آناهیتا یاوری؛ محمد قویدل سیوکی؛ محمودرضا مجیدیفرد؛ سیدحمید وزیری
چکیده
سازند کژدمی در تنگ ماغر در شمال باختر شهرستان بهبهان (حوضه زاگرس)، به خوبی بیرون زده و قابل دسترسی است. این سازند در ناحیه مورد مطالعه 344 متر ستبرا دارد که از تناوب شیلهای خاکستری با آهکهای نازکلایه کرم رنگ تا قهوهای تشکیل شده است. در این ناحیه سازند کژدمی با ناهمسازی فرسایشی روی سازند داریان و بهطور همساز زیر سازند سروک جای ...
بیشتر
سازند کژدمی در تنگ ماغر در شمال باختر شهرستان بهبهان (حوضه زاگرس)، به خوبی بیرون زده و قابل دسترسی است. این سازند در ناحیه مورد مطالعه 344 متر ستبرا دارد که از تناوب شیلهای خاکستری با آهکهای نازکلایه کرم رنگ تا قهوهای تشکیل شده است. در این ناحیه سازند کژدمی با ناهمسازی فرسایشی روی سازند داریان و بهطور همساز زیر سازند سروک جای میگیرد. در این مطالعه 220 نمونه دارای آمونیت تهیه شد که 5 متر از بخش بالایی سازند داریان و همه ستبرای (344متر) سازند کژدمی را دربر میگیرد. روی هم رفته 15 جنس و 21 گونه متعلق به 6 خانواده به شرح زیر در این مطالعه شناسایی شد : Douvilleiceras sp., Douvilleiceras cf. mammillatum, Epicheloniceras subnodosocostum– buxtorfi, Hypacanthoplites cf. elegnas, Acanthohoplites cf. aschiltaensis, Nolaniceras nolani, Parahoplites cf. melchioris, Venezoliceras sp., Venezoliceras cf. venezolanum, Mirapelia cf. buarquianum, Mirapelia sp., Oxytropidoceras carbonarium, Oxytropidoceras cf. roissyanum, Hysteroceras cf. orbignyi, Hysteroceras sp., Tonohamites cf. aequicingulatus, Mortoniceras sp., Mortoniceras aff. inflatum, Dufrenoyia sp., Hemiptychoceras cf. gaultinum, Scaphites sp. همه جنسها و گونههای یاد شده به جز Scaphites sp. و Hemiptychoceras cf. gaultinum در مطالعات پیشین از این سازند گزارش شدهاند. بر پایه انتشار چینهشناسی گونههای مختلف آمونیت، 11 زیستزون در این سازند شناسایی شد که زمان آپتین پیشین را برای بخش بالایی سازند داریان و آپسین پسین تا آلبین پسین را برای سازند کژدمی پیشنهاد میکند. بنابراین به نظر میرسد که یک نبود چینهشناسی میان سازندهای داریان و کژدمی وجود دارد که آپسین میانی را دربر میگیرد.
رسوب شناسی
آزاده رحیمی؛ محمدحسین آدابی؛ سیدعلی آقانباتی؛ محمودرضا مجیدیفرد؛ امیرمحمد جمالی
چکیده
توالیهای کربناته سازند شتری به سن تریاس میانی با ستبرای 308 متر در ناحیه کلمرد شهرستان طبس در حوضه ایران مرکزی نهشته شده است. در این ناحیه مرز پایینی سازند شتری بهطور تدریجی و همشیب روی سازند سرخ شیل و مرز بالایی آن توسط گسل قطع شده است و بهطور عمده شامل دولومیت با ستبرای کل 250 متر بهصورت متوسط تا ستبرلایه همرا ه با میانلایههای ...
