غزاله رزاقیان؛ علی بیت‌الهی؛ محسن پورکرمانی؛ مهران آرین
چکیده
ایران در بخش میانی کمربند لرزه‌خیز آلپ - هیمالیا قرار گرفته است که در همه بخش‌ها ویژگی‌های زمین‌شناسی، ساختاری و لرزه‌ای یکسانی ندارد. در این مطالعه نقشه‌های پهنه‌بندی نرخ رویداد زمین‌لرزه‌ها (Rate) و بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های رخ‌داده (Mmax) برای کل گستره ایران تهیه شده است. این متغیرها به ترتیب بیان‌کننده شمار زمین‌لرزه‌های رخ‌داده ...
بیشتر
ایران در بخش میانی کمربند لرزه‌خیز آلپ - هیمالیا قرار گرفته است که در همه بخش‌ها ویژگی‌های زمین‌شناسی، ساختاری و لرزه‌ای یکسانی ندارد. در این مطالعه نقشه‌های پهنه‌بندی نرخ رویداد زمین‌لرزه‌ها (Rate) و بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های رخ‌داده (Mmax) برای کل گستره ایران تهیه شده است. این متغیرها به ترتیب بیان‌کننده شمار زمین‌لرزه‌های رخ‌داده در سال در پهنه ایران است و بر پایه پهنه‌بندی آنها می‌توان مناطق مختلف با فعالیت‌های لرزه‌ای متفاوت را از یکدیگر جدا کرد. بر پایه نقشه پهنه‌بندی آهنگ رویداد زمین‌لرزه‌ها (Rate) در این مطالعه نشان داده می‌شود که روند پهنه‌های اصلی جداشده بر پایه محاسبات انجام شده، منطبق با ویژگی‌های زمین‌شناختی و ساختاری منطقه است. چنین بر می‌آید که پهنه‌های زاگرس و بخش‌هایی از البرز خاوری و کپه‌داغ با بیشترین نرخ زمین‌لرزه‌ها از پهنه‌های ایران مرکزی، مکران و نواحی خاور ایران با فعالیت‌های لرزه‌ای پایین به طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت هستند. همراه با تهیه نقشه پهنه‌بندی نرخ زمین‌لرزه‌ها در گستره ایران، نقشه پهنه‌بندی بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های رخ‌داده Mmax در این گستره نیز تهیه شد. بر پایه این نقشه نواحی مختلف ایران مرکزی و البرز با فعالیت‌های لرزه‌ای سترگ از دیگر نواحی ایران جدا می‌شود. با مقایسه نقشه‌های پهنه‌بندی به‌دست آمده از پژوهش حاضر با یکدیگر، می‌توان مناطق با فعالیت‌های لرزه‌ای متفاوت را از یکدیگر جدا کرد. دادههای لرزه‌ای و پایه این پژوهش بر پایه کاتالوگ‌های زلزله داخلی و خارجی در بازه زمانی 1900 تا 2008 بوده است.
مرتضی طالبیان؛ سعید هاشمی طباطبایی؛ مرتضی فتاحی؛ منوچهر قرشی؛ علی بیت الهی؛ عباس قلندر زاده؛ محمد علی ریاحی
چکیده
فلات ایران با قرار‌گیری بین دو صفحه عربی و اروپا-آسیا، سالانه حدود 22 میلی‌متر کوتاه‌شدگی در راستای شمال- جنوب دارد. حدود 9 میلی‌متر از این کوتاه‌شدگی سبب چین‌خوردگی و گسل‌خوردگی در زاگرس می‌شود و باقی‌مانده آن به‌طور عمده در البرز و کپه داغ جای می‌گیرد. بلوک مرکزی ایران تغییر شکل اندکی دارد بنابراین، متناسب با میزان کوتاه‌شدگی ...
بیشتر
فلات ایران با قرار‌گیری بین دو صفحه عربی و اروپا-آسیا، سالانه حدود 22 میلی‌متر کوتاه‌شدگی در راستای شمال- جنوب دارد. حدود 9 میلی‌متر از این کوتاه‌شدگی سبب چین‌خوردگی و گسل‌خوردگی در زاگرس می‌شود و باقی‌مانده آن به‌طور عمده در البرز و کپه داغ جای می‌گیرد. بلوک مرکزی ایران تغییر شکل اندکی دارد بنابراین، متناسب با میزان کوتاه‌شدگی در البرز و کپه داغ، با سرعت حدود 13 میلی‌متر در سال به سوی شمال حرکت می‌نماید. در خاور ایران، بلوک صلب و پایدار افغانستان قرار دارد که حرکت چندانی نسبت به اوراسیا ندارد بنابراین حرکت به سوی شمال ایران مرکزی نسبت به بلوک افغانستان تنش برشی راست‌گردی را در خاور ایران ایجاد می‌نماید که به ترتیب حدود 8 و 5 میلی‌متر در سال آن در راستای گسلهای خاور و باختر دشت لوت جای می‌گیرند. یکی از مشکلات برآورد خطر زمینلرزه در خاور ایران کمبود دادههای زمین‌لرزه‌ای، ژئودتیک و ناشناخته بودن نرخ لغزش گسل‌ها است. از این رو در این پژوهش سعی شده است تا به کمک دادههای موجود زمین‌شناسی و سن‌یابی مطلق شیوه توزیع حرکت راستالغز بر روی گسلهای این ناحیه تا حدودی برآورد شود. در ادامه با توجه به اهمیت گسل بم- براوات و گسل زمین‌لرزه‌ای جنوب بم در برآورد خطر زمینلرزه در شهر بم این گسل به طور خاص مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه‌گیری از آبرفت‌های برخاسته در اثر جنبش گسل بم- براوات در انتهای جنوبی این گسل، و تعیین سن مطلق آنها به روش لومینسانس نوری، نرخ برخاستگی حدود 5/0 میلی‌متر در سال را برای این گسل مشخص می‌نماید. از آن جا که جنبش این گسل از نظر هندسی با گسل جنوب بم در ارتباط است، بنابراین به کمک این سن‌یابی نرخ لغزش راستالغز راستگرد گسل جنوب بم نیز حدود 2 میلی‌متر در سال بر آورد می‌شود .
