالعه گونه‌های Ginkgoites whitbiensis از ایران و Taeniopteris reversa از حوضه البرز و از لحاظ انتشار چینه‌شناسی، چهار گونه Clathropteris elegans، Nilssonia harrisi، Ginkgoites parasingularis و Ginkgoites lepida برای نخستین بار از توالی سنگی تریاس پسین در ایران گزارش می‌شوند
مقاله پژوهشی
زمین ساخت
بابک سامانی
چکیده
استفاده از جهت یابی فضایی عناصر ساختاری کمک شایانی جهت درک هندسه پهنه های برشی فراهم می‌نماید. بررسی شاخص‌های جریان دگرشکلی ناهم محور برپایه جهت‌یابی ترجیحی شکل (Shape preferred orientation)(SPO) و جهت‌یابی ترجیحی شبکه (LPO)(Lattice preferred orientation)کانی کوارتز در سنگ‌های دگرشکل شده کمپلکس دگرگونی کولی‌کش واقع در پهنه ساختاری سنندج-سیرجان در شمال استان ...
بیشتر
استفاده از جهت یابی فضایی عناصر ساختاری کمک شایانی جهت درک هندسه پهنه های برشی فراهم می‌نماید. بررسی شاخص‌های جریان دگرشکلی ناهم محور برپایه جهت‌یابی ترجیحی شکل (Shape preferred orientation)(SPO) و جهت‌یابی ترجیحی شبکه (LPO)(Lattice preferred orientation)کانی کوارتز در سنگ‌های دگرشکل شده کمپلکس دگرگونی کولی‌کش واقع در پهنه ساختاری سنندج-سیرجان در شمال استان فارس، وجود یک مولفه برشی راستگرد را نشان می‌دهد. نتایج حاکی از غلبه بازبلورش تورمی و چرخش ریزدانه در قلمرو حرارتی 50±379 تا50±448 درجه سانتیگراد و فشار 3 تا 3.5 کیلوبار می باشد. با استفاده از تحلیل استریوگرافی قطب سطوح برگوارگی و راستای خط وارگی مشخصات صفحه عمود بر محور تاوایی بصورت N15W/45SW تخمین زده شد. با فرض انطباق سیستم های راندگی شمالی و جنوبی با مرز پهنههای برشی، مقدار زاویه ریک مرز پهنه برشی و صفحه عمود بر محور تاوایی معادل 19 درجه محاسبه گردید. از این رو میتوان مدل ترافشارش مایل با هندسه تریکلینیک را بعنوان مدل تکامل ساختاری این پهنه برشی در نظر گرفت.