بیشتر
توالیهای کربناته سازند شتری به سن تریاس میانی با ستبرای 308 متر در ناحیه کلمرد شهرستان طبس در حوضه ایران مرکزی نهشته شده است. در این ناحیه مرز پایینی سازند شتری بهطور تدریجی و همشیب روی سازند سرخ شیل و مرز بالایی آن توسط گسل قطع شده است و بهطور عمده شامل دولومیت با ستبرای کل 250 متر بهصورت متوسط تا ستبرلایه همرا ه با میانلایههای نازک آهکی و ماسهسنگی است. سازند شتری بهطور چیره شامل دولومیتهای ریز تا درشتبلور است. بر پایه شواهد سنگنگاری (اندازه دانه و فابریک) و ژئوشیمیایی (تجزیههای عنصری Ca, Mg, Na, Sr, Fe, Mn)5 نوع مختلف دولومیت در سازند شتری تشخیص داده شده است. دلیل گوناگونی دولومیتها، تأثیر فرایندهای دیاژنزی اولیه و تأخیری است که سبب تغییر ترکیب سیالهای دولومیتساز و در نتیجه تشکیل انواع دولومیتها شده است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان میدهد که دولومیتهای سازند شتری بیشتر در شرایط احیأ و تحت تأثیر دیاژنز متائوریکی تشکیل شدهاند. مکانیسم دولومیتی شدن برای دولومیت نوع اول مدل سبخا، دولومیتهای نوع دوم و سوم مدل پهنه مخلوط و برای دولومیتهای نوع چهارم و پنجم مدل تدفینی در نظر گرفته شده است.
سیروس عباسی؛ بهاءالدین حمدی؛ محمودرضا مجیدیفرد
چکیده
نمونه برداری از نهشتههای دونین، در دو برش جداگانه با موقعیتهای مختلف انجام گردید: 1ـ برش ایلانقره، در روستای ایلانقره، 40 کیلومتری شمالشرق ماکو قرار دارد. 2ـ برش پیراسحاق به گونه برش مرکب در جنوب جلفا (غرب روستاهای پیراسحاق و چایکسن) جای گرفته است. از آنجائیکه کارهای کمتری در مورد ماهیهای دونین در سازند ایلانقره انجام شده است، ...
بیشتر
نمونه برداری از نهشتههای دونین، در دو برش جداگانه با موقعیتهای مختلف انجام گردید: 1ـ برش ایلانقره، در روستای ایلانقره، 40 کیلومتری شمالشرق ماکو قرار دارد. 2ـ برش پیراسحاق به گونه برش مرکب در جنوب جلفا (غرب روستاهای پیراسحاق و چایکسن) جای گرفته است. از آنجائیکه کارهای کمتری در مورد ماهیهای دونین در سازند ایلانقره انجام شده است، در این پژوهش بقایای ریز (دندانها، پولکها و قطعات استخوانی) از کوسهماهیان (Chondrichtian)، ماهیان استخوانی (Acantodian) و غیره در رخنمونهای دونین واقع در شمالغرب ایران مورد شناسائی قرارگرفتند. جنس و گونههای شاخص جمعآوری شده در برشهای یاد شده عبارتند از: Siberiodus mirabilis, Phoebodus gothicus, Phoebodus turnerae, , Body scale of Holonema sp., Sarcopterygian scale, Ischnacanthid jaw, Cheiracanthus sp., Ertychius intermedius Cladodus wildungensis, Protacrodus sp., این بقایای ریز از نظر زیست چینهای و جغرافیای دیرینه، میتوانند با نمونههای پیدا شده از ایران و کشورهای همجوار و سایر نقاط دنیا مقایسه شوند و مرز گسترش دریای دونین را در حاشیه شمالی گندوانا تعیین کنند.
نادر کهنسال قدیم وند؛ شیما قلی پوری؛ محمودرضا مجیدیفرد
چکیده
سازند مبارک به سن کربونیفر پیشین در دو برش آرو و سیدآباد واقع در یال جنوبی تاقدیس آیینه ورزان- دلیچای در خاور تهران مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با هدف تعیین ریزرخسارهها، تفسیر محیطهای رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند مبارک صورت گرفته است. در برش آرو و سیدآباد این سازند به ترتیب با ستبرای 133 متر و 65 متر شامل سنگآهک ...
