نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

3 پژوهشگر، مؤسسه فناوری کالیفرنیا

چکیده

داده‌های ایزوتوپ گوگرد بر روی کانی‌های پیریت، کالکوپیریت و مولیبدنیت موجود در رگچه‌های تیپ A، B و D سامانه‌های پورفیری خوشه میدوک واقع در بخش شمال‌باختری کمربند مس کرمان نشانگر ترکیب ایزوتوپی δ34S نزدیک به صفر برای این سامانه‌ها است. ترکیب ایزوتوپی گوگرد برای کانسارهای پورفیری چاه فیروزه و ایجو و اندیس‌های سرنو، گود کلواری و کدر به ترتیب بین 1.4- تا 2.5+ (میانگین 0.31+)، 1.3- تا 1.1+ ( میانگین 0.07+)، 0.1+ تا 2.4+ (میانگین 0.87+)، 0.2+ تا 1.5- (میانگین 0.1-) و 4.1- تا 1+ (میانگین 1.04-) در هزار است که می‌تواند معرف منبع ماگمایی باشد. همچنین دامنه محدود تغییرات ایزوتوپی و ترکیب ایزوتوپی مشابه برای سه گروه رگه نشان می‌دهد که با تحول سیستم گرمابی، تغییر و تحول چندانی در منبع اولیه و به نسبت همگن گوگرد رخ نداده است. مقایسه داده‌های حاصل از خوشه میدوک با داده‌های موجود در مورد برخی کانسارهای بخش میانی و جنوبی کمربند کرمان پیشنهاد می‌کند که منشأ گوگرد در سامانه‌های پورفیری بخش شمال‌باختری و تا حدی بخش‌های میانی کمان ماگمایی سنوزوئیک کرمان از یک ماگمای مافیک که از گوشته لیتوسفری زیرقاره‌ای (SCLM) متاسوماتیز شده منشأ گرفته تأمین شده و آلایش با سنگ‌های پوسته قاره‌ای نیز بر ترکیب δ34S اثرگذار بوده است، درحالی‌که در بخش جنوبی، فرایندهای مرتبط با فرورانش و سیالات ناشی از آب دریا و رسوبات همراه، در ترکیب ایزوتوپی گوگرد نقش اساسی داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

تقی­ پور، ن. و درانی، م.، 1392- زمین ­شیمی ایزوتوپ­های پایدار گوگرد و اکسیژن کانی­های سولفیدی و سولفاتی کانسار مس پورفیری پرکام شهربابک، استان کرمان، مجله زمین­شناسی کاربردی پیشرفته، شماره 8، صص. 61 تا 70.
تقی­ پور، ن.، 1386- کاربرد ژئوشیمی سیالات درگیر و ایزوتوپی بعنوان راهبردهای اکتشافی، دگرسانی و کانی­زایی در کانسار مس پورفیری میدوک، شهربابک، کرمان، رساله دکترا، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
شفیعی بافتی، ب.، 1386- الگوی فلززایی کمربند مس پورفیری کرمان و رهیافت­های اکتشافی آن، رساله دکترا، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
صالحیان، م.، 1389- مطالعات کانی ­شناسی، ژئوشیمی و سیالات درگیر کانسار مس پورفیری درآلو، جنوب کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
طالبی، م.، 1384- مطالعه لیتوژئوشیمی، دگرسانی و سیالات درگیر کانسار مس پورفیری ایجو، شمال‌غرب شهربابک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
عباس‌زاده، غ.، 1390- بررسی سنگ­ شناسی، دگرسانی، مینرالوگرافی و منشأ کانی­زایی چندفلزی در کالدرای آبدر شهربابک، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
کاشانی، ح.، 1391- مطالعات کانی‌شناسی، ژئوشیمی و سیالات درگیر اندیس‌های مس گروه و سیناباد، جنوب کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس.
کلهر پریدری، ش.، میرنژاد، ح. و غیوری، ک.، 1392- تعیین منشأ سولفور در کانسار مس پورفیری باغ خشک با استفاده از نسبت­های ایزوتوپی گوگرد، نخستین همایش ملی کاربرد ایزوتوپ پایدار، دانشگاه فردوسی مشهد.
محبی، آ.، هزارخانی، ا.، بهزادی، م.، میرنژاد، ح.، تقی­زاده، ح.، 1393- بررسی ویژگی سیال­های کانه­زا با استفاده از میانبارهای سیال و ایزوتوپ های اکسیژن- هیدروژن در کانسار مس پورفیری بندر هنزا، فصلنامه علوم زمین، شماره 96، صص. 53 تا 64.
محمدزاده، ز.، 1386- زمین­ شناسی، دگرسانی و کانی­سازی مس در منطقه چاه فیروزه، شهر بابک، استان کرمان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
معانی­جو، م.، مستقیمی، م.، عبدالهی ریسه، م. و سپاهی گرو، ع. ا.، 1391- مطالعات سیستماتیک ایزوتوپ­های پایدار گوگرد و سیالات درگیر گروه­های رگچه­ای مختلف کانسار مس پورفیری سرچشمه، بر اساس داده­های جدید، مجله زمین­شناسی اقتصادی، شماره 2، جلد 4، صص. 217 تا 239.