رضا کهنسال؛ منصور قربانی؛ سید محمد پورمعافی؛ مرتضی خلعت‌بری جعفری؛ جعفر عمرانی؛ صدیقه ذوالفقاری؛ سارا سلیمانی
چکیده
سنگ‌های افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیت‌های حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسی‌های صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازه‌های بازالتی بالشی همراه با چرت‌های رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از ...
بیشتر
سنگ‌های افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیت‌های حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسی‌های صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازه‌های بازالتی بالشی همراه با چرت‌های رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از گدازه‌های بازالتی بالشی در بخش‌های زیرین- میانی و انواع توف‌ها در بخش‌های بالایی تشکیل شده است. روانه‌های صفحه‌ای، برش‌های هیالوکلاستیک و سنگ‌آهک‌های پلاژیک به‌صورت بین‌لایه‌ای فضای میان گدازه‌ها و توف‌ها را پر کرده‌اند. گسترش گدازه‌های بالشی در مقایسه با روانه‌های صفحه‌ای بیشتر است و بیشترآنها فیریک هستند.با اینکه غنی‌شدگی عناصر LILE و تهی‌شدگی برخی عناصر HFSE (Ta, Nb) ناشی از تمایل گدازه‌های بالشی ناحیه فرومد به محیط‌های فرورانش (کمان‌های جزیره‌ای) و غنی‌شدگی متفاوت در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE نشاندهنده وجود گوشته‌ای ناهمگن در تشکیل بازالت‌های بالشی است، ولی سرشت دوگانه ماگمایی (توله‌ایتی و کالک‌آلکالن) گدازه‌ها و جایگاه آنها در نمودارهای زمین‌ساخت- ماگمایی و همچنین تهی‌شدگی آشکار عنصر Th در گدازه‌های تورونین پسین- سانتونین همگی نشانگر شکل‌گیری توالی خروجی افیولیتی ناحیه فرومد در محیط فرافرورانش و در حوضه پشت کمان است.
منیژه اسدپور؛ ثریا هویس؛ سید محمد پورمعافی
چکیده
مجموعه نفوذی قره‌باغ شامل سنگ‌های مافیکی، دیوریتی و اسیدی، بخشی از پایانی‌ترین پهنه سنندج - سیرجان در شمال باختر ایران و بخشی از کمربند کوهزایی زاگرس است. این مجموعه درون سنگ‌های دگرگونی منسوب به پرکامبرین نفوذ کرده است. سن‌سنجی به روش U-Pb در زیرکن‌های یک نمونه لویکوگرانیتی سن Ma 8/3 ± 6/558 را مشخص کرده است. در هسته برخی دانه‌های ...
بیشتر
مجموعه نفوذی قره‌باغ شامل سنگ‌های مافیکی، دیوریتی و اسیدی، بخشی از پایانی‌ترین پهنه سنندج - سیرجان در شمال باختر ایران و بخشی از کمربند کوهزایی زاگرس است. این مجموعه درون سنگ‌های دگرگونی منسوب به پرکامبرین نفوذ کرده است. سن‌سنجی به روش U-Pb در زیرکن‌های یک نمونه لویکوگرانیتی سن Ma 8/3 ± 6/558 را مشخص کرده است. در هسته برخی دانه‌های زیرکن این نمونه، سن‌های خیلی کهن تا حد Ma2400 اندازه‌گیری شده‌اند. این هسته‌های خیلی کهن، بخش‌های باقی‌مانده از سنگ‌های اولیه هستند. می‌توان چنین دریافت کرد که پی‌سنگ منطقه، کهن‌تر از فعالیت درونی (پلوتونیسم) پرکامبرین است و شاید بتوان آن را همانند پی‌سنگ پان آفریقا در ایران مرکزی دانست. سن‌های به‌دست آمده روی 5 نمونه گابروییMa 3/1 ± 0/300 تا Ma3/1 ± 5/301، 2 نمونه دیوریتی Ma5/1 ± 7/300 و 1 نمونه مونزوگرانیتی Ma 7/1 ± 7/300 است. سن 1 نمونه آلکالی‌گرانیت که به صورت آپوفیز درون گابروها وجود دارد Ma 2/2 ± 4/303 است. این سن‌ها یکسان است و می‌توان چنین دریافت که حاصل از یک رویداد زمین‌شناسی در اواخر پالئوزوییک بوده‌اند. از بررسی داده‌های ژئوشیمی، منشأ گوشته‌ای برای سنگ‌های مافیکی قابل استنباط است. ماگمای مافیکی حرارت بسیار بالایی داشته است، به‌گونه‌ای‌که گرمای ناشی از آن سبب ذوب پوسته زیرین و تشکیل ماگمای اسیدی آلکالی‌گرانیتی همزمان با نفوذ آن شده است. این سن‌ها، حضور فعالیت درونی پالئوزوییک بالایی را در شمالی‌ترین بخش پهنه سنندج– سیرجان اثبات می‌کند. می‌توان چنین استنباط کرد که این همان زمان شروع باز شدن نئوتتیس در ایران است.