بیشتر
سازند مبارک به سن کربونیفر پیشین در دو برش آرو و سیدآباد واقع در یال جنوبی تاقدیس آیینه ورزان- دلیچای در خاور تهران مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با هدف تعیین ریزرخسارهها، تفسیر محیطهای رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند مبارک صورت گرفته است. در برش آرو و سیدآباد این سازند به ترتیب با ستبرای 133 متر و 65 متر شامل سنگآهک با میان لایههای شیل و مارن بوده و بر اساس ویژگیهای سنگچینهای به چند واحد سنگی تقسیم شده است. در این برشها سازند مبارک با یک ناپیوستگی فرسایشی بر روی سازند جیرود قرار گرفته و به صورت ناپیوسته و همشیب توسط سازند دورود پوشیده شده است. بر اساس یافتههای رسوبی و مطالعات سنگنگاری، 10 رخساره مربوط به چهار کمربند رخسارهای ساحلی/ جزرومدی، تالاب، سد/ برجستگیهای ماسهای و دریای باز شناسایی شده است. این رخسارهها در یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ همشیب نهشته شدهاند. تغییرات عمودی رخسارهها نشان دهنده وجود دو سکانس رسوبی در این نهشتهها است.
سیروس عباسی؛ بهاءالدین حمدی؛ محمودرضا مجیدیفرد
چکیده
مطالعه زیای کنودونتی سازند ایلانقره در برشهای ایلانقره، ایلانلو و پیراسحاق در شمال باختری ایران، نگرش جدیدی را در مورد چینهشناسی این سازند بیان میکند. سازند ایلانقره دارای توالی تخریبی- کربناتی است که از ماسهسنگ کوارتزآرنایتی، شیل و سنگهای کربناتی تشکیل شده و بیشتر دارای کنودونتهای محیط کمژرفا (Icriodus, Polygnathus) است. زیای ...
بیشتر
مطالعه زیای کنودونتی سازند ایلانقره در برشهای ایلانقره، ایلانلو و پیراسحاق در شمال باختری ایران، نگرش جدیدی را در مورد چینهشناسی این سازند بیان میکند. سازند ایلانقره دارای توالی تخریبی- کربناتی است که از ماسهسنگ کوارتزآرنایتی، شیل و سنگهای کربناتی تشکیل شده و بیشتر دارای کنودونتهای محیط کمژرفا (Icriodus, Polygnathus) است. زیای کنودونتی 5 زیستزون را از دونین (ژیوتین- فامنین) نشان میدهد که عبارتند از: varcus, rhenana , rhenana – linguiformis, Middle triangularis – Late trachytera, postera – expansa. به سبب فعالیتهای زمینساختی و فرسایش، چینههای دونین میانی در قاعده برش ایلانقره از بین رفتهاند و زیستزون varcusوجود ندارد. واحدهای سنگی فامنین میانی با ایست رسوبی به واحدهای سنگی کربنیفر تبدیل میشوند ولی این نبود رسوبگذاری و فرسایش در مشاهدات صحرایی مشهود نیست و با مطالعه کنودونتها وجود ناپیوستگی (نبود چینهای فامنین پسین تا تورنزین پسین) آشکار می شود. با شناسایی کنودونتهای کربنیفر، زیستزون bilineatus - bolandensisبرای نهشتههای پایینی کربنیفر مشخص شد.
بیتا قاسم شیرازی؛ محمودرضا مجیدیفرد؛ علی خردمند؛ طیبه محتاط
چکیده
در این پژوهش سنگهای کامپانین – ماستریشتین در برش جوپار، به منظور زیستزونبندی (Premoli Silva & Verga , 2004) و تعیین ژرفای دیرینه مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور تعیین ژرفای دیرینه رسوبات کامپانین در این زمان، روزنبران پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد روزنبران پلانکتونیک به کل اجتماع روزنبران ...
