مریم حاجیبهرامی؛ نادر تقیپور؛ قاسم قربانی
چکیده
کانسار آهن همیرد در شمال خاور سمنان و در مرز پهنه ساختاری البرز جنوبی و شمال ایران مرکزی قرار گرفته است. توده نفوذی نیمهآتشفشانی با ترکیب مونزونیت- مونزودیوریت به درون سنگهای رسوبی آهکی، آذرآواری (معادل سازند کرج با سن ائوسن میانی) نفوذ کرده است. کانهزایی آهن در محل تماس توده با این سنگها رخ داده است. حضور گسترده هماتیت همراه ...
بیشتر
کانسار آهن همیرد در شمال خاور سمنان و در مرز پهنه ساختاری البرز جنوبی و شمال ایران مرکزی قرار گرفته است. توده نفوذی نیمهآتشفشانی با ترکیب مونزونیت- مونزودیوریت به درون سنگهای رسوبی آهکی، آذرآواری (معادل سازند کرج با سن ائوسن میانی) نفوذ کرده است. کانهزایی آهن در محل تماس توده با این سنگها رخ داده است. حضور گسترده هماتیت همراه با مقادیر فرعی مگنتیت، گوتیت، لیمونیت، پیریت، دولومیت، باریت و کلسیت از ویژگیهای مهم کانیزایی در کانسار آهن همیرد است. کانیزایی به شکل رگهای و عدسیهایی با ترکیب هماتیت و مقدار کمتر مگنتیت است. برای تعیین منشأ و ارائه مدل ژنتیکی کانسار آهن همیرد به مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپهای پایدار گوگرد، کربن و اکسیژن پرداخته شده است. مطالعات سنگنگاری نمونههای کوارتزی 5 گروه از میانبارهای سیال و نمونه باریتی 4 گروه از میانبارهای سیال را در کانسار همیرد نشان میدهند. میانبارهای سیال نمونههای کوارتزی، تکفازی مایع، تکفازی گاز، دوفازی غنی از مایع، دوفازی غنی از گاز و سهفازی مایع- جامد- گاز هستند. میانبارهای سیال سهفازی مایع- جامد- گاز در نمونه باریتی دیده نشده است. مطالعات دماسنجی انجام شده میانبارهای سیال کوارتز و باریت (دو فازی غنی از مایع) بیشترین فراوانی همگنشدگی را در گستره دمایی 200 تا 250 و 100 تا 150 درجه سانتیگراد و بیشترین فراوانی شوری را در گستره Wt% NaCl 20-10 و 5-5/0 نشان میدهد. میانبارهای سیال سهفازی دارای فاز هالیت در نمونه کوارتزی با بیشترین فراوانی همگنشدگی در گستره دمایی 200 تا 350 درجه سانتیگراد و بیشترین فراوانی شوری در گسترهWt% NaCl 40-30 هستند. مقدار δ34S کانی پیریت در کانسار همیرد میان (CDT)‰ 2/2 تا (CDT)‰ 4/7 است. مقادیر δ34S و δ18O کانی باریت این کانسار به ترتیب دارای محدوده میان ‰6/13 تا ‰2/20 نسبت به CDT و ‰2/10 تا ‰1/12 نسبت به VSMOW است. دامنه تغییرات ایزوتوپهای کربن و اکسیژن کانی کلسیت به ترتیب میان ‰ 4/3- تا ‰ 5/4- نسبت به VPDB و ‰ 76/17 تا ‰ 16/19 نسبت به VSMOW در تغییر است. نتایج حاصل از مطالعات دماسنجی میانبارهای سیال و ایزوتوپهای پایدار اکسیژن، کربن و گوگرد کانسار آهن همیرد، آمیختگی سیالهای ماگمایی و جوی را به عنوان منشأ محلولهای گرمابی بیان کرده است. احتمالاً کانیزایی در کانسار آهن همیرد همانند کانسارهای اسکارن آهن است.
کاوه محمدی؛ نادر تقیپور؛ حسین مصدق
چکیده
در گذر دونین- کربنیفر به دلیل تغییر شرایط محیطی ( بالاآمدن جهانی سطح آب و رخداد زیستی هنگنبرگ)، تغییرات ژئوشیمیایی در غلظت عناصر رخ دادهاست که برخی از آنها به عنوان ردیاب شاخص برای شناسایی منشأ رسوبات و همچنین بررسی نوسانات سطح آب بهکار میروند. در این گذر تغییرات Srبا تغییرات سطح آب رابطه عکس و با مقدار نهشتهشدن رسوبات رابطه ...