بهناز حسینی؛ منصور قربانی؛ سید محمد پورمعافی؛ احمدرضا احمدی
چکیده
تاقدیس کوه سفید توتک با راستای شمال باختری- جنوب خاوری در زون سنندج- سیرجان جنوبی واقع شده و در بردارنده یک توالی از سنگ‌های پالئوزوییک است که در حد رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت زیرین دگرگون شده‌اند. در مرکز این تاقدیس، سنگ‌های گرانیتوییدی جای گرفتهاند که بر اساس رخساره و فابریک به دو گروه سنگ‌های ارتوگنایس چشمی و سنگ‌های ...
بیشتر
تاقدیس کوه سفید توتک با راستای شمال باختری- جنوب خاوری در زون سنندج- سیرجان جنوبی واقع شده و در بردارنده یک توالی از سنگ‌های پالئوزوییک است که در حد رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت زیرین دگرگون شده‌اند. در مرکز این تاقدیس، سنگ‌های گرانیتوییدی جای گرفتهاند که بر اساس رخساره و فابریک به دو گروه سنگ‌های ارتوگنایس چشمی و سنگ‌های متاگرانیتوییدی تقسیم میشوند. در مطالعات گذشته، این دو گروه از سنگ‌های گرانیتوییدی، وابسته به یک فاز از ماگماتیسم در مزوزوییک در نظر گرفته شده‌اند که متحمل مقادیر متفاوتی از دگرشکلی شده‌اند. در این مطالعه، به تعیین سن این دو گروه از سنگ‌های گرانیتوییدی بر اساس سن‌سنجی اورانیم- سرب در کانیهای زیرکن پرداخته شده است. بر این اساس سنگ‌های ارتوگنایسی دارای سن 24 ± 514 میلیون سال و متعلق به کامبرین هستند، در صورتیکه سنگ‌های متاگرانیتوییدی با سن 9 ± 173 میلیون سال متعلق به ژوراسیک میانی هستند. بر اساس شواهد زمین‌شناسی و ساختاری، ماگماتیسم کامبرین وابسته به زمین‌ساخت کششی در پرکامبرین بالایی- پالئوزوییک زیرین و ماگماتیسم ژوراسیک میانی در ارتباط با زمین‌ساخت همگرای مایل راستبر در مزوزوییک است.
خالده طهماسبی پور؛ سید محمد پورمعافی
چکیده
برای انجام این تحقیق از معدن دولومیت زفره نمونه‌برداری شد. سپس برای شناسایی ماده خام آزمایشهای تجزیه شیمیایی، پراش پرتو ایکس و مطالعات میکروسکوپی صورت پذیرفت. نمونه‌های خام تا 1700 درجه سانتی‌گراد حرارت داده شدند که طی آن دولومیت (Ca,Mg) (CO3)2 به دولوما (CaO,MgO) تبدیل شد. برای تهیه نمونه‌های دولومیت زیرکنیایی از زیرکن ...
بیشتر
برای انجام این تحقیق از معدن دولومیت زفره نمونه‌برداری شد. سپس برای شناسایی ماده خام آزمایشهای تجزیه شیمیایی، پراش پرتو ایکس و مطالعات میکروسکوپی صورت پذیرفت. نمونه‌های خام تا 1700 درجه سانتی‌گراد حرارت داده شدند که طی آن دولومیت (Ca,Mg) (CO3)2 به دولوما (CaO,MgO) تبدیل شد. برای تهیه نمونه‌های دولومیت زیرکنیایی از زیرکن (ZrSiO4) (شوروی سابق) و زیرکنیا ZrO2)) (آفریقای جنوبی) استفاده شد. نمونه‌های حاوی درصد مختلفی از زیرکن و زیرکنیا تا 1600 درجه سانتی‌گراد در زمان معین حرارت داده شدند. آزمایشهای تعیین درصد تخلخل ظاهری، وزن مخصوص، پراش پرتو ایکس، استحکام فشاری سرد، مقاومت آبگیری و مطالعات میکروسکوپ الکترونی (SEM) روی نمونه‌های پخته شده انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که نمونه‌های تهیه شده از زیرکنیا نسبت به زیرکن کیفیت بالاتری دارند.
