زمین ساخت
میثم کوه پیما؛ مرتضی طالبیان؛ لینگ چن؛ عبدالرضا قدس؛ منوچهر قرشی
چکیده
رشته کوههای کپهداغ و بینالود- آلا داغ در مرز شمال خاوری پهنه برخوردی عربی- اوراسیا واقع شده و از دیدگاه ساختاری دارای اهمیت می باشند. با توجه به وجود شهرهای بزرگ با پیشینه تاریخی، دادههای خوبی از تاریخچه فعالیت لرزهای در این ناحیه وجود دارد، اما دادههای لرزهای دستگاهی با کیفیت مناسب تا پیش از این پژوهش اندک است. در این پژوهش، ...
بیشتر
رشته کوههای کپهداغ و بینالود- آلا داغ در مرز شمال خاوری پهنه برخوردی عربی- اوراسیا واقع شده و از دیدگاه ساختاری دارای اهمیت می باشند. با توجه به وجود شهرهای بزرگ با پیشینه تاریخی، دادههای خوبی از تاریخچه فعالیت لرزهای در این ناحیه وجود دارد، اما دادههای لرزهای دستگاهی با کیفیت مناسب تا پیش از این پژوهش اندک است. در این پژوهش، دادههای شبکه لرزه نگاری موقت ایران- چین که به مدت 13 ماه در این محدوده فعال بوده، مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس این دادهها، تعداد 37 سازوکارکانونی با روش قطبیت اولین رسید موج P تعیین گردید که شامل ترکیبی از سازوکارهای راستالغز، راندگی و عادی میباشد. تجمع محسوسی از سازوکارهای کانونی زمینلرزهها در پیرامون مرز البرز خاوری و کپهداغ و در راستای دره رودخانه اترک دیده میشوند. همچنین مرز جنوبی و باختری بینالود، فعالیت نسبی بیشتری را نشان میدهند. بزرگای محلی (ML) رخدادها 5 .3 تا 9 .4 و عمق لرزهخیزی حداکثر تا 20 کیلومتری میباشد. بیشترین فراوانی رخدادها در عمق حدود 10 کیلومتری مشاهده میشود. محورهای تنش و بردارهای لغزش بدست آمده از سازوکارهای کانونی، به خوبی با وضعیت کینماتیک گسلهای اصلی و رژیم زمینساختی منطقه سازگار بوده و لرزه زا بودن این گسلها را تایید مینماید. همچنین این دادهها وجود مولفه راستگرد گسلهای کپه داغ خاوری، بینالود و هر دو مولفه چپگرد و راستگرد در کپه داغ مرکزی را نشان میدهد.
رسوب شناسی
نجمه اعتمادسعید؛ مهدی نجفی؛ نوید زین العابدین قویم؛ عبدالرضا قدس
چکیده
این مطالعه آنالیز رخسارهای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیوارهی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه میدهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری میباشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیمترین توالی حوضه پیشبومی زاگرس را به خود اختصاص دادهاند. از آن جایی که این رسوبات ...
بیشتر
این مطالعه آنالیز رخسارهای و تعیین محیط نهشتی را از رسوبات نئوژن در شمال فروبار دزفول، در فرودیوارهی گسل پیشانی کوهستان زاگرس ارائه میدهد. رسوبات نئوژن در این ناحیه، شامل سازندهای میشان، آغاجاری و بختیاری میباشند، که با بیش از 5 کیلومتر، ضخیمترین توالی حوضه پیشبومی زاگرس را به خود اختصاص دادهاند. از آن جایی که این رسوبات همزمان با کوهزایی اصلی زاگرس نهشته شدهاند، تاریخچهی رویدادهای دگرریختی منطقه را در خود ثبت کردهاند. در این مطالعه، نه رخسارهی سنگی بر اساس لیتولوژی، اندازهی دانه، ساختمانهای رسوبی و هندسهی لایهها شناسایی شدند که در سه مجموعهی رخسارهای دسته بندی میشوند: الف) با غلبهی گراول (Gm، Gp)، ب) با غلبهی ماسه (Sh، St، Sp، Sr، Sm) و ج) با غلبهی گل (Fm، Fl). علاوه بر این، دو ایکنوفاسیس دریایی اسکولایتوس و کروزیانا نیز در قاعدهی سازند آغاجاری مشاهده گردیدند. بنابر نتایج این مطالعه، قرارگیری رخسارهها بر روی یکدیگر نشان دهندهی یک توالی کلی کم عمق شونده به سمت بالا در نهشتههای پیشبومی نئوژن در فروبار دزفول است. این نهشتهها به ترتیب در محیطهای دریای حاشیه ای (سازند میشان)، ساحل سیلیسی آواری (بخش پایینی سازند آغاجاری)، رودخانهی مئاندری (بخش بالایی سازند آغاجاری) و در نهایت رودخانهی گیسویی (سازند بختیاری) نهشته شده است. با توجه به ثابت بودن سطح جهانی آب دریاها در این دوره (حدود 13 تا 3 میلیون سال قبل)، تکامل محیط نهشتی در شمال فروبار دزفول توسط دگرریختیهای تکتونیکی، شامل گسلش و چینخوردگی، کنترل شده است.