بیشتر
در گذر دونین- کربنیفر به دلیل تغییر شرایط محیطی ( بالاآمدن جهانی سطح آب و رخداد زیستی هنگنبرگ)، تغییرات ژئوشیمیایی در غلظت عناصر رخ دادهاست که برخی از آنها به عنوان ردیاب شاخص برای شناسایی منشأ رسوبات و همچنین بررسی نوسانات سطح آب بهکار میروند. در این گذر تغییرات Srبا تغییرات سطح آب رابطه عکس و با مقدار نهشتهشدن رسوبات رابطه مستقیم دارد. عناصر راهنما مانند Al, Ca, Mg, Mn, Fe, Sr معرف شرایط محیط رسوبگذاری مرز دونین-کربنیفر بوده و تغییرات آنها به دلیل تأثیرات درونی و بیرونی محیط اعم از pH, Eh و آب و هوا و ... است. مطالعه پیش رو به بررسی نحوه تغییرات عنصری در مرز دونین- کربنیفر(سازندهای خوشییلاق و مبارک) در برش لبنسار پرداخته است. تغییرات عنصری در پوسته براکیوپودها و رسوبات دربرگیرنده در محدوده مرز دونین- کربنیفر روند مشابهی دارند که گویای برجا بودن نمونههای فسیلی برداشتشده در منطقه بوده و محیط زندگی موجودات یاد شده و محیط رسوبگذاری رسوبات دربرگیرنده آنها دریایی نیمهبسته تا باز با شرایط احیایی در نظر گرفته شدهاست. شیلهای سیاه در این گذر، دارای مقدار عناصر خاکی کمیاب سبک بیشتری نسبت به عناصر خاکی کمیاب سنگین هستند که تأییدی بر منشأ قارهای آنهاست. تغییرات عناصری همچون منگنز، آهن، سدیم و ...در مرز دونین-کربنیفر اشاره به کممنیزیم بودن کلسیت در پوسته فسیلها و رسوبات دربرگیرنده آنها دارد. تغییر مقادیر منگنز و استرانسیم تابع نوسانات سطح آب دریا است که خود بر مقادیر دیگر عناصر همچون آهن، آلومینیم، تیتان، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم و ... تأثیر گذاشته است. مقدار متوسط سدیم در گذر دونین-کربنیفر در برش لبنسار نشاندهنده شوری متوسط است.
زهرا سلیمانی مارشک؛ نادر تقیپور؛ رضا اهریپور
چکیده
در این مطالعه سنگنگاری آلی نهشتههای زغالسنگی منطقه اولنگ با سن تریاس بالایی تا ژوراسیک زیرین بررسی شده است. منطقه اولنگ در فاصله 70 کیلومتری شمال خاوری شاهرود قرار گرفته است. این منطقه در ناودیس اولنگ- قشلاق قرار دارد و جزو حوضه زغالی البرز خاوری است. مطالعات میکروسکوپی نشان میدهد که هر 3 گروه ماسرالی ویترینیت، اینرتینیت و لیپتینیت ...
بیشتر
در این مطالعه سنگنگاری آلی نهشتههای زغالسنگی منطقه اولنگ با سن تریاس بالایی تا ژوراسیک زیرین بررسی شده است. منطقه اولنگ در فاصله 70 کیلومتری شمال خاوری شاهرود قرار گرفته است. این منطقه در ناودیس اولنگ- قشلاق قرار دارد و جزو حوضه زغالی البرز خاوری است. مطالعات میکروسکوپی نشان میدهد که هر 3 گروه ماسرالی ویترینیت، اینرتینیت و لیپتینیت در نهشتههای زغالسنگی منطقه اولنگ حضور دارند و ویترینیت مهمترین گروه ماسرالی این زغالسنگها به شمار میآید. ماسرالهای گروه ویترینیت از نوع کالوتلینیت، کالودترینیت و کورپوژلینیت هستند و کالودترینیت فراوانترین ماسرال این نهشتههای زغالسنگی است. همه ماسرالهای گروه اینرتینیت در این زغالسنگها مشاهده میشوند که سمیفوزینیت و فوزینیت فراوانترین ماسرالهای این گروه هستند. از گروه ماسرالی لیپتینیت نیز ماسرالهای اسپورنیت، کوینیت، رزینیت و لیپتودترینیت در این زغالسنگها حضور دارند. فراوانی کالودترینیت و حضور فانگینیت و نبود تلینیت در این زغالسنگها نشاندهنده آن است که نهشتههای زغالسنگی منطقه اولنگ در آبهای خنثی تا قلیایی ضعیف در یک محیط غنی از اکسیژن نهشته شدهاند.