بیشتر
در این پژوهش سنگهای کامپانین – ماستریشتین در برش جوپار، به منظور زیستزونبندی (Premoli Silva & Verga , 2004) و تعیین ژرفای دیرینه مورد مطالعه قرار گرفته است. به منظور تعیین ژرفای دیرینه رسوبات کامپانین در این زمان، روزنبران پلانکتونیک و بنتیک مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که درصد روزنبران پلانکتونیک به کل اجتماع روزنبران پس از حذف روزنبران بنتیک درونزی(%P*) با استفاده ار فرمول D = e (3.58718+( 0.03534 × %P* )) تعیین و ژرفایی برابر 490-650 متر را برای این رسوبات تعیین کرد. مطالعات انجام شده بر روی روزنبران در این برش منجر به شناسایی 58 گونه متعلق به 27 جنس از روزنبران پلانکتونیک شد. برمبنای روزنبران پلانکتونیک، رسوبات کامپانین – ماستریشتین به7 زیستزون تقسیم شد که این زیستزونهای جهانی عبارتند از : زیستزون شماره یک :; Globotruncanita elevata Partial Range Zone زیستزون شماره دو: ; Globotruncana ventricosa Interval Zone زیستزون شماره سه: ; Globotruncanita calcarata Interval Zone زیستزون شماره چهار: Globotruncanella havanensis Partial Range Zone ، زیستزون شماره پنج: Globotruncana aegyptiaca Interval Zone زیستزون شماره شش: Gansserina gansseri Interval Zone زیستزون شماره هفت: Contusotruncana contusa Interval Zone.
کاظم سیدامامی؛ ندا بهفر؛ محمودرضا مجیدیفرد؛ امیر بهفر
چکیده
ردیفهای مناسبی از سنگهای ژوراسیک میانی - بالایی در شمالخاوری دامغان (محدوده ساختاری البرز خاوری) رخنمون دارد. سازند دلیچای در منطقه مورد بررسی، در مجموع از تناوب مارن و سنگآهک مارنی به رنگ خاکستری متمایل به سبز تشکیل شده است. چینهشناسی این سازند با 156 متر ستبرا در برش طالو مورد بررسی قرار گرفته و در 4 بخش تقسیم و توصیف شده است. ...
بیشتر
ردیفهای مناسبی از سنگهای ژوراسیک میانی - بالایی در شمالخاوری دامغان (محدوده ساختاری البرز خاوری) رخنمون دارد. سازند دلیچای در منطقه مورد بررسی، در مجموع از تناوب مارن و سنگآهک مارنی به رنگ خاکستری متمایل به سبز تشکیل شده است. چینهشناسی این سازند با 156 متر ستبرا در برش طالو مورد بررسی قرار گرفته و در 4 بخش تقسیم و توصیف شده است. سازند دلیچای در برش مورد بررسی، در مرز زیرین خود بهطور ناهمساز بر روی سازند شمشک قرار دارد و در مرز بالایی بهطور همشیب و گذر تدریجی توسط سنگآهکهای ستبرلایه سازند لار پوشیده میشود. از برش مورد بررسی، در مجموع 1750 نمونه فسیلی جمعآوری شد که 1491 نمونه آمونیتی و 259 نمونه از تاکسونهای جانوری دیگر (بلمنیت، شکم پایان، دوکفهایها، بازوپایان، خارپوستان و اسفنج) بوده است. با بررسیهای انجام شده، 27 جنس، 33 گونه، 6 زیست زون آمونیتی (Parkinsoni Zone, Zigzag-Aurigerus zones, Subcontractus Zone, Bullatus-Gracilis zones, Anceps-Coronatum zones, Athleta Zone) ، 17 جنس، 8 گونه و 2 زیست زون از روزن داران بنتیک و پلاژیک شناسایی و معرفی شد. محتوای فسیلی بهطور عمده در متراژ کمی از سنگآهکهای سرخ رنگ ندولار، در بخش بالایی برش متمرکز شده است. بر اساس مجموعه فسیلی شناسایی شده، برای سازند دلیچای در منطقه شمال خاوری دامغان سن باژوسین پسین - آکسفوردین را میتوان در نظر گرفت. زیای آمونیتی ژوراسیک میانی- بالایی شمالخاوری دامغان بهطور عمده ارتباط نزدیکی را با زیای آمونیتی اروپای شمالباختری و مناطق حاشیهای مدیترانه نشان میدهند.