مجید نعمتی؛ عبدالرضا قدس؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
در نبود یک سنجه (مقیاس) مناسب، برای برآورد ML در گستره البرز خاوری، 1113 بیشینه دامنه مصنوعی وود- اندرسون از 215 زمینلرزه برداشت شده با 23 ایستگاه در البرز خاوری- میانی بررسی شدند. این دادهها همامیختی از دادههای دو شبکه لرزهنگاری محلی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور و دادههای شبکههای لرزهنگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه ...
بیشتر
در نبود یک سنجه (مقیاس) مناسب، برای برآورد ML در گستره البرز خاوری، 1113 بیشینه دامنه مصنوعی وود- اندرسون از 215 زمینلرزه برداشت شده با 23 ایستگاه در البرز خاوری- میانی بررسی شدند. این دادهها همامیختی از دادههای دو شبکه لرزهنگاری محلی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور و دادههای شبکههای لرزهنگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران میباشند. دو شبکه لرزهنگاری محلی یاد شده به مدت 9 ماه به صورت ناپیوسته در سالهای 2007 و 2008 در البرز خاوری- میانی راهاندازی شده بودند. پس از پردازش دادهها با برازش یک رابطه پارامتریک که در آن پخش هندسی، میرایی ذاتی و تصحیحات ایستگاهی در نظر گرفته شدهاند، رابطه کاهندگی تجربی زیر برآورد شد:
Log Aij=-1.986log (Rij/100)-0.00452(Rij-100)-3+Sj
که در آن Rij فاصله کانونی میان جفت ایستگاه jام و زمینلرزه i اُم به کیلومتر و Sj مقادیر تصحیح ایستگاهی برای ایستگاه jام است. رابطه بهدست آمده به روشنی میرایی بیشتر امواج برشی برای فواصل کانونی کمتر از 20 کیلومتر را نشان میدهد. بر پایه نتایج ما بهکاربردن روابط تجربی بزرگای محلی برآورد شده برای شبکههای محلی در پژوهشهای گذشته که بیشتر خوانشهای دامنه آنها دارای فاصله کانونی کمتر از 20 کیلومتر هستند، بیش برآورد (Over estimation) بزرگاهای محلی خردلرزهها را به اندازه نیم درجه بزرگا به همراه دارد. پیشنهاد میشود که در نبود سنجههای بزرگای محلی برای شبکههای محلی در یک گستره خاص، به جای روابط تجربی پژوهشهای گذشته، سنجه بزرگای محلی بهدستآمده در این بررسی به کار برده شود.
سید خلیل متقی؛ عبدالرضا قدس؛ حمیدرضا سیاهکوهی
چکیده
تعیین روابط کاهندگی در یک ناحیه و ارائه توابعی برای افت دامنه موج ناشی از غیرکشسان بودن زمین و گسترش هندسی موج در چند دهه گذشته، همواره مورد توجه بوده است. با استفاده از دستگاههای سرعتنگاشت شبکه لرزهنگاری رقومی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، 47 زلزله رویداده در ناحیه تهران با بزرگی محلی بین 2/3 تا 9/3 ، بررسی شد و با استفاده از الگوریتم ...
بیشتر
تعیین روابط کاهندگی در یک ناحیه و ارائه توابعی برای افت دامنه موج ناشی از غیرکشسان بودن زمین و گسترش هندسی موج در چند دهه گذشته، همواره مورد توجه بوده است. با استفاده از دستگاههای سرعتنگاشت شبکه لرزهنگاری رقومی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، 47 زلزله رویداده در ناحیه تهران با بزرگی محلی بین 2/3 تا 9/3 ، بررسی شد و با استفاده از الگوریتم Robust Lowess نقاط تغییر ضریب گسترش هندسی که ناشی از وجود ناپیوستگیهای سختکره است بهدست آمد. سپس با استفاده از رگرسیون خطی، ضرایب گسترش هندسی و تابع کیفیت موج برشی برای ناحیه تهران ارائه شد. نقاط تغییر این ضرایب برای همخوانی با فرض Hinged Trilinear 10±106 و 10±191 کیلومتر در نظرگرفته شده است. ضرایب گسترش هندسی در1/0±1/1=b1 ، 1/0±4/0-= b2مشاهده و در 5/0=b3لحاظ و تابع کیفیت موج برشی بهصورت محاسبه شد. مقایسهضریبکیفیتبرآوردشدهباروابط تعیینشدهبرایدیگر نقاطلرزهخیز،بیانگرلرزهخیزی زیادمنطقهاست.