معصومه روستائی؛ مریم روستائی؛ بهزاد زمانی؛ مجید نعمتی
چکیده
در این پژوهش، سعی شده است که با استفاده از روش تحلیل وارون و با استناد بر حل سازوکار کانونی زمینلرزههای روی داده در دشت گرگان، رژیم تنش حاکم بر این منطقه محاسبه و همچنین، مدلی برای گسلش پنهان و کینماتیک آنها در این منطقه ارائه شود. بدین منظور، ابتدا زمینلرزههای روی داده در منطقه (که دارای حل سازوکار کانونی بودند) برای شرکت ...
بیشتر
در این پژوهش، سعی شده است که با استفاده از روش تحلیل وارون و با استناد بر حل سازوکار کانونی زمینلرزههای روی داده در دشت گرگان، رژیم تنش حاکم بر این منطقه محاسبه و همچنین، مدلی برای گسلش پنهان و کینماتیک آنها در این منطقه ارائه شود. بدین منظور، ابتدا زمینلرزههای روی داده در منطقه (که دارای حل سازوکار کانونی بودند) برای شرکت در تحلیل انتخاب شدند. نتایج به دست آمده پس از اعمال تحلیل وارون روی دادههای لرزهای منطقه، نشان از وجود یک رژیم تنش کششی با روند N42°W دارد. این امر چیره بودن ساختارهای کششی محلی همانند گسلهای عادی کمژرفا را در این منطقه نشان میدهد. همچنین تنش متوسط نیز همانند تنش کمینه نزدیک به افق و بیانگر وجود ساختارهایی چون گسلهای امتدادلغز در منطقه است. این مسئله با سازوکار چیره دادههای لرزهای شرکت کننده در تحلیل وارون همخوانی دارد. با بررسی مطالعات پیشین و نتایج به دست آمده از آنها، تلاش برای ارائه یک مدل کینماتیکی در این منطقه بیشتر شد. فرض بر این است که سامانه گسلی قرناوه که از دو گسل مراوهتپه و اینچهبرون (دارای حرکت امتدادلغز و چپ گرد) تشکیل شده است در پایانه خاوری خود در سطح زمین، بهصورت پنهان در زیر رسوبات دشت گرگان و تا نزدیکی دریای کاسپین با راستای تقریبی خاوری- باختری امتداد دارد. حرکت این دو گسل در زیر رسوبات سبب ایجاد چرخشی در سوی حرکت عقربههای ساعت در پهنه میان دو صفحه گسلی میشود. راستای این پهنه که تحت تأثیر گسلهای یاد شده است با روند لرزهخیزی منطقه همسو است. با ارائه مدل یادشده میتوان برای اغلب سازوکار کانونی زمینلرزههای رویداده و همچنین ژرفای رویداد آنها توجیهی داشت. بیشتر زمینلرزههای رویداده در این ناحیه دارای مؤلفههای عادی و یا چپ گرد هستند. از سوی دیگر، ساختارهایی چون گلفشانها و چینهای مرتبط با گسل (در شمال آققلا) را میتوان با ارائه این مدل توجیه کرد. اگر چه نبود دادههای زیر سطحی ژئوفیزیکی در این منطقه ارائه این الگو را با حدس و گمان همراه میسازد.
مجید نعمتی؛ عبدالرضا قدس؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
در نبود یک سنجه (مقیاس) مناسب، برای برآورد ML در گستره البرز خاوری، 1113 بیشینه دامنه مصنوعی وود- اندرسون از 215 زمینلرزه برداشت شده با 23 ایستگاه در البرز خاوری- میانی بررسی شدند. این دادهها همامیختی از دادههای دو شبکه لرزهنگاری محلی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور و دادههای شبکههای لرزهنگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه ...
بیشتر
در نبود یک سنجه (مقیاس) مناسب، برای برآورد ML در گستره البرز خاوری، 1113 بیشینه دامنه مصنوعی وود- اندرسون از 215 زمینلرزه برداشت شده با 23 ایستگاه در البرز خاوری- میانی بررسی شدند. این دادهها همامیختی از دادههای دو شبکه لرزهنگاری محلی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور و دادههای شبکههای لرزهنگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران میباشند. دو شبکه لرزهنگاری محلی یاد شده به مدت 9 ماه به صورت ناپیوسته در سالهای 2007 و 2008 در البرز خاوری- میانی راهاندازی شده بودند. پس از پردازش دادهها با برازش یک رابطه پارامتریک که در آن پخش هندسی، میرایی ذاتی و تصحیحات ایستگاهی در نظر گرفته شدهاند، رابطه کاهندگی تجربی زیر برآورد شد:
Log Aij=-1.986log (Rij/100)-0.00452(Rij-100)-3+Sj
که در آن Rij فاصله کانونی میان جفت ایستگاه jام و زمینلرزه i اُم به کیلومتر و Sj مقادیر تصحیح ایستگاهی برای ایستگاه jام است. رابطه بهدست آمده به روشنی میرایی بیشتر امواج برشی برای فواصل کانونی کمتر از 20 کیلومتر را نشان میدهد. بر پایه نتایج ما بهکاربردن روابط تجربی بزرگای محلی برآورد شده برای شبکههای محلی در پژوهشهای گذشته که بیشتر خوانشهای دامنه آنها دارای فاصله کانونی کمتر از 20 کیلومتر هستند، بیش برآورد (Over estimation) بزرگاهای محلی خردلرزهها را به اندازه نیم درجه بزرگا به همراه دارد. پیشنهاد میشود که در نبود سنجههای بزرگای محلی برای شبکههای محلی در یک گستره خاص، به جای روابط تجربی پژوهشهای گذشته، سنجه بزرگای محلی بهدستآمده در این بررسی به کار برده شود.
محمدعلی شکری؛ محمد فروتن؛ مجید نعمتی؛ محمدجواد بلورچی؛ شهریار جوادیپور؛ بهنام اویسی
چکیده
در ساعت 23:53 دقیقه شامگاه جمعه 5 شهریور 1389 خورشیدی زمینلرزهای با بزرگای 9/5 در سنجه امواج محلی (MN) شهرستان دامغان و روستاهای جنوب آن را لرزاند. پیش از رخداد این زمینلرزه، هیچ پیشلرزهای در پیرامون رومرکز یاد شده ثبت نشدهاست. این در حالی است که تا حدود یک ماه پس از زمینلرزه اصلی، 85 پسلرزه با بزرگای بین 5-1 توسط مرکز لرزهنگاری ...
بیشتر
در ساعت 23:53 دقیقه شامگاه جمعه 5 شهریور 1389 خورشیدی زمینلرزهای با بزرگای 9/5 در سنجه امواج محلی (MN) شهرستان دامغان و روستاهای جنوب آن را لرزاند. پیش از رخداد این زمینلرزه، هیچ پیشلرزهای در پیرامون رومرکز یاد شده ثبت نشدهاست. این در حالی است که تا حدود یک ماه پس از زمینلرزه اصلی، 85 پسلرزه با بزرگای بین 5-1 توسط مرکز لرزهنگاری کشوری گزارش شده است. طی بازدیدهای میدانی انجام شده پس از رخداد، گسلش سطحی مرتبط با گسل مسبب زمینلرزه دیده نشد ولی شکستگیهای ثانویهای با راستای چیره N120º-140º برداشت گردید. بر پایه بازدیدهای انجام شده در 32 شهر و آبادی آسیب دیده در پی این زمینلرزه، بیشینه شدت زمینلرزه در سنجه تصحیح شده مرکالی (MMI) در آبادی توچاهی واقع در 85 کیلومتری جنوب دامغان، برابر با VIII+ برآورد شد. متأسفانه بر اثر این رخداد 4 تن از هممیهنانمان جان خود را از دست دادند. برای حل سازوکار زمینلرزه اصلی توچاهی و بزرگترین پسلرزه آن، از قطبش نخستین پرتو فشاری رسیده به ایستگاهها استفاده شد. سازوکار ژرفی حل شده برای این رخداد لرزهای، سازوکار راستالغز چپبر و شیب نزدیک به قائم و راستای شمال خاوری-جنوب باختری را برای گسل مسبب این زمینلرزه پیشنهاد میکند. با توجه به موقعیت روکانون، موقعیت مکانی پسلرزهها، حل سازوکار ژرفی زمینلرزه و مشاهدات صحرایی، گسل مسبب این رخداد لرزهای، یکی از شاخههای گسلی جایگرفته در شمال بلندیهای دارستان در جنوب آبادیهای توچاهی، کوهزر و کوشاهی با سازوکار راستالغز چپبر و راستای کلی شمال خاور-جنوب باختر با شیب به سوی شمال باختر و با نام گسل توچاهی معرفی میشود.